Nhìn chung, chiªn tr߶ng sôi ðµng nh¤t tÕi các vùng gi¾i tuyªn và biên gi¾i Lào - Vi®t tÕi mi«n Trung và Miên - Vi®t tÕi mi«n Nam. Cµng quân t× vùng phi quân sñ hay t× các cån cÑ ð¸a an toàn bên Lào, Cam B¯t ngang nhiên tràn qua lãnh th± Vi®t Nam Cµng Hòa, trong lúc phe Qu¯c Gia vì không còn ðü sÑc t¤n công dành quy«n chü ðµng nên chï có th¬ dùng toàn lñc ngån ch£n trong tß thª phòng thü.
Trong lúc các quân binh chüng bÕn nhß Không Quân, Bµ Binh, Nhäy Dù, Thüy Quân Løc Chiªn, Bi®t еng Quân, Thiªt Giáp, Pháo Binh v.v... tung hªt lñc lßþng ð¬ ð¯i ð¥u v¾i ð¸ch quân, thì ph¥n ðóng góp cüa các ð½n v¸ Häi Quân trong giai ðoÕn d¥u sôi lØa böng này cûng không phäi là nhö. TÕi Vùng I và Vùng II Chiªn Thu§t n½i các tr§n ðánh th߶ng xäy ra d÷c theo duyên häi, các chiªn hÕm ngày ðêm tu¥n tiu ngoài kh½i cûng nhß y¬m trþ häi pháo. Trong lúc ðó, các Duyên Ðoàn ph¯i trí tÕi các ði¬m chiªn lßþc quan tr÷ng d÷c b¶ bi¬n cûng sát cánh v¾i các ð½n v¸ bÕn trong các cuµc hành quân thüy bµ.
Riêng tÕi Vùng III Chiªn Thu§t v¾i thü ðô Sài Gòn và Vùng IV Chiªn Thu§t là vña lúa nuôi s¯ng Mi«n Nam, vai trò cüa các ð½n v¸ Häi Quân lÕi càng quan tr÷ng. Ngoài ph¥n lãnh häi c¥n ðßþc tu¥n phòng nghiêm ng£t, còn phäi ch§n ðÑng m÷i di chuy¬n và xâm nh§p cüa ð¸ch quân qua các sông ngòi ch¢ng ch¸t. Vi®c y¬m trþ, tiªp tª cho các ð°n bót ven sông cûng c¥n thiªt không kém. H½n næa, c߶ng ðµ chiªn tranh bên qu¯c gia láng gi«ng Cam B¯t cûng ðang gia tång dæ dµi. Cµng quân ðã phong töa và c¡t ðÑt nhæng ð߶ng bµ tiªp v§n v« Nam Vang nên thüy lµ sông CØu Long t× Tân Châu - H°ng Ngñ qua bªn phà Neak Luoeng lên ðªn thü ðô Cam B¯t tr· thành mÕch máu chính nuôi s¯ng chính quy«n Lon Nol thân Hoa KÏ.
Ь ðáp Ñng nhu c¥u chiªn tr߶ng, hoÕt ðµng cüa các Giang Ðoàn Häi Quân tai Mi«n Nam ðã gia tång ðáng k¬ ð¬ bäo v® lãnh th± cûng nhß khai thông thüy lµ Sông CØu Long. Vùng IV Chiªn Thu§t, ngoài các nhánh sông CØu Long vß½n dài nhß nhæng cánh tay bÕch tuµc ôm ch£t vña lúa Mi«n Nam, còn có r¤t nhi«u kinh, rÕch. Vì v§y, ðây là ð¸a bàn hoÕt ðµng cüa r¤t nhi«u Giang Ðoàn Xung Phong, Thüy Bµ, Ngån Ch£n và Tu¥n Thám. T× nhæng giòng Ti«n Giang, H§u Giang, U Minh, аng Tháp ðªn nhæng n½i xa xôi hëo lánh nhß U Minh, Cà Mau, Nåm Cån v.v..., ðâu ðâu cûng có m£t các giang ðînh ngày ðêm ngån ch£n gi£c thù. Nhæng giang ðînh này ðã nhi«u l¥n làm Cµng quân khiªp vía trong nhæng tr§n ðánh long tr¶i l· ð¤t và cûng là ngu°n hy v÷ng cho nhæng ð°n bót ven sông.
Tuy có r¤t nhi«u ð½n v¸ Häi Quân góp ph¥n ð¡c lñc vào vi®c tiu tr× gi£c Cµng, bài này chï viªt v« nhæng hoÕt ðµng cüa mµt ð½n v¸ Häi Quân n°ng c¯t thuµc Vùng IV Chiªn Thu§t, ðó là Giang Ðoàn 26 Xung Phong, ð½n v¸ tác giä ðßþc hân hÕnh phøc vø trong giai ðoÕn d¥u sôi lØa böng k¬ trên. Hy v÷ng trong tß½ng lai s¨ có nhi«u bài viªt tß½ng tñ ð¬ chiªn công cüa nhæng chiªn sî áo tr¡ng trong sông không b¸ mai mµt v¾i th¶i gian. Bài viªt này cûng nh¢m møc ðích vinh danh và kính t£ng nhæng chiªn sî Häi Quân anh dûng ðã mµt th¶i g¡n bó v¾i các kình ngß trong sông, ð£c bi®t các bÕn ð°ng ðµi thân mªn ðã phøc vø tÕi Giang Ðoàn 26 Xung Phong.
Trß¾c khi ði sâu vào chi tiªt v« các tr§n ðánh cüa Giang Ðoàn 26 Xung Phong tÕi chiªn tr߶ng Tân Châu - H°ng Ngñ vào nåm 1973, tß·ng cûng nên tóm lßþc h® th¯ng t± chÑc hành quân Häi Quân ð¬ ðµc giä, nh¤t là nhæng ng߶i không quen thuµc v¾i t± chÑc Häi Quân, d b« tìm hi¬u và theo dõi.
- Bµ Tß L®nh Vùng IV Duyên Häi ðóng tÕi ðäo Phú Qu¯c.
- Bµ Tß L®nh Vùng V Duyên Häi ðóng tÕi Nåm Cån thuµc tïnh An Xuyên. Ðây là mµt Bµ Tß L®nh khá ð£c bi®t ðßþc thành l§p sau này ð¬ ðáp Ñng nhu c¥u hành quân bình ð¸nh vùng cØa sông Ông Яc, Gành hào, RÕch Giá và các sông ngòi thuµc khu vñc Cà Mau và U Minh.
Mi«n Nam l¡m sông nhi«u rÕch nên có r¤t nhi«u Giang Ðoàn hoÕt ðµng. Hai Bµ Tß L®nh Vùng Sông Ngòi chï huy các Giang Ðoàn này ðßþc phân chia nhß sau:
Nhæng vùng hoÕt ðµng trên chï ðßþc phân chia theo lý thuyªt vì trên thñc tª, tùy theo nhu c¥u hành quân, các Giang Ðoàn th߶ng ðßþc du di ði«u ðµng tång phái hay xu¤t phái. Sau này, có thêm mµt s¯ Giang Ðoàn Xung Phong ðßþc thành l§p ð¬ ðáp Ñng v¾i ðòi höi cüa chiªn tr߶ng. Thí dø nhß là Giang Ðoàn 27 Xung Phong ðóng chung h§u cÑ v¾i Giang Ðoàn 21 Xung Phong tÕi MÛ Tho ð¬ tr· thành Liên Giang Ðoàn 21/33 Xung Phong. Giang Ðoàn 31 Xung Phong ðóng chung h§u cÑ v¾i Giang Ðoàn 23 Xung Phong tÕi Vînh Long ð¬ tr· thành Liên Giang Ðoàn 23/31 Xung Phong và Giang Ðoàn 29 Xung Phong ðóng chung v¾i Giang Ðoàn 25 Xung Phong tÕi C¥n Th½ ð¬ tr· thành Liên Giang Ðoàn 25/29 Xung Phong.
M²i Giang Ðoàn Xung Phong có bäng c¤p s¯ tß½ng ðß½ng v¾i mµt Ti¬u Ðoàn Bµ Binh và ðßþc trang b¸ nhi«u loÕi giang ðînh có công døng khác nhau nhß mµt hÕm ðµi trong sông. S¯ giang ðînh tiêu chu¦n ðßþc li®t kê ðÕi cß½ng nhß sau:
- 6 Ti¬u V§n Ðînh (LCVP - Landing Craft Vehicle Personnel): Ðây là loÕi t¥u mûi b¢ng, vö g², mµt máy, có th¬ ch· ðßþc ch×ng mµt trung ðµi bµ binh, v¾i cØa ð± bµ m· xu¯ng, kéo lên ðßþc b¢ng giây cáp. Tuy nhiên, các LCVP cüa Giang Ðoàn Xung Phong ðã ðßþc biªn cäi v¾i cØa ð± bµ ðßþc hàn kín. Nhæng giang ðînh này không còn ðßþc dùng ð¬ ch· quân mà ðßþc dùng ð¬ rà mìn trong sông, nh¤t là trong nhæng kinh, rÕch nhö. V« höa lñc, m²i LCVP ðßþc trang b¸ mµt ðÕi bác 20 ly trß¾c mûi, hai ðÕi liên 30 bên hông và mµt ðÕi liên 30 trên mui tÕi phòng lái. Thüy thü ðoàn LCVP g°m 4 ng߶i. LCVP th߶ng hoÕt ðµng t×ng c£p ð¬ y¬m trþ lçn nhau.
- 6 Ti¬u Giáp Ðînh (FOM): Vö s¡t, mûi nh÷n, mµt máy, v§n t¯c cao, v§n chuy¬n l© làng nhß Khu Trøc HÕm trong hÕm ðµi. M²i FOM ðßþc trang b¸ mµt ðÕi liên 50 trß¾c mûi, hai ðÕi liên 30 bên hông và mµt ðÕi liên 30 trên mui g¥n phòng lái. Thüy thü ðoàn FOM g°m 4 ng߶i và cûng hoÕt ðµng t×ng c£p nhß LCVP.
- 6 Trung V§n Ðînh (Landing Craft Medium LCM-6): Ðây là loÕi giang ðînh mûi b¢ng, hai máy v¾i cØa ð± bµ kéo b¢ng máy, có th¬ ch· ch×ng mµt ðÕi ðµi bµ binh. Vû khí trang b¸ g°m mµt ðÕi bác 20 ly phía sau lái, hai ðÕi bác 20 ly bên hông và hai ðÕi liên 30 trong phòng lái.
- 1 Giang Ðînh Chï Huy và Truy«n Tin (Monitor Commandement): Ðây là loÕi giang ðînh LCM-6 biªn cäi, có phòng ngü sî quan, máy truy«n tin ð¬ ð£t bµ chï huy hành quân. Vû khí trang b¸ g°m mµt h¥m súng c¯i 81 ly ð£t dß¾i lòng t¥u, mµt ðÕi bác 20 ly phía sau lái và hai ðÕi liên 30 trong phòng lái.
- 1 Thiªt Giáp Ðînh (Monitor Combat): Cûng là loÕi LCM-6 biªn cäi, nhßng v¾i vö s¡t d¥y h½n v¾i pháo tháp ðÕi bác 40 ly g¡n trß¾c mûi chung v¾i ðÕi liên 50. Ngoài ra, còn có mµt ðÕi bác 20 phía sau lái, 2 ðÕi liên 50 bên hông và mµt h¥m súng c¯i 81 ly gi¯ng nhß Giang Ðînh Chï Huy và Truy«n Tin. Thiªt Giáp Ðînh có höa lñc mÕnh nh¤t trong các giang ðînh và ðßþc coi nhß Thiªt Giáp HÕm trong sông.
Theo tiêu chu¦n, m²i Giang Ðoàn Xung Phong có ch×ng 20 giang ðînh ðü loÕi, ðßþc t± chÑc tß½ng tñ nhß mµt hÕm ðµi ngoài bi¬n. Sau này, ða s¯ các s¯ Giang Ðoàn ðßþc trang b¸ loÕi giang ðînh RPC (River Patrol Craft) hai máy ð¬ thay thª cho mµt s¯ FOM cû kÛ b¸ phª thäi và còn thêm loÕi LCM-8 có khä nång ch· Thiªt V§n Xa và ðÕi bác cüa Pháo Binh. Mµt s¯ ð½n v¸ còn có t¾i 2 Monitor Combat hay Commandemant. Tuy s¯ lßþng và loÕi Giang Ðînh có th¬ không gi¯ng nhau, nhßng tñu chung, m²i Giang Ðoàn ð«u có khä nång tác chiªn gi¯ng nhau, có th¬ thñc hi®n nhæng cuµc hành quân ph¯i hþp thüy-bµ bi®t l§p v¾i khoäng 1 Ti¬u Ðoàn Bµ Binh.
