H°i Ký:

Chuyªn Häi Trình иnh M®nh

Nguyên Thái Lê Bá Thông


иch ngßng pháo kích khi tia sáng ð¥u ngày b¡t ð¥u le lói trên hàng cây d×a nß¾c hai bên b¶ sông. Tôi liên lÕc máy v¾i toán kích ðang n¢m tÕi hß¾ng hÕ giòng và ðßþc biªt ð¸ch cûng v×a ngßng pháo vào Cån cÑ Y¬m trþ Tiªp v§n Nhà Bè và vçn chßa th¤y ð¸ch t¤n công b¢ng ð߶ng bµ. Tôi g÷i máy cho v¸ Sî quan Chï huy Giang ðoàn bÕn và thông báo cho biªt là tôi s¨ tr· v« Cån cÑ ð¬ thám sát tình hình và tái ph¯i trí ð½n v¸. Tr¶i ðã b¡t ð¥u sáng hÆn khi ðoàn chiªn ðïnh c£p bªn tàu Cån cÑ vào lúc g¥n 0700 gi¶ ngày 30 tháng 4. Nhân viên l¥n lßþt ð± bµ lên b¶ và ðßþc l®nh ra các v÷ng gác.

Nhìn cänh ðiêu tàn cüa ð½n v¸, lØa vçn còn cháy tÕi nhæng nhà kho, nhà máy ðèn tan tành, ð± nát vì b¸ ð¸ch pháo höa ti¬n 122 ly su¯t ðêm qua, tôi cäm th¤y bâng khuâng nhßng vçn giæ væng ni«m tin là ð½n v¸ còn ðÑng væng ð¬ tiªp tøc chiªn ð¤u. Tôi l®nh cho Sî quan Truy«n tin phá hüy nhæng tài li®u không c¥n thiªt và c¯ g¡ng g÷i máy liên lÕc v¾i Bµ Tß l®nh Häi quân. Tôi hy v÷ng Bµ Tß l®nh Häi quân vçn còn ðÑng væng và mong có th¬ liên lÕc ðßþc v¾i nhæng Sî quan thâm niên hi®n di®n, ðang · lÕi tØ thü nhß cá nhân tôi, ð¬ nh§n chï th¸ c¥n thiªt.

Sau khi ði duy®t qua tình hình Cån cÑ, tôi tr· v« phòng hành quân và nh§n ðßþc báo cáo là Sài Gòn ðang r¯i loÕn, Bµ Tß l®nh Häi quân không trä l¶i máy. Tôi phân vân r°i ra l®nh m· kho thñc ph¦m ð¬ phân ph¯i cho các ð½n v¸ bÕn và các Giang ðoàn ðang tri®t th¯i v« ðây. Nhæng chiªn ðïnh thuµc nhi«u ð½n v¸ khác nhau nhß là Liên ðoàn Tu¥n Thám, Phóng Thüy Höa, Thüy Bµ, Xung Phong, Trøc Lôi... t¤t cä h½n 100 giang ðïnh không có нn v¸ trß·ng ðang xin tÕm trú tÕi n½i này.

Khoäng 10 gi¶ sáng lúc v×a quay v« Bµ chï huy, b²ng nhiên tôi nghe tiªng chân ng߶i chÕy rµn r¸p, tiªng máy xe Honda và xe Vespa n± °n ào. Nhân viên cüa tôi ðang ðùng ðùng bö hàng ngû, v¤t lÕi súng ðÕn và chÕy ra phía c±ng chánh. Tôi ra l®nh ch§n lÕi ð¬ tìm hi¬u lý do và ðßþc báo cáo là nhân viên m· radio, nghe nói Sài Gòn r¯i loÕn, h÷ sþ gia ðình vþ con th¤t lÕc nên m÷i ng߶i xin phép ðßþc tr· v« lo cho gia ðình.

Thª là hªt, không ai còn tinh th¥n 𬠷 lÕi chiªn ð¤u næa, mà h÷ chiªn ð¤u cho ai · gi¶ phút này, trong khi nhæng c¤p chï huy khác ðã ðßa vþ con ra ngoÕi qu¯c r°i chÕy theo ra bi¬n thoát nÕn. Tôi th· dài chán nän và cäm th¤y ni«m u¤t Ñc dâng tràn lên trong tim. Chï trong khoäng kh¡c ð½n v¸ ðã tr· nên mµt bãi v¡ng bóng ng߶i, chï còn lÕi súng ¯ng bö lÕi ð¥y trên n«n ð¤t lÕnh. Tôi ngß¾c m£t nhìn tr¶i, nß¾c m¡t tuy®t v÷ng chäy dài xu¯ng má.

*****

Tr¶i ð± mßa ào xu¯ng khi chiªc tàu ðánh cá chÕy ngang qua ngã ba sông Nhà Bè, mµt hß¾ng chäy v« Cát Lái, mµt ngã xuôi ra sông Lòng Tào, Soài RÕp. Ng߶i tÜ nÕn ðÑng ng°i trên sàn tàu, chen chúc nhau dß¾i các t¤m ny lông, thân hình co ro v¾i chiªc áo mßa, trong khi gió sông th±i mÕnh phía sau lái, làm tång t¯c lñc thêm cho con tàu ði bi¬n loÕi nhö. Các quân nhân Lôi h±, h¶m sÇn súng ti¬u liên, phóng lñu M79, hß¾ng v« m£t sông, n½i thuy«n bè cüa dân di tän ðang xuôi ra bi¬n Vûng Tàu.

Tr§n mßa ðám mây không kéo dài lâu l¡m, gió mÕnh ðã b¡t ð¥u d¸u xu¯ng và b¥u tr¶i tr· nên quang ðäng, ánh n¡ng bu±i xª trßa lÕi le lói xuyên qua các v¥ng mây xám ðen, ðang bay v« phß½ng tr¶i xa. T× hß¾ng kho xång Nhà Bè, hàng chøc chiªn ðïnh Häi quân thuµc các Giang ðoàn Xung Phong, Thüy Bµ, Trøc Lôi... ðang ch§m rãi giang hành v« hß¾ng Sài gòn. M÷i ng߶i trên chiªc tàu ðánh cá th¡c m¡c, không l¨ c¤p Chï huy cüa toán chiªn ðïnh này không biªt gì v« vi®c Tß¾ng Dß½ng vån Minh ð¥u hàng, Sài Gòn ðã th¤t thü và Bµ Tß l®nh Häi quân ðã b¸ Vi®t Cµng vào chiªm r°i hay sao? Lúc b¤y gi¶ ðã h½n 12 gi¶ rß·i trßa, mµt vài ng߶i khoác tay v« phía các giang ðïnh ðang dçn ð¥u, ra hi®u cho các thüy thü m£c quân phøc tác chiªn, áo giáp, nón s¡t. Dân di tän mu¯n liên lÕc và bäo nhæng chiªn hæu này hãy quay tàu chÕy ra bi¬n, thay vì tiªp tøc v« hß¾ng Sài Gòn.

Phía trß¾c m£t bên tä hÕm, có vài chiªc tàu cûng l¾n x¤p xï b¢ng tàu ðánh cá này. Các nhân viên trên vài chiªn ðïnh loÕi nhö cüa Liên ðoàn Thüy Bµ và Tu¥n Thám có l¨ nhß ðã nh§n hi¬u thü hi®u. H÷ quay chiªn ðïnh tr· lÕi, và lái tàu chÕy theo sau nhæng tàu ðánh cá, r°i mµt vài ng߶i trong thüy thü ðoàn c±i áo giáp, ðeo các sþi dây th×ng, leo lên tàu l¾n và bö lÕi chiªn ðïnh trôi b§p b«nh trên sông. Cûng nhß nhi«u quân nhân Häi quân không có gia ðình · Sài Gòn, nhæng thüy thü này ðã quyªt ð¸nh theo các tàu thuy«n di tän, vì th¤y m÷i ng߶i ð«u bö quê hß½ng ra ði.