H§u cÑ cüa Giang Ðoàn 26 Xung Phong ð£t tÕi trÕi Vân аn thuµc tïnh Long Xuyên, mµt th¸ tr¤n xinh ð©p, hi«n hòa n¢m ven b¶ sông H§u. Vùng hoÕt ðµng cüa ð½n v¸ bao g°m các tïnh An Giang, Sa Ðéc, Cao Lãnh và Châu Яc lên t¾i t§n mi«n biên gi¾i Miên - Vi®t. Tuy ch¸u trách nhi®m tÕi vùng có ðông tín ð° Hòa Häo tß½ng ð¯i an ninh, nhßng giang ðînh cüa ð½n v¸ th߶ng phäi phân tán và xé lë ð¬ có th¬ tu¥n tiu khu vñc trách nhi®m khá rµng l¾n có nhi«u sông rÕch, ho£c ph¯i hþp hành quân thüy - bµ hay y¬m trþ, tiªp tª cho các ð°n bót hëo lánh ven sông. Các giang ðînh luôn luôn tång phái th߶ng trñc tÕi vùng biên gi¾i Miên - Vi®t thuµc các qu§n Tân Châu - H°ng Ngñ hay tïnh Châu Яc. Ngoài ra, ðôi khi vì nhu c¥u hành quân, mµt s¯ giang ðînh còn ðßþc tång c߶ng ph¯i hþp v¾i Giang Ðoàn 25 ðóng tÕi C¥n Th½ ð¬ ph¯i hþp hành quân v¾i Sß Ðoàn 21 Bµ Binh tÕi các vùng Cà Mau, Chß½ng Thi®n, RÕch Giá v...
Vào khoäng ð¥u th§p niên 1970, cùng v¾i chß½ng trình t¯i tân hóa và bành trß¾ng cüa Häi Quân, Long Xuyên tr· thành mµt Cån CÑ Häi Quân l¾n. Giang Ðoàn 26 Xung Phong vçn tiªp tøc trú ðóng tÕi ðây, chung h§u v¾i các ð½n v¸ bÕn m¾i ðßþc thành l§p nhß Ti«n Doanh Y¬m Trþ, B®nh Xá, Giang Ðoàn Tu¥n Thám v.v...
H°ng Ngñ (Xem Bän а H°ng Ngñ) là mµt qu§n lÜ cñc B¡c cüa tïnh Kiªn Phong, n¢m trên b¶ Ðông cüa Sông CØu Long. Chï có mµt con ð߶ng bµ duy nh¤t n¯i li«n v¾i tïnh lÜ Cao Lãnh, xuyên qua kinh аng Tiªn và qu§n Kiªn Vån. Яi di®n v¾i qu§n lÜ là cù lao Long Khánh trù phú, dân cß ðông ðúc v¾i nhæng v߶n cây trái xum xuê, r§m rÕp. Уc bi®t, möm B¡c cüa Cù Lao và vùng ð¤t b°i do phù sa cüa Sông CØu Long tích tø hàng nåm. Trên ð¥u doi này có mµt ngôi ðình c± không biªt ðßþc xây c¤t t× bao gi¶ t÷a lÕc trên mµt thª ð¤t cao nhß mµt ng÷n ð°i. T× ngôi ðình c± hoang v¡ng, ng߶i ta có th¬ quan sát ðßþc mµt vùng sông nß¾c mênh mông bát ngát v¾i nhæng b¶ sông cát tr¡ng, nß¾c trong xanh, phong cänh hùng vî hæu tình tuy®t ð©p.
Ranh gi¾i cüa qu§n H°ng Ngñ v« phía B¡c và Ðông B¡c g°m vùng biên gi¾i Miên - Vi®t, chÕy dài t¾i t§n ti«n ð°n biên phòng Cái Cái giáp ranh tïnh Kiªn T߶ng (Mµc Hóa). Phía Tây là sông CØu Long giáp qu§n Chþ M¾i thuµc tïnh An Giang (Long Xuyên). V« phía Tây B¡c, n¢m trên b¶ Tây cüa sông CØu Long chï cách H°ng Ngñ ch×ng 5, 6 cây s¯ là qu§n Tân Châu cûng thuµc tïnh An Giang. TÕi Tân Châu có mµt ð½n v¸ Häi Quân là Giang Ðoàn 58 Tu¥n Thám tr¤n ðóng, Phía Nam giáp kinh аng Tiªn v¾i khu vñc Phß¾c Xuyên trong vùng аng Tháp M߶i n±i tiªng chÕy dài t¾i qu§n Kiªn Vån.
H°ng Ngñ chiªm ð¸a thª quan tr÷ng n¢m ngay yªt h¥u thüy lµ sông CØu Long và ch£n ð߶ng xâm nh§p cüa Cµng Quân t× Cam B¯t tràn xu¯ng. Ph¥n l¾n nhæng ð°n bót thuµc Chi Khu H°ng Ngñ ð«u n¢m d÷c ven sông và vùng biên gi¾i ð¬ có th¬ phát hi®n và ngån ch£n m÷i di chuy¬n cüa ð¸ch quân. Vì ð¸a thª g°m nhi«u sông, kinh, rÕch l¾n nhö nên thông th߶ng có mµt ð½n v¸ Häi Quân thuµc Vùng IV Sông Ngòi tång phái ð¬ lo vi®c hành quân, phòng thü cûng nhß tiªp tª cho các ð°n bót ven sông.
Vào khoäng tháng 3 nåm 1973, chiªn cuµc tÕi Mi«n Nam Vi®t Nam tr· nên vô cùng sôi ðµng sau nhæng cuµc c߶ng t§p cüa Cµng Quân vào kh¡p 4 vùng Chiªn Thu§t sau Mùa Hè Ðö LØa 1972. Bên qu¯c gia láng gi«ng Cam B¯t, sñ tranh ch¤p cûng ðã t¾i giai ðoÕn quyªt li®t mµt m¤t mµt còn. Cµng quân chiªm ðßþc ßu thª, c¡t ðÑt ð߶ng tiªp v§n quan tr÷ng t× häi cäng Sihanoukville (Kompong Som) v« thü ðô Nam Vang. Phi tr߶ng Pocheng Tong n¢m trong t¥m ðÕn pháo kích nên phi c½ tiªp v§n lên xu¯ng r¤t nguy hi¬m và khó khån. Có th¬ nói Nam Vang ðã b¸ Cµng quân vây ch£t khiªn m÷i quân døng, vû khí, ðÕn ðßþc v.v... cûng nhß m÷i nhu yªu ph¦m nhß gÕo, d¥u nh¾t v.v... t¯i c¥n cho sñ s¯ng còn cüa chính quy«n Lon Nol không th¬ nào ðßa l÷t vào thü ðô Cam B¯t b¢ng ð߶ng bµ cûng nhß ð߶ng hàng không.
Vì v§y, phß½ng ti®n duy nh¤t còn lÕi ð¬ tiªp tª cho Cam B¯t là sông CØu Long. Thüy lµ này chÕy dài t× cØa bi¬n Vûng T¥u, qua b¡c MÛ Thu§n, H°ng Ngñ, Tân Châu trong lãnh th± VNCH vßþt bªn phà Neak Luoeng t¾i thü ðô Nam Vang. Thüy lµ t× Vûng Tàu lên ðªn biên gi¾i Miên - Vi®t thuµc các qu§n Tân Châu, H°ng Ngñ dài khoäng 150 häi lý. Các t¥u bi¬n t× Vûng t¥u lên Nam Vang th߶ng neo nghï ðêm tÕi Ngã Ba Ðèn Ðö g¥n B¡c MÛ Thu§n thuµc tïnh Vînh Long trß¾c khi ngßþc giòng CØu Long tiªp tøc cuµc hành trình. Lên ðªn Tân Châu, các thß½ng thuy«n lÕi ng×ng mµt l¥n næa neo nghï ðêm ð¬ quan thuª và thay ð±i hoa tiêu trß¾c khi vßþt biên gi¾i sang Cam B¯t. Ði¬m neo cu¯i cùng cüa các thß½ng thuy«n trong lãnh th± Vi®t Nam này là ngã ba sông ngay trß¾c qu§n Tân Châu.
Biªt ðßþc sông CØu Long là ð߶ng huyªt mÕch duy nh¤t còn lÕi có th¬ giúp cho chính quy«n Lon Nol và cä nu¾c Cam B¯t s¯ng thoi thóp, Cµng quân quyªt ð¸nh m· mµt chiªn d¸ch l¾n nh¢m bóp ngh©t thüy lµ tiªp v§n sinh tØ này b¢ng cách chiªm giæ khu vñc qu§n H°ng Ngñ. Nªu thành công, Cµng quân s¨ c¡t ðÑt ðßþc thüy lµ qua Nam Vang, và th×a th¡ng, chúng có th¬ tràn sâu xu¯ng vùng Kiªn T߶ng - Mµc Hóa ð¬ tÕo áp lñc d÷c Qu¯c Lµ 4 thuµc khu vñc tïnh иnh Tu¶ng là trøc lµ t¯i quan tr÷ng t× Vùng IV v« thü ðô Sài Gòn.
Ь thñc hi®n ý ð°, kh·i ð¥u, Cµng quân dàn mµt lñc lßþng chü lñc quân khá hùng h§u d÷c theo vùng biên gi¾i Miên - Vi®t thuµc các tïnh Kiªn Phong, Châu Яc, An Giang và RÕch Giá ð¬ nghi binh và tÕo áp lñc. Яi di®n bên ph¥n ð¤t Cam B¯t, khu vñc thuµc các tïnh Prey Veng, Kandal và Takeo cûng b¸ chúng tràn ng§p. Lúc ðó, vào ð¥u nåm 1973, lñc lßþng Vi®t Cµng tÕi vùng này có t¾i 11 Trung Ðoàn chü lñc cµng thêm quân Khmer ðö. NgoÕi tr× t× 3 t¾i 4 Trung Ðoàn ðßþc ph¯i trí trong ph¥n ð¤t Cam B¯t nh¢m møc ðích c¥m chân lñc lßþng cüa Lon Nol, t¤t cä nhæng ð½n v¸ còn lÕi ð«u ðßþc xØ døng ð¬ t¤n công vào khu vñc H°ng Ngñ.
Vì v§y, tình hình khu vñc sông CØu Long sát biên gi¾i Miên - Vi®t thuµc khu vñc H°ng Ngñ tr· nên vô cùng tr¥m tr÷ng vì ðôi bên ð«u quyªt tâm dành quy«n ki¬m soát khu vñc có t¥m mÑc chiªn lßþc vô cùng quan yªu này. Cµng quân dùng toàn lñc c¡t ðÑt thüy lµ sông CØu Long ð¬ cô l§p Cam B¯t và cüng c¯ các trøc xâm nh§p vào Vi®t Nam qua ngä biên gi¾i. Phía Hoa KÏ không còn cách nào khác, phäi tiªp tøc tiªp tª cho Cam B¯t b¢ng m÷i giá. Lúc ðó, ða s¯ các lñc lßþng tác chiªn Hoa KÏ ð«u ðã rút khöi Vi®t Nam trong khuôn kh± thöa ß¾c ngßng b¡n Paris. Mµt s¯ ít còn lÕi còn b¸ các ðÕo lu§t Cooper - Church cüa Qu¯c Hµi Hoa KÏ ngån c¤m không ðßþc than dñ các cuµc hành quân bµ chiªn ngoài biên gi¾i Vi®t Nam. Vì v§y, chï còn các ð½n v¸ QLVNCH ð¬ ngån ch£n ð߶ng xâm nh§p ng߶i và vû khí cüa ð¸ch quân, và cûng ð¬ bäo v® thüy lµ CØu Long ð¬ vi®c tiªp tª cho ð°ng minh Cam B¯t không b¸ ngßng tr®.
Cµng quân m· ð¥u chiªn d¸ch b¢ng cách phong töa, tÕo áp lñc n£ng n« mong ðánh chiªm qu§n H°ng Ngñ, mµt th¸ tr¤n nhö n¢m ngay trên cØa rÕch H°ng Ngñ ð± vào sông CØu Long. Nhß trên ðã nói, nªu chiªm ðßþc H°ng Ngñ, không nhæng chúng s¨ khóa ch£t ðßþc yªt h¥u cüa thüy lµ CØu Long t× Vi®t Nam sang Cam B¯t, mà ð°ng th¶i cûng m· rµng ðßþc ð¸a bàn hoÕt ðµng và cánh cØa xâm nh§p t× Cam B¯t vào khu vñc аng Tháp M߶i khiªn Qu¯c Lµ 4 t× H§u Giang v« thü ðô Sài Gòn cûng b¸ ðe d÷a.