Tôi · trên soái ðïnh cüa Giang ðoàn Thüy Bµ và ðang cùng ðoàn chiªn ðïnh g¥n 50 chiªc, häi hành v« trình di®n Bµ Tß l®nh Häi quân tÕi bªn BÕch ð¢ng. Cô Y tá thuµc B®nh vi®n cüa Cån cÑ báo cáo cho tôi, v« vi®c Tß¾ng Minh ðã ð¥u hàng quân Cµng sän mi«n B¡c cûng nhß ông v×a ra l®nh t¤t cä các ð½n v¸ thuµc Quân lñc Vi®t Nam C÷ng Hòa buông súng và ngßng chiªn ð¤u. Tôi sæng s¶, không tin nhæng gì ðang nghe, r°i ngh©n ngào u¤t Ñc và ðau bu°n dâng tràn trong tim.

Khi chiªc tàu ðánh cá chÕy ngßþc chi«u v¾i chiªc chiªn ðïnh trang b¸ häi pháo và pháo tháp n£ng n« này, ÐÕi tá Ch. là mµt Sî quan Häi quân ngành C½ khí, ng߶i chï huy tàu ðánh cá, ra l®nh chu¦n b¸ ng×ng tàu lÕi. Ông ¤y v×a nh§n ra ng߶i bÕn Häi quân, mµt Sî quan c¤p b§c Trung tá ngành chï huy, thuµc Cån cÑ Y¬m trþ Tiªp v§n Nhà Bè, ðang ðÑng trên boong soái ðïnh.

Ông dùng loa nói chuy®n và thông báo tình hình cho tôi, ÐÕi tá Ch. cho tôi biªt v« tình trÕng r¯i ren tÕi Sài Gòn và ch¤p thu§n cho gia ðình tôi quá giang, ð°ng th¶i yêu c¥u tôi giúp ông ta ðßa tàu này ra bi¬n. Vì ng߶i tài công có nhi®m vø lái tàu, phút cu¯i ðã không ðªn ðßþc và cho ðªn bây gi¶ trên tàu không có døng cø häi hành, bän ð°... và chï có mµt la bàn t× dùng cho vi®c ð¸nh hß¾ng lái tàu. Sài Gòn ðã m¤t vào tay Cµng sän và không còn gì ð¬ tiªp tøc chiªn ð¤u næa cä. Sau mµt h°i ð¡n ðo suy nghî, nhß ng߶i m¤t h°n, tôi g÷i máy höi ý kiªn thuy«n trß·ng các chiªn ðïnh và t¤t cä ð«u khuyªn khích tôi nên cùng gia ðình theo tàu ðánh cá ra khöi vùng lØa ðÕn. H÷ ð°ng ý và hÑa v¾i tôi, s¨ tìm phß½ng ti®n ð¬ ðßa gia ðình cüa h÷, ðang còn k©t · Sài Gòn, di tän ra bi¬n tìm Tñ do. Tôi ng§m ngùi chào t× giã các chiªn hæu thân mªn ðã cùng tôi tØ thü và chiªn ð¤u su¯t ðêm qua, chúc m÷i ng߶i g£p nhi«u may m¡n. Sau ðó tôi ðßa vþ tôi, Minh và b¯n ðÑa con ðang còn nhö, lên chiªc tàu ðánh cá r°i phø giúp ÐÕi tá Ch. v§n chuy¬n tàu giang hành ngang qua kho xång Nhà Bè.