Vào tháng 3 nåm 1973, Cµng quân t§p trung mµt lñc lßþng ðông ðäo lên t¾i c¤p Sß Ðoàn ð¬ tiªn chiªm møc tiêu H°ng Ngñ. Bµ chï huy chiªn d¸ch cüa Cµng quân ðóng tÕi khu vñc H§u C¥n 704 thuµc tïnh Prey Veng bên Cam B¯t, giáp ranh tïnh Kiªn Phong. Các ð½n v¸ Cµng quân g°m Trung Ðoàn 207 thuµc Công Tr߶ng 6, Trung Ðoàn 174 thuµc Công Tr߶ng 5, Trung Ðoàn 272 thuµc Công Tr߶ng 9 (theo tin tình báo, thành ph¥n còn lÕi cüa Công Tr߶ng 9 vçn còn l¦n qu¦n tÕi khu vñc r×ng cao su Michelin (D¥u Tiªng) thuµc Quân Khu III) và mµt ð½n v¸ pháo thuµc Trung Ðoàn Pháo 75. So sánh lñc lßþng ðôi bên, Cµng quân hoàn toàn chiªm ßu thª, v×a ðông quân, v×a di ðµng, lÕi có pháo t¥m xa hÕng n£ng y¬m trþ. Lñc lßþng phòng thü qu§n H°ng Ngñ nhö bé không có Chü Lñc Quân, chï có иa Phß½ng Quân, Nghîa Quân c½ hæu và mµt s¯ giang ðînh thuµc Giang Ðoàn 26 Xung Phong tång phái phòng thü. Ngoài ra, v¾i nhæng ð°n bót c¯ ð¸nh phòng thü s½ sài, các ð½n v¸ c½ hæu cüa Chi Khu H°ng Ngñ là møc tiêu rõ ràng và m°i ngon cho ðÕn pháo binh Vi®t Cµng. Chï có nhæng giang ðînh Häi Quân tång phái v¾i khä nång di ðµng và höa lñc mÕnh tr¤n giæ m£t sông m¾i có khä nång ch¯ng trä và làm khó d ðßþc ð¸ch quân.
Trung Ðoàn 207 cüa Cµng quân ðßþc xØ døng làm n² lñc xung kích chính vßþt biên gi¾i ðánh thÆng vào H°ng Ngñ. Lþi døng yªu t¯ b¤t ng¶ và höa lñc mÕnh, ð¸ch quân dùng chiªn thu§t Ti«n Pháo H§u Xung và Bi¬n Ng߶i tràn ng§p mµt s¯ ð°n bót hëo lánh g¥n biên gi¾i hay d÷c theo kinh rÕch do иa Phß½ng Quân và Nghîa Quân thuµc Chi Khu H°ng Ngñ tr¤n ðóng. Ða s¯ nhæng ð°n bót khác n¢m sâu h½n trong lãnh th± Vi®t Nam tuy chßa b¸ ðánh chiªm nhßng cûng b¸ Cµng quân bao vây, cô l§p và uy hiªp n£ng n« khiªn vi®c tång vi®n hay tiªp tª h¥u nhß không th¬ thñc hi®n n±i.
Tuy b¸ lñc lßþng ð¸ch quân có höa lñc mÕnh và ðông h½n g¤p bµi t¤n công b¤t ng¶, các chiªn sî иa Phß½ng Quân và Nghîa Quân c½ hæu thuµc Chi Khu H°ng Ngñ lþi døng ð¸a hình quen thuµc ðã ch¯ng trä hæu hi®u, tÕm th¶i ch£n ðßþc bß¾c tiªn cüa ð¸ch quân vào qu§n lÜ. Nhßng trß¾c lñc lßþng ðông ðäo cüa quân chính qui B¡c Vi®t, phía VNCH chï có nhæng ð½n v¸ c½ hæu cüa Chi Khu ch¯ng giæ nên tình hình r¤t kh¦n trß½ng, qu§n H°ng Ngñ có th¬ b¸ m¤t b¤t cÑ lúc nào. Càng ngày, vòng vây cüa Cµng quân càng xiªt ch£t. Chúng b¡n hàng tråm höa tin 122 ly vào qu§n lÜ gây thi®t hÕi n£ng n« v« nhân mÕng cûng nhß tài sän cüa dân chúng. Qu§n Trß·ng H°ng Ngñ là Thiªu Tá Thái Lê Trß½ng, mµt sî quan trë, xu¤t s¡c trß¾c ðây thuµc Sß Ðoàn 9 Bµ Binh, tuy ðã anh dûng ði«u ðµng các ð½n v¸ trñc thuµc ch¯ng trä, nhßng trß¾c tình trÕng tuy®t v÷ng, ðã liên tiªp yêu c¥u Ti¬u Khu Kiªn Phong xin Chü Lñc Quân tång vi®n kh¦n c¤p.
Trong lúc ðó, v« phía Hoa KÏ, các Pháo Ðài Bay B-52 và các phi c½ chiªn lßþc liên tiªp dµi bom vào các v¸ trí Cµng quân d÷c theo b¶ Ðông sông CØu Long t× biên gi¾i Miên - Vi®t t¾i Nam Vang ð¬ ngån ch£n ð¸ch phong töa thüy lµ. Nhæng tr§n dµi bom nay ðã gây thi®t hÕi khá n£ng cho lñc lßþng Cµng quân trên ð߶ng ðánh chiªm H°ng Ngñ khiªn ðà tiªn cüa chúng b¸ ch§m lÕi ph¥n nào. Уc bi®t, trong cuµc oanh tÕc cüa Pháo Ðài Bay B-52 vào ngày 20 tháng 3, Cµng quân phäi b¡t dân dùng xe bò ch· ði hàng tråm xác chªt và mùi tØ khí vçn còn n°ng n£c cä tu¥n sau ðó.
Trong khi ch¶ ðþi quân bµ chiªn t¾i tång vi®n, Ti¬u Khu Kiªn Phong yêu c¥u Häi Quân tiªp Ñng ð¬ ngån ch§n Cµng quân tràn qua sông CØu Long cûng nhu RÕch H°ng Ngñ ðánh chiªm qu§n lÜ. Nhßng lñc lßþng Häi Quân thuµc Vùng IV Sông Ngòi lúc ðó chï có Giang Ðoàn 31 Xung Phong ðã tång phái chi Ti¬u Khu Kiªn Phong, lÕi ðang b§n hành quân tÕi vùng аng Tháp M߶i giáp ranh tïnh иnh T߶ng nên không giúp ðÞ gì ðßþc. Vì v§y, mµt phân ðµi giang ðînh thuµc Giang Ðoàn 26 Xung Phong ðang hoÕt ðµng v¾i Chi Khu Tân Châu thuµc tïnh An Giang li«n ðßþc ði«u ðµng ðªn tång vi®n chi Chi Khu H°ng Ngñ. Tuy chï có mµt s¯ giang ðînh nhßng phân ðµi này ðã ngày ðêm tu¥n tiu, phøc kích, b¡n chìm nhi«u xu°ng ch· quân cüa ð¸ch mßu toan di chuy¬n t× b¶ Ðông sông CØu Long sang cù lao Long Khánh. Vì v§y, áp lñc cüa Cµng quân tß½ng ð¯i giäm vì mµt g÷ng kìm t¤n công cüa ð¸ch quân ðã b¸ Häi Quân bë gçy.
Nhßng nhæng cuµc dµi bom cüa Không Quân Hoa KÏ cµng thêm sñ y¬m trþ ban ð¥u tÕi các vùng ven sông r¤t ð¡c lñc cüa Häi Quân cûng chï có th¬ giúp các ð½n v¸ иa Phß½ng Quân và Nghîa Quân tÕm th¶i c¥m cñ. Vi®n quân cüa ð¸ch tñ do tràn qua vùng biên gi¾i bö ngö m²i ngày mµt tiªn g¥n møc tiêu t× hß¾ng sâu trong nµi ð¸a khiªn tình hình lÕi thêm kh¦n trß½ng. Mµt l¥n næa, Thiªu tá Trß½ng lÕi h¯i thúc Ti¬u Khu Kiªn Phong xin tång vi®n g¤p.
Trß¾c tình thª m²i lúc m²i nguy ng§p mµt m¤t mµt còn cüa Chi Khu H°ng Ngñ, Ti¬u Khu Kiªn Phong vµi liên lÕc v¾i Quân Ðoàn IV tÕi C¥n Th½ ð¬ c¥u cÑu. Nhßng lúc ðó, các ð½n v¸ bµ binh thuµc Sß Ðoàn 9 là ðÕi ð½n v¸ chü lñc ch¸u trách nhi®m lãnh th± Ti¬u Khu Kiªn Phong ðang b§n tham chiªn tÕi các m£t tr§n khác nên không th¬ nào tiªp vi®n k¸p th¶i. Mµt l¥n næa, Häi Quân lÕi ðäm ðang tr÷ng trách. Theo yêu c¥u kh¦n c¤p cüa Quân Ðoàn IV, Bµ Tß L®nh Häi Quân Vùng IV Sông Ngòi do Häi Quân ÐÕi Tá Vû Ðình Ðào (sau này ðßþc vinh thång Phó Ы Яc) chï huy, li«n tÑc t¯c ra l®nh Giang Ðoàn 26 Xung Phong rút t¤t cä các giang ðînh ðang tång phái · các n½i khác v« t§p trung tÕi h§u cÑ Long Xuyên ch¶ l®nh. Sau ðó, toàn bµ Giang Ðoàn do Häi Quân Thiªu Tá Tr¥n в C¦m chï huy li«n ðßþc ði«u ðµng lên chiªn tr߶ng H°ng Ngñ, cùng v¾i toán giang ðînh ðang hoÕt ðµng tÕi ðó ð¬ tång c߶ng lñc lßþng phòng thü Chi Khu H°ng Ngñ.
Ngay khi t¾i vùng hành quân, các giang ðînh cüa Giang Ðoàn 26 Xung Phong ðã phäi trñc tiªp ðß½ng ð¥u v¾i höa lñc n£ng n« cüa Cµng quân t× hai b¶ sông ch¶ sÇn. Ðoán biªt trß¾c các giang ðînh Häi Quân là lñc lßþng tång vi®n duy nh¤t, ð¸ch quân ðào sÇn các h¥m h¯, công sñ kiên c¯ b¯ trí súng n£ng bên b¶ sông ð¬ ngån ch§n. R¤t may, khúc sông CØu Long quanh H°ng Ngñ khá rµng nên chúng không gây ðßþc thi®t hÕi nào ðáng k¬. Theo kª hoÕch phòng thü hoÕch ð¸nh v¾i Chi Khu, các giang ðînh ðßþc xØ døng nhß nhæng ð°n bót di ðµng dàn d÷c theo b¶ sông nhß bÑc t߶ng thành ð¬ ngày ðêm b¡n ch£n, không cho ð¸ch quân di chuy¬n qua sông. Ngoài nhi®m vø ch£n ð¸ch, nhæng giang ðînh này còn ðäm trách vi®c y¬m trþ höa lñc cûng nhß tän thß½ng và tiªp tª cho các ð°n bót ven sông ðã b¸ ð¸ch vây hãm t× lâu.
V¾i sñ chiªn ð¤u quä cäm cüa các ð½n v¸ иa Phß½ng Quân và Nghîa Quân c½ hæu thuµc Chi Khu H°ng Ngñ, cµng v¾i các giang ðînh thuµc Giang Ðoàn 26 Xung Phong ngày ðêm tu¥n tiu và y¬m trþ r¤t hæu hi®u, Cµng quân tÕm th¶i b¸ ch§n ðÑng. Mûi dùi quan tr÷ng cüa ð¸ch quân toan ðánh b÷c vào s߶n phía Tây cüa Chi Khu H°ng Ngñ b¸ Häi Quân bë gçy vì chúng không th¬ vßþt qua sông, do ðó ð¸ch chßa th¬ chiªm ðßþc qu§n lÜ. Tuy m£t Tây ðã có Häi Quân tr¤n giæ nên tÕm th¶i ±n ð¸nh, nhßng tình hình tÕi m£t B¡c lÕi tr· nên vô cùng nguy ng§p vì ð¸ch quân ðã tiªn sát b¶ rÕch H°ng Ngñ, chì còn cách Chi Khu vài ba cây s¯. Hàng ngày, Cµng quân dùng ðü m÷i loÕi vû khí, k¬ cä súng b¡n thÆng pháo kích vào H°ng Ngñ. Các giang ðînh án ngæ trên m£t sông ð¬ ch£n ð¸ch cûng b¸ nh¡m b¡n dæ dµi.
V« phía Häi Quân, mµt Liên Ðoàn Уc Nhi®m do Häi Quân Thiªu Tá Tr¥n Ng÷c Bích xu¤t thân khóa 11 Sî Quan Häi Quân Nha Trang chï huy cûng ðßþc g¤p rút thành l§p ð¬ ph¯i hþp ch£t ch¨ v¾i lñc lßþng Bµ Binh tÕi chiªn tr߶ng H°ng Ngñ. Liên Ðoàn này ðßþc ð£t dß¾i sñ ði«u ðµng cüa Lñc Lßþng Уc Nhi®m 212 tÑc là Lñc Lßþng Tu¥n Thám do Häi Quân ÐÕi Tá Nghiêm Vån Phú làm ð½n v¸ trß·ng. Liên Ðoàn Уc Nhi®m Häi Quân g°m có các ð½n v¸ sau ðây:
1. Giang Ðoàn 26 Xung Phong do Häi Quân Thiªu Tá Tr¥n в C¦m chï huy. нn v¸ này ðã tham chiªn t× trß¾c.
2. Mµt phân ðµi Giang T¯c Ðînh (PBR - Patrol Boat River) thuµc Giang Ðoàn 58 Tu¥n Thám do Thiªu Tá Tr¥n Thanh Khäi chï huy. Thành ph¥n còn lÕi cüa Giang Ðoàn này ðang tång c߶ng m£t tr§n Phß¾c Xuyên và Tuyên Nh½n trong vùng аng Tháp M߶i. H§u cÑ cüa Giang Ðoàn 58 Tu¥n Thám ð£t tÕi Tân Châu.
3. C½ Xß·ng HÕm 9613 do ÐÕi Úy C½ Khí Nguyn Duy Tu® chï huy. Ðây không phäi là mµt chiªn hÕm có máy ð¬ tñ v§n chuy¬n mà chï là mµt c½ xß·ng sØa chæa và tiªp v§n n±i neo tÕi An Long ngay vàm kinh аng Tiªn. C½ Xß·ng HÕm này ðßþc dùng làm trÕm sØa chæa và tiªp v§n ti«n phß½ng cho các giang ðînh và cûng là n½i ð£t Bµ Chï Huy Liên Ðoàn Уc Nhi®m.
4. Ti«n Doanh Y¬m Trþ Chþ M¾i là cån cÑ tiªp v§n chính, ð°n trú tÕi Chþ M¾i thuµc tïnh Long Xuyên do Häi Quân Thiªu tá PhÕm Vån Tiêu xu¤t thân khóa 7 Sî Quan Häi Quân Nha Trang chï huy.
5. Giang Pháo HÕm 328 do Häi Quân Thiªu Tá Nguyn Nhß Phú làm hÕm trß·ng. Thiªu Tá Phú xu¤t thân khóa 16 Tr߶ng Võ B¸ Ðà LÕt, nhßng ch÷n quân chüng Häi Quân sau khi t¯t nghi®p nên tiªp tøc theo h÷c khóa 13 Sî Quan Häi Quân Nha Trang. Chiªn hÕm này do Bµ Tß L®nh HÕm еi tång phái cho Bµ Tß L®nh Häi Quân Vùng IV Sông Ngòi.
Trong s¯ các ð½n v¸ Häi Quân k¬ trên, Giang Ðoàn 26 Xung Phong ðßþc coi là thành ph¥n chü lñc g°m toàn bµ 19 giang ðînh ðü loÕi tham chiªn, v¾i ð¥y ðü khä nång hành quân thüy bµ, y¬m trþ häi pháo, chuy¬n v§n, tu¥n tiu, án ngæ cûng nhß tiªp tª. Các giang ðînh PBR có v§n t¯c cao, v§n chuy¬n l© làng th߶ng ðßþc xØ døng trong các cuµc tu¥n thám và phøc kích ban ðêm. Chiªn hÕm tång phái v¾i các loÕi ðÕi bác 76 ly và 40 ly ðäm trách nhi®m vø y¬m trþ höa lñc cho các ð½n v¸ hành quân.
Ngay khi lñc lßþng tång vi®n t¾i vùng hoÕt ðµng, các ð½n v¸ trß·ng l§p tÑc bàn thäo kª hoÕch giäi töa áp lñc ð¸ch trong vùng và nh¤t là quét sÕch ð¸ch quân b¯ trí tÕi b¶ Ðông sông CØu Long t× H°ng Ngñ lên t¾i biên gi¾i Miên - Vi®t. Lúc này, tuy lñc lßþng ð¸ch còn r¤t mÕnh vì chúng chiªm giæ khu vñc ven sông ngay phía b¡c Chi Khu, nhßng cán cân lñc lßþng ðôi bên không còn chênh l®ch nhi«u nhß trß¾c. H½n næa, các ð½n v¸ иa Phß½ng Quân và Nghîa Quân c½ hæu ðßþc tång vi®n và y¬m trþ hæu hi®u nên lên tinh th¥n, chiªn ð¤u r¤t hång hái.
Sau khi ph¯i hþp v¾i Trung Ðoàn 15 BB và Chi Khu theo kª hoÕch hành quân, Giang Ðoàn 26 Xung Phong lãnh nhi®m vø dùng 4 LCM-6 ch· mµt Ti¬u Ðoàn Bµ Binh sang sông b¢ng hai ðþt. Khi nhi®m vø chuy¬n quân hoàn t¤t, các giang ðînh s¨ tu¥n tiu, án ngæ và y¬m trþ cho lñc lßþng Bµ Binh càn quét b¶ B¡c. Chï Huy Trß·ng Giang Ðoàn 26 Xung Phong ch¸u trách nhi®m chï huy cuµc hành quân ð± bµ, Ti¬u Ðoàn Trß·ng Bµ Binh có nhi®m vø chï huy cánh quân sau khi ð± bµ ð¬ tiêu di®t ð¸ch quân trong vùng møc tiêu chï ð¸nh.
Ь các giang ðînh ch· quân üi bãi d dàng, Giang Ðoàn 26 Xung Phong ch÷n gi¶ ð± quân vào lúc h×ng sáng khi mñc thüy tri«u cao nh¤t ð¬ bµ binh có th¬ lên b¶ không b¸ tr· ngÕi và tràn vào møc tiêu cùng mµt lúc. H½n næa, vi®c nh§n quân vào lúc ban ðêm tÕi bãi üi ngoài b¶ sông CØu Long n¢m v« phía Nam Chi Khu H°ng Ngñ cûng có th¬ tránh ð¸ch pháo kích và khiªn chúng không th¬ quan sát hay ðoán biªt ý ð° hành quân.
Theo ðúng kª hoÕch, sau khi nh§n quân, ðoàn giang ðînh di chuy¬n d÷c theo b¶ Ðông sông CØu Long, qu©o phäi vào rÕch H°ng Ngñ ðúng gi¶ dñ trù. Tuy con rÕch rµng ch×ng 100 thß¾c, nhßng có r¤t nhi«u hàng ðáy cüa dân ðánh cá nên phäi di chuy¬n r¤t ch§m và khó khån. Mµt s¯ giang ðînh y¬m trþ g°m LCVP và FOM ði trß¾c dçn ð߶ng, vào sâu trong rÕch quá møc tiêu ch×ng ba cây s¯, g¥n mµt ð°n Nghîa Quân r°i tác xÕ dæ dµi quanh ð°n nhß ð¬ y¬m trþ höa lñc ð¬ làm kª hoÕch nghi binh. Các giang ðînh ch· quân theo sau vào ði¬m ð± quân ðúng lúc h×ng sáng. Chï trong vòng 15 phút, nØa Ti¬u Ðoàn Bµ Binh ðã lên b¶, thiªt l§p ð¥u c¥u an toàn. NØa Ti¬u Ðoàn còn lÕi ðßþc các LCM-6 ðßa thÆng t× b¶ Nam qua. Trong lúc lñc lßþng Bµ Binh chia thành nhi«u mûi tiªn chiªm các møc tiêu ðßþc chï ð¸nh trß¾c, các giang ðînh Häi Quân di chuy¬n qua b¶ Nam üi bãi räi rác ð¬ sÇn sàng y¬m trþ cho cánh quân ð± bµ khi c¥n.
Khi tr¶i v×a sáng rõ, Cµng quân t× các công sñ phòng thü kiên c¯ tuy b¸ b¤t ng¶ nhßng cûng ch¯ng trä dæ dµi. T×ng loÕt thßþng liên và AK b¡n x¯i xä vào các chiªn sî Bµ Binh ðang lån xä vào møc tiêu. Nhßng ð¸ch phän Ñng quá tr, các chiªn sî Trung Ðoàn 15 ðã tiªn ðªn quá g¥n, t×ng trái lñu ðÕn, t×ng loÕt ðÕn M-79 th¦y vào h¥m h¯ cüa chúng khiªn nhi«u tên b¸ tan thây tÕi ch². Tr§n ðánh ch¾p nhoáng kéo dài khoäng mµt tiªng ð°ng h°, nguyên mµt Ti¬u Ðoàn Cµng quân coi nhß b¸ di®t g÷n. Tuy nhiên, còn mµt v¸ trí súng c¯i 82 ly ðßþc mµt t± thßþng liên và mµt toán B-40 y¬m trþ vçn còn hoÕt ðµng. Cä ba ± súng này b¯ trí theo hìng tam giác, liên hoàn y¬m trþ lçn nhau gây tr· ngÕi không ít cho các chiªn sî Bµ Binh, sau nhi«u ðþt xung phong b¸ thi®t hÕi khá n£ng nhßng vçn không sao tiêu di®t ðßþc.
TÕi b¶ rÕch phía Nam, trên giang ðînh chï huy n½i ð£t Bµ Chï Huy hành quân thüy bµ g°m Chï Huy Trß·ng Giang Ðoàn 26 Xung Phong và Ti¬u Ðoàn Trß·ng Bµ Binh, m÷i ng߶i ð«u nhìn th¤y rõ ràng toán Bµ Binh bò sát ð¤t lën vào g¥n v¸ trí cüa Cµng quân, nhßng các ± súng cüa chúng ð«u ðßþc chôn d¤u kÛ trong các công sñ ð¢p b¢ng ð¤t r¤t d¥y nên lñu ðÕn và M-79 không phá tan ðßþc. Vì v§y, sau nhi«u ðþt xung phong không nhæng vô hi®u quä, còn có mµt s¯ binh thß½ng vong. V¸ Ti¬u Ðoàn Trß·ng Bµ Binh nôn nóng ra l®nh cho binh sî tìm ðü m÷i cách t¤n công tiªp, nhßng vçn b¸ ch§n lÕi, còn thêm mµt s¯ binh sî v×a chªt v×a b¸ thß½ng k©t dß¾i l¢n ðÕn cüa ð¯i phß½ng. Ь tránh thi®t hÕi thêm cho lñc lßþng bÕn, Chï Huy Trß·ng Giang Ðoàn 26 Xung Phong ð« ngh¸ dùng súng c¯i 81 ly c½ hæu trên giang ðînh liên tiªp b¡n phü ð¥u vào møc tiêu ð¬ ð¸ch khó ngóc ð¥u lên quan sát, ð°ng th¶i cho Thiªt Giáp Ðînh "Monitor Combat" v¾i ðÕi bác 40 trñc xÕ s¨ b¤t th¥n tiªn sang bên kia sông, chï các møc tiêu ch×ng 300 thß¾c, dùng ðÕi bác 40 ly b¡n thÆng vào các ø ð¤t ð¬ san phÆng các ± súng ð¸ch. Tuy nhiên, vi®c xØ døng höa lñc Häi Quân b¡n thÆng này có th¬ gây thi®t hÕi cho s¯ bµ binh ðang n¢m k©t giæa møc tiêu và l¢n ðÕn Häi Quân.
Tuy kª hoÕch h½i nguy hi¬m, nhßng vì không còn lña ch÷n nào khác nên ðßþc ð°ng ý và thi hành ngay. Chiªc giang ðînh chï huy r¶i bãi üi tiªn ra giæa lòng rÕch, v×a chÕy th§t ch§m, v×a tác xÕ súng c¯i. Chiªc Thiªt Giáp Ðînh cûng l§p tÑc tiªn sang b¶ rÕch bên kia, pháo tháp 40 ði«u chïnh nh¡m thÆng vào møc tiêu trong khi kh¦u ðÕi liên 50 g¡n chung trong pháo tháp khÕc ðÕn liên h°i ð¬ m· ð߶ng. Khi ðã üi bãi vào v¸ trí thu§n ti®n, kh¦u 40 ly l§p tÑc b¡n t×ng loÕt ðÕn vào các ø ð¤t ð£t súng cüa ð¸ch quân. Vì khoäng cách không xa, v¸ trí cüa giang ðînh lÕi c¯ ð¸nh nên vi®c tác xÕ r¤t chính xác và hi®u quä. M²i viên ðÕn b¡n trúng møc tiêu lÕi th±i bay ði mµt mäng ð¤t l¾n. Sau ch×ng 50 viên ðÕn, Cµng quân d߶ng nhß ðoán ðßþc ý ð¸nh cüa lñc lßþng t¤n công nên chuy¬n xÕ, quay súng nh¡m vào các giang ðînh b¡n trä dæ dµi. Các ± thßþng liên và B-40 nh¡m vào chiªc Thiªt Giáp Ðînh, trong lúc hàng loÕt ðÕn súng c¯i b¡n ra ngoài rÕch nh¡m vào các giang ðînh ðang tu¥n tiu. Tuy là nhæng møc tiêu l¾n và tr¯ng träi dß¾i höa lñc cüa Cµng quân, nhßng các giang ðînh vçn bám sát khu vñc hành quân. Nhi«u quä ðÕn súng c¯i r½i sát giang ðînh chï huy khiªn mµt s¯ thüy thü và bµ binh trên giang ðînh b¸ thß½ng vì trúng mänh ðÕn. Nhßng ð¸ch ðã không còn ð߶ng thoát. Chï trong khoänh kh¡c, các quä ðÕn 40 ly liên tiªp b¡n trúng møc tiêu ðã san b¢ng nhæng v¸ trí ð£t súng c¯ thü cu¯i cùng cüa chúng. Khi tiªng súng ð¸ch im hÆn trên chiªn tr߶ng, toán bµ binh trên b¶ l§p tÑc tiªn vào løc soát các møc tiêu v×a b¸ Häi Quân b¡n phá. Kªt quä h÷ t¸ch thu ðßþc 1 kh¦u súng c¯i 82 ly, 1 thßþng liên, 2 kh¦u B-40 và 7 kh¦u AK.