T× xa mµt cµt khói ðen bay lên cao t× hß¾ng Cån cÑ Y¬m trþ Tiªp v§n, su¯t ðêm b¸ ð¸ch pháo kích phá hüy tan tành và gây nên nhæng ðám cháy dæ dµi. Tàu ngßng máy mµt lúc ð¬ chúng tôi ðón vài nhân viên Häi quân thuµc Cån cÑ Y¬m trþ này lên. Sau ðó m÷i ng߶i trên tàu ðánh cá quyên góp ti«n Vi®t Nam mà h÷ còn mang theo, nay ðã tr· thành vô giá tr¸ ð¯i v¾i ng߶i di tän, chuy«n xu¯ng các chiªn ðïnh cho các thüy thü, ho£c vì lý do này hay lý do khác, quyªt ð¸nh · lÕi v¾i gia ðình và quê hß½ng. Các ng߶i Tàu ðßa hªt nhæng x¤p gi¤y 1000 ð°ng cho quân nhân Häi quân v¾i t¤t cä t¤m lòng. Nhân viên giang ðïnh cûng cäm ðµng cám ½n, r°i h÷ mang ra ba b¯n bao gÕo, vài thùng mì gói t£ng cho ng߶i di tän. H÷ ng§m ngùi chúc nhau nhi«u may m¡n và biªt ðây là l¥n ð¥u tiên h÷ g£p nhau và cûng là l¥n cu¯i. Các thuy«n trß·ng chiªn ðïnh ðßa cho v¸ Chï huy cû cüa mình vài bän ð° khu vñc sông Lòng Tào, t× Soài RÕp ra ðªn Vûng Tàu, loÕi bän ð° hành quân cüa ð½n v¸ Bµ binh. H÷ còn cho tôi biªt là chiªc thß½ng thuy«n Vi®t Nam Thß½ng Tín b¸ Vi®t Cµng ch§n b¡n trên sông Lòng Tào khoäng nØa gi¶ trß¾c ðây, vào lúc 1 gi¶ 30 chi«u, mµt s¯ ng߶i b¸ tØ thß½ng, trong s¯ ðó có nhà vån Chu TØ. Khi nghe ðßþc tin này, ÐÕi tá Ch. và tôi quyªt ð¸nh thay ð±i giang trình, thay vì dùng sông Lòng Tào ch§t h©p d­ b¸ t¤n công b·i quân Cµng sän, tôi s¨ v§n chuy¬n tàu theo lµ trình sông Soài RÕp, m£c dù khó häi hành nhßng vì sông r¤t rµng nên có th¬ tránh ðßþc nguy hi¬m và an toàn h½n.

Trên sông tàu thuy«n t¤p n§p v¾i nhæng tàu ch· hàng LCU cüa Quân v§n, ghe ðánh cá dân sñ, Giang t¯c ðïnh PBR thuµc các Liên ðoàn Tu¥n Thám, phång phång r¨ dòng nß¾c ðøc ng¥u, ð¥y bùn phù sa và rong bèo lçn løc bình, cu°n cuµn trôi ra phía v¸nh Vûng Tàu. Gió mát th±i t×ng c½n t× phía hàng d×a nß¾c hai bên b¶, m£t nß¾c sông nhß sáng hÆn lên dß¾i ánh n¡ng chi«u, lóng lánh ngàn vì sao nhö phän chiªu t× dòng sông u¯n khúc. Vài con chim cò, chim vÕc v¾i ðôi cánh dài nh© lß¾t qua nhæng lùm cây th¤p bên gành, cÕnh r×ng lau s§y m÷c lßa thßa. Thiên nhiên vçn bình thän nhß không có gì thay ð±i trß¾c m¡t dân di tän. Tuy nhiên m÷i ng߶i ðã nh§n thÑc r¢ng k¬ t× gi¶ phút này, h÷ b¡t ð¥u mµt cuµc ð±i ð¶i mà ð¸nh m®nh ðã làm cho dân mi«n Nam phäi xa lìa quê cha ð¤t t± và bö lÕi t¤t cä nhæng gì quý giá nh¤t cüa mình vì không mu¯n s¯ng dß¾i chª ðµ ðµc tài Cµng sän. Nhæng vi®c gì s¨ ðªn trong gi¶ phút s¡p t¾i ð«u có änh hß·ng ðªn cä cuµc ð¶i cüa ng߶i ði tìm ánh sáng Tñ do và an toàn cho cá nhân cûng nhß gia ðình h÷.