Sau khi hoàn t¤t công tác, ÐÕi Úy Ti¬u Ðoàn Trß·ng Bµ Binh b¡t tay cám ½n Chï Huy Trß·ng Giang Ðoàn 26 Xung Phong ðã giúp ông thanh toán møc tiêu mà không b¸ thi®t hÕi thêm. Ðúng lúc này, v¸ sî quan Bµ Binh m¾i nhìn th¤y ¯ng qu¥n bên trái cüa v¸ sî quan Häi Quân b¸ thüng nhi«u l² khá l¾n và máu tràn ra t× chiªc gi¥y tr§n bên chân trái. Thì ra trong lúc say mùi khói súng ðÑng trên sàn giang ðînh chï huy tác chiªn, Chï Huy Trß·ng Giang Ðoàn 26 Xung Phong ðã b¸ trúng mänh ðÕn súng c¯i ð¸ch g¥n xß½ng ¯ng chân trái nhßng không h« hay biªt! Mänh ðÕn này n¢m sâu trong b¡p chân cho ðªn ngày nay, vì g¥n các gân chính nên bác sî khuyên không nên giäi phçu, cÑ ð¬ nhß v§y. Ðây là l¥n thÑ nhì ông b¸ thß½ng trong ð¶i quân ngû (l¥n trß¾c tÕi vùng kinh Mang Thít g¥n vàm Qu¾i An, khi làm Chï Huy Trß·ng Giang Ðoàn 31 Xung Phong tÕi Vînh Long).
Kªt quä trong tr§n ðánh quan tr÷ng này, ð¸ch quân b¸ ð¦y lui khöi b¶ B¡c rÕch H°ng Ngñ, áp lñc cüa chúng coi nhß không còn ðáng k¬. Phía Bµ Binh b¸ thi®t hÕi trung bình. Phía Häi Quân, nhi«u giang ðînh b¸ trúng ðÕn ð¸ch quân nhßng không có chiªc nào b¸ chìm hay b¤t khi¬n døng. V« nhân sñ chï có 5 ng߶i b¸ thß½ng, 1 n£ng, 4 trung bình. Khi nh§n ðßþc công ði®n báo cáo kªt qüa hành quân, thßþng c¤p chï th¸ Chï Huy Trß·ng Giang Ðoàn 26 Xung Phong dù ðã b¸ thß½ng, nhßng không n£ng l¡m nên vçn tiªp tøc · lÕi vùng hành quân, không tän thß½ng cho ðªn khi có l®nh m¾i.
Khúc sông ngay trß¾c m£t quân Tân Châu là n½i thß½ng thuy«n t§p trung ð¬ quan thuª ki¬m soát và chu¦n b¸ trß¾c khi ngßþc dòng CØu Long. Ðây là ði¬m neo thÑ nhì trên ð߶ng ði Nam Vang, sau ði¬m neo g¥n B¡c MÛ Thu§n tÕi khu vñc Ngã Ba Ðèn Ðö. Nªu Cµng quân còn ki¬m soát dßþc vùng Th߶ng Phß¾c ð¯i di®n, không nhæng các thß½ng thuy«n tÕi ði¬m neo b¸ ðe d÷a, mà ngay cä qu§n Tân Châu thuµc tïnh An Giang cûng n¢m trong t¥m pháo kích cüa chúng.
V« ð¸a thª, Th߶ng Phß¾c là mµt vùng ð¤t b¢ng v¾i nhi«u cánh ð°ng tr¯ng träi kéo dài t¾i t§n b¶ sông ð¯i di®n Tân Châu. B¶ sông CØu Long tÕi vùng này là phía ð¤t b°i, trong khi Tân Châu là b¶ ð¤t l·. Dân cß tÕi ðây r¤t thßa th¾t, ða s¯ s¯ng v« ngh« ruµng rçy.
Khi cánh quân cüa Trung Ðoàn 15 Bµ Binh có Häi Quân y¬m trþ t× H°ng Ngñ ðánh d¥n lên hß¾ng Tây B¡c, Cµng quân yªu thª lùi d¥n v« vùng biên gi¾i Vi®t - Miên. Tuy ð¸ch r¤t mu¯n vßþt sông CØu Long ð¬ ðánh chiªm Tân Châu, nhßng chúng không thñc hi®n ðßþc ý ð° này vì khúc sông này b¸ các giang ðînh thuµc Liên Ðoàn Уc Nhi®m Häi Quân phong töa.
Vào koäng cu¯i tháng 4-1973, Cµng quân thu th§p tàn quân ch×ng mµt Ti¬u Ðoàn ðóng ch¯t tÕi các v¸ trí ven sông vùng Th߶ng Phß¾c nh¢m uy hiªp các thß½ng thuy«n ðang t× Vûng Tàu di chuy¬n t¾i. Ь giäi töa áp lñc ð¸ch, Bµ Chï Huy Hành Quân h²n hþp Bµ Binh và Häi Quân ð£t tÕi Chi Khu H°ng Ngñ li«n soÕn thäo mµt kª hoÕch hành quân theo thª "Trên Ðe Dß¾i Búa" ðánh vào vùng Th߶ng Phß¾c. Theo kª hoÕch này, Trung Ðoàn 15 Bµ Binh có nhi®m vø ðánh b÷c h§u ð¬ d°n ð¸ch ra g¥n b¶ sông, sau ðó s¨ án binh tÕi ch² ð¬ làm nút ch£n. Ph¥n Häi Quân s¨ dùng höa lÑc c½ hæu t× các giang ðînh ð¬ tiêu di®t toán Cµng quân này.
Cuµc hành quân din tiªn ðúng theo kª hoÕch dñ trù. Nhi«u toán Cµng quân b¸ các chiªn sî Trung Ðoàng 15 Bµ Binh lùa t× phía sau lßng, phäi lui d¥n ra b¶ sông. B¶ sông CØu Long tÕi Mi«n Nam th߶ng mµt bên cao mµt bên th¤p, bên l· bên b°i không ð°ng ð«u nhau. Nªu b¶ sông n¢m giæa lu°ng nß¾c, ð¤t s¨ b¸ nß¾c xoi mòn và l· d¥n. Ngßþc lÕi, b¶ sông phía ð¯i di®n s¨ ðßþc ð¤t b°i thêm thành nhæng bãi sông hay cù lao. Thí dø nhß vùng b¶ sông Sa Ðéc là khu ð¤t l· khiªn nhi«u nhà cØa b¸ ð± søp xu¯ng sµng, trong khi b¶ sông bên kia thuµc tïnh Kiªn Phong là vùng ð¤t b°i v¾i nhi«u cù lao trù phú. Tân Châu thuµc vùng ð¤t l· nên b¶ sông r¤t cao, còn b¶ sông Th߶ng Phß¾c ð¯i di®n thuµc khu ð¤t b°i nên b¶ sông th¤p v¾i nhæng bãi cát chÕy lài t¾i mé sông. T× b¶ sông cao phía Tân Châu, dân chúng có th¬ dùng m¡t th߶ng trông th¤y bóng Cµng quân m£c qu¥n áo kaki vàng ¦n hi®n trong nhæng ruµng rçy bên b¶ sông ð¯i di®n. Các giang ðînh thuµc Giang Ðoàn 26 Xung Phong xØ døng ðÕi bác và ðÕi liên b¡n thÆng vào ðám Cµng quân chßa k¸p tìm ch² trú ¦n. Уc bi®t, hai giang ðînh Monitor c§p vào nhæng chiªc xáng vét ð¤t neo giæa dòng sông, dùng súng c¯i 81 ly và ðÕi bác 40 ly liên tøc nã ðÕn vào ð¸ch quân.
Tr§n ðánh xäy ra giæa ban ngày, vào khoäng 3 gi¶ chi«u. Dân chúng Tân Châu ðÑng ch§t ven b¶ sông chÑng kiªn t§n m¡t. D÷c theo mé sông Tân Châu có mµt tòa nhà tr¡ng r¤t l¾n xây b¢ng bê tông, cao 5 t¥ng. Nghe nói ðây là trø s· cüa Ty Quan Thuª th¶i Pháp thuµc. T× lan can cüa toà nhà này, dân chúng theo dõi, v² tay reo hò vang dµi m²i khi súng Häi Quân b¡n trúng n½i Cµng quân ¦n ¦n tr¯n phía bên kia sông. Trên nhæng chiªc xáng, n½i hai giang ðînh chü lñc cüa Giang Ðoàn 26 Xung Phong ðang cµt tÕm ð¬ l¤y hß¾ng tác xÕ cho chính xác, nhi«u nhân viên tñ ðµng ðem nß¾c ng÷t, bia, c½m ra m¶i nhæng chiªn sî Häi Quân ðang b§n rµn b¡n vào ð¥u ð¸ch! Có l¨ ðây là l¥n ð¥u tiên trong häi nghi®p, các chiªn sî áo tr¡ng thuµc Giang Ðoàn 26 Xung Phong v×a u¯ng ... bia, v×a giáng nhæng ðòn chí tØ vào ð¸ch quân ðang th¤t thª ch½ v½ giæa ð°ng tr¯ng!
Sau tr§n ðánh hiªm có này, mµt s¯ tù binh cho biªt h÷ thuµc Trung Ðoàn 207 và Ti¬u Ðoàn Cµng quân b¸ gài vào thª g÷ng kìm chï còn ch×ng 100 tên sông sót chÕt thoát v« phía biên gi¾i. V« phía Bµ Binh và Häi Quân chï b¸ thi®t hÕi không ðáng k¬.
Tr§n ðánh tÕi Th߶ng Phß¾c ch¤m dÑt v¾i sñ thäm bÕi cüa Cµng quân. иch b¸ ð¦y xa khöi vùng H°ng Ngñ - Tân Châu v« phía biên gi¾i. Áp lñc cüa chúng vào ði¬m neo thß½ng thuy«n tÕi Tân Châu cûng ch¤m dÑt t× ðó.
Do ðó, ð¬ tiªp tª quân nhu cûng nhß nhu yªu ph¦m nhß gÕo, nhiên li®u v.v.. cho chính phü thân MÛ Lon Nol, chï còn hai con ð߶ng chính: mµt là không v§n qua phi tr߶ng Pochen Tong n¢m sát thü ðô Nam Vang, hai là b¢ng thüy lµ sông CØu Long chÕy dài t× Vûng Tàu thuµc Vi®t Nam lên t¾i Nam vang. Thüy lµ này dài ch×ng 350 cây s¯ v¾i trên 200 cây s¯ n¢m trên lãnh th± Vi®t Nam t× Vûng Tàu T¾i Tân Châu và khoäng ch×ng 150 cây s¯ t× Tân Châu qua bªn phà Neak Luoeng t¾i Nam Vang. Trên ð߶ng ði t¾i Nam Vang, ðoàn tàu phäi vßþt qua mµt ð¸a ði¬m chiªn lßþc r¤t quan tr÷ng, ðó là bªn phà Neak Luoeng thuµc tïnh Banam, n¢m vào khoäng giæa ð߶ng t× Tân Châu ðªn Nam Vang. Neak Luoeng lúc ðó là mµt cån cÑ häi quân quan tr÷ng cüa Cam B¯t, vçn còn n¢m trong tay chính phü Lon Nol, m£c d¥u b¸ Cµng quân bao vây ng£t nghèo.
M²i ðoàn t¥u tiªp tª cho Nam Vang th߶ng g°m khoäng 15 ðªn 20 chiªc mang hi®u kÏ nß¾c ngoài. Ch×ng phân nØa trong s¯ ðó nhæng thß½ng thuy«n ch· hàng nh§p cäng thông døng nhß rßþu, thu¯c lá, ð° hµp v.v... Phân nØa ðoàn t¥u còn lÕi g°m nhæng t¥u d¥u và xà lan ch· gÕo hay ðÕn dßþc. Nhæng xà lan nàt ð«u l¤y hàng tÕi bªn tân cäng ngay sát thü ðô Sài Gòn. Ðây là nhæng quân nhu và nhu yªu ph¦m do Hoa KÏ "vi®n trþ" cho chính quy«n Lon Nol ð¬ ch¯ng lÕi b÷n, Cµng Sän. Nhæng xà lan ð«u không có máy nên phäi dùng t¥u dòng ð¬ kéo hay ð¦y. T¥u dòng tuy nhö nhßng máy r¤t mÕnh, có th¬ kéo hay ð¦y thß½ng thuy«n tr÷ng täi hàng chøc nhàn t¤n r¤t d ðàng. Tuy nhiên, nªu phäi kéo nhi«u xà lan trong sông v¾i m²i sþi giây dòng t¥u dài vài, ba tråm thß¾c, ðoàn xà lan s¨ r¤t dài, khó cho t¥u dòng v§n chuy¬n tÕi các khúc quanh h©p.
Tß·ng cûng nên nói thêm, sau này, vào khoäng ð¥u nåm 1975, các t¥u dòng kéo xà lan ðÕn lên Nam Vang ð«u thuµc hãng t¥u Sea Pac n¢m bên Khánh Hµi. Ðây là mµt chi nhánh cüa hãng t¥u Alaska Barge trø s· ð£t tÕi Seattle, ti¬u bang Washington. Hãng Alska Barge chuyên dùng t¥u dòng ð¬ kéo xà lan ch· døng cø khoan d¥u lØa lên vùng B¡c Häi thuµc Alaska. Chính phü Hoa KÏ ký giao kèo v¾i hãng này ð¬ mß¾n ch· ðÕn và nhiên li®u lên Cam B¯t. Tuy là mµt hãng tß nhßng chi nhánh Sea Pac cüa hãng Alaska Barge làm vi®c thÆng v¾i c½ quan tình báo CIA cüa Hao KÏ, tß½ng tñ nhß hãng máy bay tß Air America v§y. Thuy«n trß·ng cüa nhæng t¥u dòng Sea Pac sau này ða s¯ là nhæng cñu sî quan Häi Quân VNCH c¤p tá. ÐÕi di®n cüa hãng Sea Pac tÕi Sài Gòn là mµt ng߶i qu¯c t¸ch MÛ tên Vladimir Solomon, v¾i mµt phø tá ng߶i Vi®t tên Vân.
Nhß trên ðã nói, vì b¸ phong töa ng£t nghèo nên Cam B¯t h¥u nhß chï còn trông c§y vào thüy lµ sông CØu Long ð¬ s¯ng còn. Phi tr߶ng Pochengton tuy vçn còn hoÕt ðµng, nhßng vì b¸ Cµng quân bao vây, lÕi n¢m trong t¥m pháo kích nên máy bay lên xu¯ng r¤t khó khån. Vä lÕi, phi c½ không ch· ðßþc nhi«u hàng hóa nhß t¥u bi¬n ho£c xà lan nên vi®c tiªp tª b¢ng ð߶ng hàng không v×a nguy hi¬m, v×a kém hæu hi®u. Cµng quân cûng biªt rõ nhßþc ði¬m này nên c¯ bóp chªt thü ðô Nam vang b¢ng cách ðánh chiªm H°ng Ngñ, ðßþc coi nhu yªt h¥u cüa thüy lµ sông CØu Long t× Vûng Tàu lên Nam Vang.
Tuy nhiên, Cµng quân chï thu ðÕt ðßþc vài thành công nhö lúc ban ð¥u nh¶ xØ døng mµt lñc lßþng chü lñc quân l¾n c¤p Trung Ðoàn b¤t ng¶ tràn qua biên gi¾i áp ðäo lñc lßþng иa Phß½ng Quân và Nghîa Quân khiêm nh߶ng thuµc Chi Khu H°ng Ngñ. V« sau, v¾i sñ y¬m trþ ð¡c lñc cüa các giang ðînh Häi Quân và ðßþc Trung Ðoàn 15 thuµc Sß Ðoàn 9 Bµ Binh tång c߶ng, Cµng quân b¸ ð¦y lui v« phía biên gi¾i Vi®t - Miên nhß trên ðã mô tä.
Khoäng cu¯i tháng 4 nåm 1973, mµt ðoàn thß½ng thuy«n khoäng 20 chiªc, trong s¯ này có 5 xà lan ch· ð¥y ðÕn dßþc và ch¤t n± t¾i Tân Châu trên ð߶ng tiªp tª cho Nam Vang. Ðoàn t¥u bö neo ngay trß¾c Cån CÑ Häi Quân Tân Châu cûng là h§u cÑ cüa Giang Ðoàn 58 Tu¥n Thám. Nhi®m vø bäo v® an ninh cho ðoàn thß½ng thuy«n tÕi ði¬m neo ðßþc trao phó cho các Giang T¯c Ðînh (PBR - Patrol Boat River) cüa Giang Ðoàn Tu¥n Thám vì các chiªn ðînh này có v§n t¯c cao, v§n chuy¬n r¤t mau l©. Tuy tình hình vùng H°ng Ngñ - Tân Châu ðã tÕm th¶i ±n ð¸nh, nhßng b¶ Ðông cüa khúc sông t× Tân Châu lên t¾i biên gi¾i dài khoäng 20 cây s¯ vçn do Cµng quân ki¬m soát. Vì v§y, các нn V¸ Trß·ng thuµc Liên Ðoàn Уc Nhi®m Häi Quân nhóm h÷p tÕi C½ Xß·ng hÕm HQ 9613 bö neo tÕi An Long, phía Nam H°ng Ngñ ð¬ bàn kª hoÕch hµ t¯ng ðoàn thß½ng thuy«n vßþt qua biên gi¾i. Chuyªn hµ t¯ng này s¨ r¤t gian nam, nguy hi¬m vì s¯ thß½ng thuy«n khá ðông, ð¸ch lÕi biªt rõ ta phäi di chuy¬n qua thüy lµ duy nh¤t nên ch¡c ch¡n chúng ðã ð£t sÇn các ± súng n£ng ch¶ sÇn.
B¶ Ðông sông CØu Long ð¯i di®n Tân Châu tÑc là khu vñc Th߶ng Phß¾c là vùng ð¤t b°i nên b¶ sông tß½ng ð¯i b¢ng phÆng và th¤p nên ð¸a thª không thu§n ti®n cho ð¸ch quân ð£t nhæng ± phøc kích. Tuy nhiên, khi vßþt quá lên phía B¡c ch×ng 5 cây s¯, t× ð°n Mß½ng Kinh lên t¾i biên gi¾i, b¶ sông này lÕi tr· thành khu ð¤t l· v¾i vách dñng ðÑng nhß mµt bÑc t߶ng, m£t nß¾c th¤p h½n b¶ sông ch×ng 10 thß¾c. Do ðó, các giang ðînh tuy có höa lñc mÕnh, nhßng vì quá th¤p nên vô hi®u ð¯i v¾i các ± phøc kích cüa Cµng quân ð£t trong nhæng h¥m h¯ và ð¸a ðÕo ðào trên m£t b¶ sông. Khi nß¾c l¾n (nß¾c chäy ngßþc lÕi theo hß¾ng Nam - B¡c, t× bi¬n ð± vào sông), t¥m súng cüa các giang ðînh tuy tÕm th¶i có th¬ b¢n vào nhæng møc tiêu trên b¶ sông, nhßng nhæng t¥u kéo xà lan ðÕn lÕi r¤t khó v§n chuy®n khi b¸ dòng nß¾c t× phía sau ð¦y t¾i (nß¾c xuôi). Vì sông h©p nên các thß½ng thuy«n và xà lan phäi ði theo ðµi hình hàng d÷c, chiªc này n¯i ðuôi chiªc kia, cách nhau ch×ng vài, ba tråm thß¾c. Trong lúc di chuy¬n, ði«u t¯i quan tr÷ng là các thß½ng thuy«n phäi giæ ðúng thÑ tñ và khoäng cách trong ðµi hình. Chï c¥n mµt thß½ng thuy«n di chuy¬n không ðúng t¯c ðµ trong ðoàn, có th¬ nhæng chiªc khác s¨ b¸ r¯i loÕn, cä ðoàn b¸ d°n lÕi hay ðøng vào nhau. Ngoài ra, nªu b¸ t¤n công trong lúc di chuy¬n, r¤t có th¬ các thüy thü trên thß½ng thuy«n b¸ hoäng h¯t vì không quen v¾i súng ðÕn khiªn ðoàn t¥u b¸ r¯i loÕn hàng ngû.
Biªt ðßþc nhæng tr· ngÕi trên, Bµ Chï Huy Liên Ðoàn Уc Nhi®m Häi Quân quyªt ð¸nh cho ðoàn thß½ng thuy«n di chuy¬n ngay vào lúc con nß¾c l¾n v×a ðÑng và b¡t ð¥u ròng. Cån cÑ vào l¸ch thüy tri«u cüa Häi Quân, gi¶ thu§n ti®n nh¤t là lúc 9 gi¶ sáng. Chiªn thu§t hµ t¯ng ðßþc hoÕch ð¸nh nhß sau:
- Ðoàn thß½ng thuy«n di chuy¬n theo ðµi hình hàng d÷c nhß th߶ng l®, m²i chiªc cách nhau ch×ng 200 thß¾c, v§n t¯c khoäng 7 - 8 häi lý mµt gi¶. Nhß v§y, ðoàn thß½ng thuy«n dài ch×ng 4 cây s¯.
- Các t¥u dòng kéo xà lan ðÕn chÕy ch§m s¨ xen k¨ v¾i nhæng thß½ng thuy«n.
- Các giang ðînh thuµc Giang Ðoàn 26 Xung Phong có höa lñc mÕnh s¨ dçn ð¥u ð¬ b¡n m· ð߶ng. Nhßng giang ðînh nhö còn lÕi cùng v¾i các PBR thuµc Giang Ðoàn 58 Tu¥n Thám di chuy¬n chung v¾i ðoàn thß½ng thuy«n ð¬ sÇn sàng y¬m trþ khi c¥n.
- Nhæng giang ðînh hµ t¯ng v×a di chuy¬n, v×a b¡n t¯i ða vào b¶ Ðông ð¬ m· ð߶ng và uy hiªp tinh th¥n ð¯i phß½ng.
- Trong tr߶ng hþp b¸ t¤n công vào giæa ðoàn thß½ng thuy«n, nhæng chiªc nào ðã qua ðßþc ± phøc kích vçn tiªp tøc ði qua biên gi¾i, nhæng chiªc òn lÕi s¨ tÕm ngßng máy tÕi ch² ð¬ t¥u Häi Quân t§p trung höa lñc tiêu di®t ± phøc kích ð¸ch.
Kª hoÕch chu¦n b¸ xong xuôi, sáng hôm sau, ðoàn thß½ng thuy«n nh± neo lúc tr¶i sáng ð¬ s¡p xªp ðµi hình di chuy¬n. Khúc sông t× Tân Châu lên t¾i biên gi¾i dài ch×ng 35 cây s¯, dñ trù ðoàn thß½ng thuy«n s¨ vßþt qua trong vòng 4 tiªng ð°ng h°, g°m 1 tiªng ð¬ v§n chuy¬n vào ðúng thÑ tñ giang hành và khoäng 3 tiªng ð¬ di chuy¬n.
Ðúng 9 gi¶ sáng, chiªc Thiªt Giáp Ðînh cüa Giang Ðoàn 26 Xung Phong dçn ð¥u ðoàn t¥u r¶i Tân Châu, theo sau là hai c£p FOM y¬m trþ. Nhæng thß½ng thuy«n và xà lan ðÕn theo kª tiªp xen k¨ b¢ng nhæng giang ðînh Häi Quân hµ t¯ng. Khoäng 10 gi¶ sáng, dß¾i höa lñc mÕnh m¨ cüa ðÕi bác 40 ly trñc xÕ và súng c¯i 81 ly m· ð߶ng b¡n vào nhæng ði¬m nghi ng¶ bên b¶ Ðông, ðoàn t¥u ði ðªn ð°n Mß½ng Kinh do иa Phß½ng Quân chi khu H°ng Ngñ trú ðóng an toàn. Nhßng khi vßþt qua ð¸a ði¬m này ch×ng vài cây s¯, Cµng quân t× nhæng ± phøc kích ðào sÇn trên b¶ dß¾i nhßng lùm cây r§m rÕp b¡t ð¥u dùng súng B-40 b¡n vào ðoàn t¥u khá dæ dµi.
Theo ðúng chiªn thu§t ðã ðßþc trù tính trß¾c, các giang ðînh t§p trung höa lñc phän pháo dæ dµi vào nhæng ± phøc kích trên b¶ sông. Nhæng viên ðÕn ðÕi bác 40 ly, 20 ly, M-79 và ðÕi liên 50 c¥y nát b¶ sông làm tung lên mµt l¾p bøi möng màu ðö. Cây c¯i ngã gøc dß¾i làn mßa ðÕn nhß b¸ ð¯n b¢ng mµt lßÞi hái kh±ng l°. Mµt ðoàn giang ðînh ðü loÕi g°m cä các PBR trên 20 chiªc di chuy¬n th§t ch§m theo hß¾ng B¡c, ðµi hình hàng d÷c dài h½n 2 cây s¯ khai höa t¯i ða v« phía hæu hÕm. Có l¨ vì höa lñc quá mÕnh cüa Häi Quân khiªn ð¯i phß½ng hoäng sþ nên chúng chßa b¡n trúng mµt thß½ng thuy«n nào. Các thß½ng thuy«n lúc ð¥u m¤t bình tînh khi b¸ b¡n nên ðµi hình h½i r¯i loÕn, nhßng khi th¤y các giang ðînh häi Quân phän pháo hæu hi®u, và nh¤t là th¤y ð¸ch không gây ðßþc thi®t hÕi nào nên h÷ lÕi væng tâm di chuy¬n theo ðúng ðµi hình ðã ðßþc chï ð¸nh. Dù b¸ t¤n công, ðoàn t¥u vçn di chuy¬n v¾i t¯c ðµ bình th߶ng. Lúc này, nß¾c ðã b¡t ð¥u ròng nên các t¥u kéo xà lan ðÕn v§n chuy¬n tß½ng ð¯i d dàng h½n, dù phäi tång máy ð¬ giæ ðúng ðµi hình.