Tàu tiªp tøc giang hành v¾i v§n t¯c ch§m vì lòng sông Soài RÕp thay ð±i, sâu cÕn b¤t th߶ng, nªu không có kinh nghi®m, tàu s¨ b¸ m¡c cÕn, do ðó tôi c¦n th§n theo sát các chiªn ðïnh chÕy trß¾c ð¬ tránh vùng nß¾c cÕn. Thïnh thoäng tôi ng×ng tàu lÕi, và ðón v¾t quân nhân ðü m÷i c¤p thuµc các Quân binh chüng di tän trên các tàu nhö, ch§t h©p, s¡p b¸ chìm, lên tàu ðánh cá này. T× xa v¸nh Vûng Tàu ðã th¤y xu¤t hi®n v« phía tä hÕm v¾i ng÷n núi nhô lên cao và ng÷n häi ðång tr¡ng xóa n¢m trên ðïnh.

Trên không thïnh thoäng vài chiªc trñc thång thuµc Không quân Vi®t Nam C÷ng hòa trñc chï v« hß¾ng ðông, có l¨ bay ra Ю th¤t HÕm ðµi Hoa KÏ. T× trong Cån CÑ Y¬m trþ Tiªp v§n Cát LÞ, các chiªn ðïnh Häi quân và Quân v§n, ch· ð¥y ng߶i tÜ nÕn, chen chúc chÕy ngang Bãi trß¾c Vûng Tàu, xuôi ra bi¬n. V« phía nam, các chiªn ðïnh thuµc ð½n v¸ Häi quân t× Vùng 4 Sông Ngòi n¯i ðuôi nhau ð± ra cØa sông. Mµt vài chiªc c£p lÕi bên cÕnh các thuy«n ðánh cá l¾n, hay chÕy theo các chiªn hÕm Häi quân ð¬ yêu c¥u ðßþc quá giang, vì chiªn ðïnh cüa h÷ quá nhö, không th¬ ði xa ra bi¬n kh½i. Tàu ðánh cá cüa ÐÕi tá Ch. cûng lÕi v¾t nhi«u gia ðình Häi quân trong ðám chiªn ðïnh này.

Vào khoäng 7 gi¶ t¯i, tàu tiªp tøc chÕy v« phía ðông nam, sau khi tôi dùng chiªc la bàn t× ð¬ ð¸nh hß¾ng và l¤y ng÷n häi ðång trên ðïnh núi Vûng Tàu làm chu¦n. Dân di tän ng°i chen chúc ng±n ngang trên sàn tàu nhö xíu, phía trß¾c và trên boong thßþng phía sau lái, m÷i ng߶i ng°i yên tÕi ch², không th¬ di chuy¬n ði ðâu ðßþc cä. T±ng s¯ ng߶i ði tìm Tñ do, k¬ cä ng߶i Tàu Chþ L¾n và gia ðình, ðã lên ðªn trên dß¾i 300 ng߶i, so v¾i khoäng g¥n 200 ng߶i lúc tàu chÕy ngang qua Cån cÑ Y¬m trþ Tiªp v§n Nhà Bè vào lúc h½n 2 gi¶ chi«u ngày hôm nay.