Khoäng mµt tiªng ð°ng h° sau, khi ðoàn t¥u g¥n t¾i möm cù lao ð¯i ði®n ð°n Bªn Ðình g¥n biên gi¾i, ðµt nhiên t× b¶ sông phía Ðông lóe ra nhi«u ð¯m lØa nhß nhæng làn ch¾p, tiªp theo là nhæng lu°ng khói tr¡ng bay ra hß¾ng ðoàn t¥u. Chiªc xà lan ðÕn di chuy¬n · v¸ trí thÑ 5 b²ng n± tung. Cûng cùng lúc ðó, trên giang ðînh chï huy cüa Giang Ðoàn 26 Xung Phong, các thüy thü phát hi®n mµt sþi giây nhö nhß sþi t½ t× trên tr¶i r½i xu¾ng v¡t ngang t¥u. Thì ra, ðây là sþi giây làm b¢ng Fiber Optic dùng ð¬ ði«u khi¬n loÕi höa tin AT-3, còn có tên là "Sagger" do Nga Sô chª tÕo. Khi r¶i giàn phóng, höa tin AT-3 có mang theo mµt sþi giây nhö ð¬ xÕ thü có th¬ ði«u chïnh ð߶ng bay trúng vào møc tiêu. LoÕi höa tin này th߶ng chï ðßþc dùng ð¬ ch¯ng chiªn xa, tß½ng tñ nhß loÕi hoä tin TOW (Tube-launch Optically-tracked Wire-guide) cüa Hoa KÏ. Có l¨ ðây là l¥n ð¥u tiên trên chiªn tr߶ng Vi®t Nam, Cµng quân xØ døng loÕi vû khí t¯i tân này ð¬ b¡n các giang ðînh. May m¡n, chiªc höa tin nh¡m vào giang ðînh chï huy ðã bay h½i cao nên tr§t møc tiêu. Có l¨ xÕ thü không giám ngóc ð¥u lên ð¬ ði«u khi¬n vì b¸ höa lñc dæ dµi cüa các giang ðînh áp ðäo.
Tuy nhiên, chiªc xà lan ðÕn b¸ trúng höa tin phát n± dæ dµi. Không may, chiªc xà lan này ch· toàn nhæng bành ðÕn ðÕi bác 105 và 155 ly nên sÑc tàn phá vô cùng khüng khiªp. Nguy hi¬m h½n næa, chiªc t¥u dòng xà lan này ðã m· dây kéo nên xà lan g£p nß¾c ròng trôi ngßþc v« phía ðoàn t¥u, v×a trôi ðÕn v×a n± dæ dµi v¾i lØa và khói b¯c lên mù m¸t cä mµt khúc sông.
Tình thª lúc ðó hªt sÑc nguy hi¬m và cång thÆng. Nªu tiªp tøc cuµc hành trình, ch¡c ch¡n nhæng thß½ng thuy«n to l¾n và ch§m chÕp kia s¨ là nhæng møc tiêu t¯t cho các dàn höa tin AT-3 khá chính xác ðang ch¶ sÇn trên b¶ sông. Ðó là chßa k¬ chiªc xà lan ðÕn b¸ n± ðang t× t× trôi ngßþc v« hß¾ng ðoàn t¥u, có th¬ t¤p vào b¤t cÑ mµt giang ðînh hay thß½ng thuy«n nào gây thi®t hÕi nhi«u thêm. ChÆng may nªu có mµt thß½ng thuy«n nào b¸ chìm, thüy ðÕo duy nh¤t s¨ b¸ t¡c ngh¨n! Do ðó, ngoÕi tr× 4 thß½ng thuy«n ðã vßþt qua ðßþc biên gi¾i hi®n do Häi Quân Cam B¯t hµ t¯ng, t¤t cä nhæng chiªc còn lÕi ðßþc l®nh l§p tÑc quay v« ði¬n neo Tân Châu d¬ ch¶ l®nh m¾i.
Ь giäi quyªt chiªc xà lan ðÕn phát n± ðang trôi trên sông, Chï Huy Trß·ng Giang Ðoàn 26 Xung Phong ðã ra l®nh dùng súng ðÕi bác 40 trñc xÕ b¡n, nhßng l®nh chßa k¸p thi hành thì xà lan t¤p vào mµt ð¥u c°n không có dân cß tiªp tøc n± t¾i hªt ðÕn nên không gây thi®t hÕi nào ðáng k¬.
May m¡n, tình hình chiªn sñ tÕi m£t tr§n H°ng Ngñ lúc ðó tß½ng ð¯i ðã l¡ng d¸u nên lñc lßþng Häi Quân có th¬ d°n hªt n² lñc vào công tác hµ t¯ng. Ngoài ra, Trung Ðoàn 15 Bµ Binh cûng khá ränh rang, ðang càn quét và ð¦y lui tàn quân ð¸ch v« bên kia biên gi¾i nên cûng có th¬ tiªp tay.
V« phía Häi Quân, nªu thi hành ngay chï th¸ "b¢ng m÷i giá" cüa thßþng c¤p khi ð¸ch quân vçn còn làm chü b¶ Ðông, các giang ðînh và quân s¯ s¨ b¸ thi®t hÕi n£ng mà thß½ng thuy«n chßa ch¡c ðã ði ðßþc. Ngßþc lÕi, nªu ch¥n ch¶, có th¬ Nam Vang s¨ hªt nhiên li®u, h§u quä s¨ không l߶ng ðßþc.
Sau khi bàn tính kÛ càng, các нn V¸ Trß·ng Häi Quân ð°ng ý c¥n phäi ph¯i hþp v¾i Bµ Binh ð¬ nh± bÑt các ch¯t AT-3 d÷c theo b¶ Ðông nªu mu¯n hoàn t¤t hµ t¯ng. Dù sao, cuµc hành quân thüy bµ này cûng s¨ giúp Trung Ðoàn 15 s¾m hoàn thành nhi®m vø cüa h÷ là quét sÕch Cµng quân khöi khu vñc t× H°ng Ngñ ðªn biên gi¾i. Kª hoÕch hành quân vào ngày N ðßþc Bµ Binh và Häi Quân ð°ng ý nhß sau:
- Mµt cánh quân thuµc Trung Ðoàn 15 Bµ Binh t× vùng Th߶ng Phß¾c, m£t B¡c cüa H°ng Ngñ, s¨ ðánh d÷c theo theo b¶ Ðông cüa sông CØu Long t× hß¾ng Nam lên B¡c, hß¾ng v« biên gi¾i Vi®t - Miên.
- Häi Quân s¨ ðßþc tång phái 2 ÐÕi еi Bµ Binh, b¤t th¥n ð± bµ lên b¶ Ðông g¥n biên gi¾i, n½i nghi ng¶ có các giàn höa tin AT-3. Nhi®m vø cüa cánh quân này là càn quét t× B¡c xu¯ng Nam, v×a ði v×a løc soát và tiêu di®t các ± phøc kích cüa ð¸ch. Sau ðó, cánh quân này s¨ b¡t tay v¾i v¾i thành ph¥n t× m£t Nam ðánh lên.
- Khi ð± bµ xong, các giang ðînh s¨ lãnh nhi®m vø y¬m trþ cho Bµ Binh løc soát trên b¶, ð°ng th¶i án ngæ ngay tÕi nhæng ði¬m nghi ng¶ có ± phøc kích ð¬ hµ t¯ng ðoàn thß½ng thuy«n qua biên gi¾i.
- Ь ðánh lÕc hß¾ng Cµng quân, phao tin ð°n tÕi Tân Châu r¢ng các thß½ng thuy«n sþ b¸ thi®t hÕi nên s¨ nh± neo tr· v« Vûng Tàu, bö ý ð¸nh ði Nam Vang.
Tß·ng cûng nên nói rõ, Cµng quân ðã khai thác tri®t ð¬ ð¸a thª thiên nhiên cüa b¶ Ðông sông CØu Long. Vì b¶ sông cao nhß mµt bÑc t߶ng thành dñng ðÑng nên chúng ðào h¥m t× trên m£t ð¤t tr± ra b¶ sông thành nhæng l² châu mai nhß hình chæ Y lµn ngßþc trông xu¯ng lòng sông. T× nhæng l² châu mai này, ð¸ch ð£t các ± súng B-40, höa tin AT-3 có thßþng liên y¬m trþ có th¬ nh¡m b¡n d dàng vào các t¥u bè di chuy¬n trên sông. Khi giang ðînh phän pháo, ðÕn ðÕi liên nªu may m¡n l÷t vào l² châu mai cûng không gây thi®t hÕi ðáng k¬. Chï nhæng loÕi ðÕn "chÕm n±" nhß ðÕi bác 40 ly, ðÕi bác 20 ly hay M-79 b¡n trúng ngay møc tiêu m¾i làm chúng hoäng sþ.
Kª hoÕch chu¦n b¸ xong xuôi, trong khi ch¶ ðþi ngày N ð¬ hµ t¯ng ðoàn thß½ng thuy«n lên ð߶ng, các giang ðînh Häi Quân vçn ngày ðêm tu¥n tiu khúc sông t× Tân Châu t¾i biên gi¾i ð¬ phát hi®n và ghi nh§n nhæng ð¸a ði¬m phøc kích cüa ð¸ch quân. Giang ðînh thuµc Giang Ðoàn 26 Xung Phong tuy di chuy¬n ch§m chÕp h½n nhæng PBR cüa Giang Ðoàn Tu¥n Thám, nhßng lÕi có höa lñc khá mÕnh nên ðßþc dùng làm chim m°i dø ð¸ch quân lµ di®n.
Ban ngày, nhæng chiªc LCM-6 ch§m chÕp qua lÕi trên sông v¾i nß¾c chÑa ð¥y h¥m t¥u khiªn giang ðînh chìm sâu h½n dß¾i m£t nß¾c. Ðây là kª hoÕch nghi binh khiªn ð¸ch quân l¥m tß·ng nhæng giang ðînh chuyên v« chuy¬n v§n này ðang ch· quân hay chiªn cø ðªn mµt ð¸a ði¬m bí m§t nào ðó. Ngoài ra, giang ðînh di chuy¬n càng th¤p sát m£t nß¾c bao nhiêu, ð¸ch quân lÕi càng khó b¡n trúng b¤y nhiêu vì møc tiêu nhö h½n. Khi Cµng quân b¡n ra, nhæng giang ðînh "chim m°i" di chuy¬n sát b¶ sông phía Tây này chï b¡n trä c¥m ch×ng, vì nhi®m vø chính là ghi nh§n các t± súng n£ng ð£t trong các mi®ng h¥m thÆng ðÑng cüa chúng. Ban ðêm, nhæng giang ðînh chuy¬n v§n ch§m chÕp v¾i tiªng máy l¾n này d khiªn cho ð¸ch quân ð¬ ý. Trong lúc ðó, các PBR v¾i v§n t¯c cao, di chuy¬n nh© nhàng s¨ lën sát b¶ sông, dß¾i t¥m súng cüa Cµng quân ð¬ dùng súng phóng lñu M-79 b¡n vào các l² châu mai ðã b¸ phát hi®n cüa chúng. Chiªn thu§t này tö ra khá hæu hi®u vì ðã tiêu di®t ðßþc mµt s¯ ± phøc kích cüa ð¸ch quân.
Khoäng nØa ðêm ngày N-1, Giang Ðoàn 26 Xung Phong nh§n 2 ÐÕi еi thuµc Trung Ðoàn 15 Bµ Binh tÕi H°ng Ngñ. Ba chiªc LCM-6 ch· quân ðßþc 2 c£p FOM và chiªc Thiªt Giáp Ðînh hµ t¯ng lên ð߶ng hß¾ng v« phía biên gi¾i cách H°ng Ngñ ch×ng 40 cây s¯, Nhæng giang ðînh còn lÕi vçn tham dñ cuµc khu¤y r¯i hàng ðêm nhß th߶ng l® v¾i các PBR cüa Giang Ðoàn 58 Tu¥n Thám.
Nh§n quân xong, toán giang ðînh r¶i bãi üi H°ng Ngñ, trñc chï hß¾ng B¡c. Ðêm không trång, nhæng lùm cây r§m rÕp bên b¶ sông d߶ng nhß d¥y ð£c h½n, tr· thành nhæng bóng ma ðe d÷a. Xa xa, chªch v« hß¾ng tay trái, ánh ðèn ði®n cüa th¸ xã Tân Châu phän chiªu xu¯ng m£t sông CØu Long trông nhß nhæng c£p m¡t còn ngái ngü. Tuy phäi di chuy¬n v« ðêm, nhßng t¤t cä ðèn trên các giang ðînh ð«u ðßþc t¡t hªt ð¬ bäo m§t. Các chiªn sî Häi Quân ðã quá quen thuµc v¾i khúc sông này nên vi®c ði«u khi¬n con t¥u không có gì tr· ngÕi. M÷i ng߶i ð«u nóng lòng mong cho t¾i ngày hôm sau ð¬ s¾m hoàn t¤t chuyªn hµ t¯ng gay go này. Trên c£p FOM dçn ð¥u, v¸ Trung Úy trß·ng toán ð± bµ b§n rµn liên lÕc trên máy truy«n tin PRC-25 v¾i nhæng "con cá" trong ðoàn, ð°ng th¶i duy®t lÕi kª hoÕch v¾i toán ð± bµ. Ðoàn t¥u di chuy¬n theo ðµi hình hàng d÷c, m²i chiªc cách nhau ch×ng 100 thß¾c, v§n t¯c ch×ng 5 häi lý mµt gi¶. M£c dù v¾i v§n t¯c ch§m, nhßng tiªng máy d¥u c£n nhß vçn g¥m rú trong ðêm v¡ng, ch¡c ch¡n không th¬ nào tránh ðßþc sñ chú ý cüa ð¸ch quân.