M£t tr¶i t× t× l£n xu¯ng sau r×ng cây ðang ð±i qua màu ðen thçm v« phía tây b¡c. Chiªc tàu ch· ðoàn ng߶i tÜ nÕn, d§t d¶, l¡c lß trên nhæng ðþt sóng dài giæa bi¬n cä mênh mông, trong mµt bu±i hoàng hôn màu tím nhÕt, b¡t ð¥u buông phü và bao trùm vû trø. T×ng tia sáng ch¾p lên r°i t¡t ngúm t× ng÷n häi ðång Vûng Tàu nhß cây ðèn tr¶i giæa ðêm t¯i, gieo trong lòng ng߶i di tän n²i bu°n cô ð½n tr¯ng v¡ng. H÷ cäm th¤y tüi thân cho s¯ ph§n mình, nhæng ng߶i ði ðày nhß dân Do Thái, lênh ðênh trên chiªc tàu Exodus ði tìm ð¤t thánh ngày xa xßa. Tß½ng lai và thân ph§n cüa ng߶i Vi®t tÜ nÕn tña màn ðêm bao quanh h÷. Hy v÷ng ðßþc cÑu v¾t th§t là mong manh nhß tìm nß¾c u¯ng trên sa mÕc, tùy thuµc vào sñ may m¡n và ð¸nh m®nh ð¦y ðßa.

Khoäng 10 gi¶ t¯i khi tàu cách xa b¶ bi¬n Vûng Tàu khoäng ch×ng 20 häi lý, m÷i ng߶i ðang ch§p ch¶n tìm quên qua gi¤c ngü sau mµt ngày tinh th¥n cång thÆng và m®t mõi, b²ng h÷ chþt tïnh d§y vì nghe tiªng xôn xao t× phòng lái. Hình nhß ÐÕi tá Ch. cho biªt có mµt thß½ng thuy«n l¾n th¡p ðèn sáng trßng phía bên tä hÕm cách ch×ng mµt häi lý. Ông ra l®nh tàu tång máy và hß¾ng v« chiªc thß½ng thuy«n ðó. Khi ðªn g¥n, ông dùng ¯ng loa và kêu g÷i v¸ thuy«n trß·ng xin ðßþc phép tiªp cÑu và cho dân tÜ nÕn Cµng sän lên tàu.

Ðây là mµt thß½ng thuy«n ÐÕi Hàn trên ð߶ng v« bªn tÕi Hán Thành. Ông thuy«n trß·ng thß½ng thuy«n ð£t loa cho biªt là ông không th¬ cho ng߶i tÜ nÕn Vi®t Nam lên tàu cüa ông ðßþc vì không có phép cüa công ty và cüa chính phü ÐÕi Hàn. H÷ ðang trong tình trÕng phân vân chßa biªt phäi ð¯i phó thª nào trß¾c tình hình søp ð± quá nhanh cüa mi«n Nam Vi®t Nam. Ông thuy«n trß·ng r¤t thông cäm và thß½ng hÕi mu¯n giúp ng߶i Vi®t Nam ðang g£p hoÕn nÕn. Nhßng vì v¤n ð« chính tr¸ mà Qu¯c gia ông phäi ð¯i phó, chính phü ÐÕi Hàn c¥n th¶i gian cân nh¡c, tìm ð߶ng l¯i chính tr¸ hþp v¾i h÷, trß¾c khi ði ðªn quyªt ð¸nh trþ giúp công dân cüa Vi®t Nam, mµt nß¾c trß¾c ðây là ð°ng minh cüa ÐÕi Hàn trong cuµc chiªn v×a tàn. Sau khi dÑt l¶i, ông ta c¥u chúc Thßþng ðª ban phß¾c lành cho m÷i ng߶i, và hy v÷ng nhæng thß½ng thuy«n cüa các nß¾c khác, ðã có chï th¸ cho phép nh§n ng߶i tÜ nÕn Vi®t Nam, s¨ ðón nhæng ng߶i di tän lên tàu. Thª r°i chiªc thß½ng thuy«n mang qu¯c t¸ch ÐÕi Hàn ð±i hß¾ng ðông b¡c, trñc chï v« phía ðäo Häi Nam, ð¬ lÕi sau lßng, trên bi¬n mµt con tàu nhö ch· ð¥y nhæng ng߶i di tän th¤t v÷ng, ðang ng§m ngùi nh§n thÑc ðßþc cái giá tüi nhøc ð¥u tiên phäi trä khi b¸ nhân loÕi ngoänh m£t t× ch¯i giúp ðÞ.