Chính vì không che m¡t ðßþc ð¸ch quân nên Bµ Chï Huy Giang Ðoàn 26 Xung Phong ðã có kª hoÕch hy v÷ng có th¬ khiªn ð¸ch quân lÕc hß¾ng. V×a qua khöi Tân Châu v¾i nhæng ánh ðèn vàng v÷t h¥u nhß ðã n¢m sau lái, t¾i ð¥u c°n ð¯i di®n v¾i ð°n Mß½ng Kinh, ðoàn giang ðînh ðµt nhiên ðßþc tách ra làm hai. Các giang ðînh ch· quân và hµ t¯ng ð±i ð߶ng ép qua phía tay trái ði vào lÕch sông nhö phía trong c°n ð¬ tránh b¸ phát hi®n. Gi¶ này mÑc thüy tri«u cò khá cao nên không sþ b¸ m¡c cÕn. Ch¡c ch¡n vì ðêm t¯i và b¸ c°n che khu¤t, Cµng quân bên kia b¶ sông s¨ không nh§n ra toán giang ðînh quan tr÷ng này. Nhæng chiªc còn lÕi trong ðoàn vçn tiªp tøc di chuy¬n phía ngoài c°n nhß trong các cuµc tu¥n tiu th߶ng l® hàng ðêm.
RÕng sáng ngày N, các LCM-6 ch· quân ðã t¾i sát ð°n Bªn Ðình g¥n biên gi¾i. Còn g¥n 2 tiªng ð°ng h° næa m¾i t¾i gi¶ G nên tÕm üi bãi, n¢m ch¶ tÕi ð¥u c°n. Lúc này, chiªc Giang Pháo HÕm 328 do Bµ Tß L®nh Häi Quân Vùng IV Sông Ngòi tång phái ð¬ y¬m trþ höa lñc cûng ðã ðªn Tân Châu và ðang v§n chuy¬n vào v¸ trí y¬m trþ häi pháo. Chiªn hÕm này do Häi Quân Thiªu Tá Nguyn Nhß Phú làm HÕm Trß·ng. Thiªu Tá Phú nguyên xu¤t thân Khóa 16 tr߶ng Võ B¸ Qu¯c Gia Ðà LÕt, nhßng ch÷n Quân Chüng Häi Quân nên sau khi t¯t nghi®p lÕi theo h÷c Khóa 13 SQHQ Nha Trang. Giang Pháo HÕm 328 ðßþc trang b¸ mµt kh¦u ðÕi bác 76 trß¾c mûi và nhi«u dàn ðÕi bác 40 ly và 20 ly. Quan tr÷ng h½n, vì chiªn hÕm có t¥m súng cao, lÕi có höa lñc mÕnh nên có th¬ tiêu di®t nhæng møc tiêu n¢m sâu trong ð¤t li«n. Vì Cµng quân ðang chiªm giæ b¶ sông phía Ðông t× ð°n Mß½ng Kinh lên t¾i biên gi¾i nên chiªn hÕm ðßþc chï ð¸nh "n¤p" sau ðuôi c°n g¥n ð°n Mß½ng Kinh ð¬ tránh höa tin AT-3 cüa ð¸ch.
Ðúng 8 gi¶ sáng ngày N, các ð½n v¸ hành quân ðã vào ðúng v¸ trí. T× vùng Th߶ng Phß¾c, cánh Bµ Binh di chuy¬n d÷c theo b¶ sông, ðánh v« hß¾ng B¡c. Trong lúc ðó, Giang Pháo HÕm 328 tác xÕ m· ð߶ng vào nhæng møc tiêu nghi ng¶ có ð¸ch ¦n núp. Riêng Giang Ðoàn 26 Xung Phong có nhi®m vø ð± quân vào b¶ ð¯i di®n v¾i ð°n Bªn Ðình cûng thi hành nhi®m vø giao phó. T¤t cä các giang ðînh ð«u dàn hàng ngang v¾i nhæng chiªc LCM-6 ch· quân n¢m giæa ðµi hình, t× ð°n Bªn Ðình ðâm thÆng qua møc tiêu ð¯i di®n bên b¶ Ðông, v×a di chuy¬n v×a tác xÕ t¯i ða ð¬ d÷n bãi. Chï trong mµt khoänh kh¡c ng¡n ch×ng 15 phút, các giang ðînh ðã ðªn ði¬m ð± bµ. Trong lúc nhæng giang ðînh y¬m trþ üi bãi cách nhau ch×ng 100 thß¾c và tác xÕ t¯i ða vào các bøi tre và lùm cây trß¾c mûi, các LCM-6 ch· quân hÕ cØa ð± bµ d¬ quân lên b¶. Ðúng lúc này, có mµt trøc tr£c nhö khiªn cuµc ð± quân không ðßþc xuông xë nhß ý mu¯n: cØa ð± bµ cüa mµt LCM-6 b¸ k©t nên không hÕ xu¯ng ðßþc. Tình trÕng khá nguy hi¬m vì nªu lúc này ð¸ch b¡n B-40 hay höa tin vào giang ðînh, toán bµ binh k©t trong lòng t¥u s¨ b¸ thi®t hÕi n£ng. Ь giäi quyªt tình trÕng khó khån này, l§o tÑc hai chiªc FOM ðßþc ði«u ðµng ðªn c§p hai bên chiªc LCM-6 ð¬ bµ binh dùng làm c¥u lên b¶. R¤t may, Cµng quân có l¨ vì b¸ b¤t ng¶ nên vçn chßa th¤y phän Ñng.
Hai ÐÕi еi Bµ Binh v×a lên b¶ ðã tràn vào các bøi tre và lùm cây trß¾c m£t ð¬ løc soát, trong lúc các giang ðînh r¶i bäi üi, di chuy¬n v¾i v§n t¯c ch§m theo hß¾ng Nam phía Tân Châu, v×a y¬m trþ cho toán Bµ Binh trên b¶, vØa chu¦n b¸ n¢m ð߶ng ðón ðoàn thß½ng thuy«n ðang ðßþc nhæng PBR hµ t¯ng t× Tân Châu lên.. Chï ch×ng nØa tiªng ð°ng h° sau khi ð± bµ, toán Bµ Binh báo cáo ðã t¸ch thu ðßþc 3 giàn höa tin AT-3 còn nguyên v©n, m²i giàn có 2 trái höa tin ðang trong tình trÕng sÇn sàng phóng. Nhæng giàn höa tin này ðßþc ð£t trong h¥m h¯ ðào dß¾i g¯c các bøi tre g¥n b¶ sông. CÕnh ðó, còn có 9 ð¸ch quân b¸ banh xác vì höa lñc d÷n bãi cüa các giang ðînh và 2 tên b¸ thß½ng b¸ b¡t s¯ng.
Lúc ðó, các thß½ng thuy«n cûng ðã b¡t ð¥u ló dÕng, trên ð߶ng tiªn t¾i biên gi¾i. Các ± súng ðÕi bác trên Giang Pháo HÕm 328 hoÕt ðµng t¯i ða, b¡n vào các v¸ trí do Bµ Binh yêu c¥u y¬m trþ. Khoäng 11 gi¶ sáng, khi chiªc thß½ng thuy«n ð¥u tiên ðã ðªn g¥n biên gi¾i, các giang ðînh ghi nh§n Công quân b¡n ra 3 trái höa tin AT-3 hay B-40 ho£c súng c¯i phát n± dß¾i sông, không gây thi®t hÕi ðáng k¬ nào cho các thß½ng thuy«n cûng nhß giang ðînh. Chï có mµt s¯ nhân viên Häi Quân b¸ thß½ng nh©, trong s¯ ðó Chï Huy Trß·ng Giang Ðoàn 26 Xung Phong trúng mänh ðÕn vào cánh tay trái.
Khoäng 12 gi¶ trßa, các thß½ng thuy«n vßþt qua biên gi¾i an toàn và ðßþc bàn giao cho toán giang ðînh thuµc Häi Quân Cam B¯t ðang ch¶ sÇn. Hoàn t¤t công tác hµ t¯ng, các giang ðînh Häi Quân d°n hªt n² lñc ð¬ y¬m trþ cho hai cánh quân ðang løc soát trên b¶. Hai cánh quân Bµ Binh vçn tiªn d÷c b¶ sông theo hß¾ng ngßþc chi«u nhau, v×a ði v×a løc soát. H÷ báo cáo b¡n hÕ khoäng 30 tên ð¸ch tÕi ch² và phát hi®n nhi«u tên khác ðã b¸ chªt vì höa lñc cüa Häi Quân. Ъn chi«u cùng ngày, hai toán Bµ Binh b¡t tay nhau tÕi mµt ð¸a ði¬m cách ð°n Mß½ng Kinh ch×ng 3 cây s¯ v« hß¾ng B¡c. Cuµc hành quân coi nhß hoàn t¤t.
T±ng kªt hoÕt ðµng trong ngày, Häi Quân hoàn t¤t vi®c hµ t¯ng ðoàn thß½ng thuy«n lên Nam Vang trong khi Bµ Binh quét sÕch ð¸ch quân ra khöi lãnh th± qu§n H°ng Ngñ. Thi®t hÕi phía Cµng quân b¸ chªt 49 tên ðªm xác ðßþc tÕi ch², 2 tên b¸ b¡t s¯ng, 3 giàn höa tin AT-3 còn nguyên v©n b¸ t¸ch thu cùng v¾i 3 súng cµng ð°ng và 19 súng cá nhân. BÕn thi®t hÕi 3 chªt và 16 b¸ thß½ng. Phía Häi Quân có 3 b¸ thß½ng nh©.
Nhi®m vø tång phái cho Ti¬u Khu KIªn Phong và Trung Ðoàn 15 Bµ Binh ð¬ giäi töa áp lñc ð¸ch tÕi vùng H°ng Ngñ cüa Giang Ðoàn Xung Phong coi nhß hoàn t¤t. T±ng cµng, toàn bµ ð½n v¸ ðã liên tøc hành quân trong hai tháng ròng rã.
Vai trò quan tr÷ng cüa Giang Ðoàn 26 Xung Phong trong chiªn d¸ch H°ng Ngñ ðßþc coi nhß hoÕt ðµng tiêu bi¬u cüa các Giang Ðoàn Xung Phong thuµc Bµ Tß L®nh Häi Quân Vùng IV Sông Ngòi. Tuy h§u cÑ ðóng tÕi Long Xuyên, nhßng các giang ðînh thuµc Giang Ðoàn 26 Xung Phong ðã t×ng có m£t tÕi h¥u hªt nhæng vùng xa xôi hëo lánh nhß Ð°ng Tháp M߶i, Cái Cái, hay các ð¸a danh xa lÕ thuµc vùng U Minh Thßþng, U Minh HÕ nhß Nåm Cån, аng Cùng, Cái Ngay, Cái Nß¾c, Th¾i Bình, Khai Quang, Bi®n Nh¸, Sông Trèm Tr©m, V¸ Thanh, Höa Lñu, Gò Quao v.v... TÕi b¤t cÑ chiªn tr߶ng nào dù nguy hi¬m ðªn ðâu, các chiªn sî cüa Giang Ðoàn cûng ghi lÕi nhæng chiªn tích vë vang, dù l¡m khi phäi ð±i b¢ng máu.
Giang Ðoàn 26 Xung Phong không nhæng là mµt ð½n v¸ Häi Quân kÏ cñu, n°ng c¯t tÕi vùng ð°ng b¢ng sông CØu Long, mà còn là mµt ð½n v¸ ßu tú ðßþc các quân binh chüng bÕn cûng nhß ð°ng bào mªn phøc. Hi®n nay, có r¤t nhi«u cñu chiªn sî áo tr¡ng ðã t×ng phøc vø tÕi Giang Ðoàn 26 Xung Phong ðang lßu lÕc tÕi Hoa KÏ hay nhæng qu¯c gia khác trên thª gi¾i. Ða s¯ các bÕn này vçn th߶ng nh¡c nh· t¾i nhæng giòng sông n½i h÷ ðã t×ng anh dûng chiªn ð¤u và ð± máu trong trách vø bäo v® quê hß½ng. Ngoài ra, Long Xuyên v¾i c¥u Hoàng Di®u, công viên Nguyn Du, tr߶ng ThoÕi Ng÷c H¥u v.v... cùng nhæng tà áo dài duyên dáng cûng là mµt ði¬m d×ng chân ðáng nh¾ trong binh nghi®p ...