B¥u tr¶i ð¥u tháng 5 dß½ng l¸ch, ð¥y sao l¤p lánh dán trên vòm ðen vî ðÕi. V¥ng trång nØa vành töa tia sáng nhÕt xu¯ng vùng bi¬n Ðông, không ðü soi ð߶ng cho các chiªn hÕm, tàu ðánh cá, ghe Kiên giang, xà lan, thuy«n bu°m... ðang b§p b«nh hß¾ng v« phía m£t tr¶i m÷c và hy v÷ng ðßþc cÑu giúp b·i ng߶i bÕn ð°ng minh Hoa KÏ.

*****

Trên b¥u tr¶i ð¥y sao l¤p lánh, v¥ng trång nØa vành treo l½ lØng v« phía tây nam, phía hæu hÕm chiªc tàu di tän, ðang nh¤p nhô ði tìm nhæng Duyên v§n hÕm (LCU) ho£c tàu ðánh cá l¾n chÕy b¢ng d¥u c£n bö lÕi trên bi¬n, ð¬ tiªp tª thêm d¥u.

Sau mµt th¶i gian khá lâu, tiªng g÷i t× phòng lái chuy«n xu¯ng cho m÷i ng߶i biªt r¢ng có th¬ tàu ðã tìm ra LCU cüa Quân v§n ho£c tàu có nhiên li®u. Sau ðó tôi t× t× v§n chuy¬n tàu ðánh cá c£p vào mµt chiªc LCU, ðang trôi b§p b«nh trên sóng. Trên tàu này không mµt bóng ng߶i, không có ðèn, t¯i thui, sàn tàu ð¥y rçy va li áo qu¥n, xách tay, døng cø, giày dép vß½ng vãi kh¡p boong chính. ÐÕi tá Ch. chï th¸ t± chÑc nhæng thanh niên, n¯i ðuôi thành hàng dài chuy«n tay các xô d¥u múc t× h¥m chiªc Duyên v§n hÕm ð± xu¯ng h¥m chÑa d¥u cüa tàu ðánh cá. Công tác tiªp tª t§p th¬ di­n tiªn t¯t ð©p dß¾i ánh sáng cüa ng÷n ðèn r÷i t× phòng lái, và tiªng máy rì r¥m vang dµi trong ðêm khuya tïnh m¸ch, tÕi mµt vùng bi¬n tr¶i mênh mông.

B²ng nhiên vång vÆng trong gió bi¬n, hình nhß có tiªng trë con khóc t× phía ðài chï huy cüa chiªc tàu Quân v§n. M÷i ng߶i biªt mình không nghe l¥m, tiªng la khóc l¾n d¥n khi h÷ leo lên chiªc c¥u thang s¡t, tay c¥m ðèn bin r÷i tìm kiªm. Thª r°i mµt thanh niên nhìn th¤y bên cÕnh chân cµt c¶ mµt ðÑa bé s½ sinh, vào khoäng ba b¯n tháng, ðang n¢m trên chiªc khån lông, áo ¤m, trên ð¥u ðµi mû len màu h°ng. Em bé khóc l¾n h½n khi anh này b°ng lên, cánh tay áo ng߶i thanh niên th¤m ß¾t t× t×, thì ra bé khóc vì áo qu¥n ß¾t sûng nß¾c ti¬u, có l¨ vì thª mà bé ðã tïnh d§y trong bóng t¯i.

M÷i ng߶i ðoán là khi chiªc LCU này g£p chiªn hÕm MÛ ho£c tàu buôn l¾n, vì dân di tän chen chúc, giành nhau lo chuy¬n tàu, xô ð¦y leo lên c¥u thang dây, do ðó cha m© ðÑa nhö vô tình hay c¯ ý quên m¤t và bö lÕi ðÑa con cüa mình. Mµt nghi v¤n mà không ai có th¬ biªt ðßþc, cûng nhß nhi«u câu chuy®n thß½ng tâm, não lòng khác. Nhæng gia ðình b¸ ly tán trong gang t¤c ho£c th¤t lÕc nhau hay chªt ðu¯i ðã xäy ra mµt tháng trß¾c ðây lúc toàn th¬ quân dân mi«n Trung tìm phß½ng ti®n di tän, khi Cao nguyên, Huª và Ðà nÆng... tan hàng.

T¤t cä dân chúng tÜ nÕn trên tàu nhß mu¯n ùa lÕi ð¬ xem m£t em bé gái, ðang ðßþc chuy«n qua tay cho m÷i ng߶i ôm hôn. Bé ðã nín khóc và ng§m bình sæa t× vþ ch°ng trë ng߶i Tàu, chßa có con, h÷ ðã tình nguy®n và ðßþc sñ ch¤p thu§n cüa ÐÕi tá Ch. cho phép h÷ nh§n em bé làm con nuôi. H÷ ð£t tên cho em là Häi Nhi, Tr¥n th¸ Häi Nhi; con cüa ðÕi dß½ng, v¾i ý mu¯n ghi lÕi kÖ ni®m v« chuyªn häi trình vßþt bi¬n Nam Häi tìm Tñ do vào nåm 1975, cüa hàng ngàn ng߶i Vi®t không mu¯n s¯ng dß¾i chª ðµ Cµng sän.

Công tác l¤y d¥u t× chiªc Duyên v§n hÕm lÕi tiªp tøc dß¾i ánh sáng m¶ äo cüa v¥ng bán nguy®t ðang ngã v« phß½ng tây, hß¾ng ð¤t M© Vi®t Nam. Nhæng ánh ðèn bin l§p lòe, trên tay các bóng ðen nhß ma tr½i, th¤p thoáng im l£ng di chuy¬n, âm th¥m v¾i ý nghî riêng tß cüa m²i ng߶i, ðang còn b¸ ám änh b·i sñ ki®n v×a xäy ra trong chuyªn di tän. Tình ng߶i, tình mçu tØ, tình cha con b¡t ð¥u thay biªn trong cuµc ð±i ð¶i. Và trong tß½ng lai h÷ biªt s¨ g£p nhi«u ngÕc nhiên h½n næa, khi hµi nh§p vào ð¶i s¯ng ng߶i tÜ nÕn tÕi các qu¯c gia Tñ do v¾i nhi«u nhu c¥u v§t ch¤t h½n giá tr¸ tinh th¥n.

Các ng߶i Tàu Chþ L¾n có l¨ cûng müi lòng trß¾c chuy®n bé gái b¸ cha m© bö quên khi chuy¬n tàu, lòng thß½ng ng߶i n±i d§y. H÷ l¤y väi vóc, t½ løa, ð° ngü may sÇn, nhæng áo qu¥n mà h÷ dñ trù mang theo qua Tân Gia Ba ð¬ xØ døng và mua bán, ðem ra phân phát cho thiªø næ và các bà vþ dân di tän trên tàu. Nhæng bµ áo qu¥n thêu tay th§t ð©p và ð¡t ti«n này là món quà chia nhau giæa nhæng ng߶i không quen biªt, nay cùng chung cänh ngµ, dù ngôn t× khác bi®t nhßng ánh m¡t và cØ chï ðã nói lên lòng ßu ái, nhân h§u cüa tình ng߶i.

Con tàu di tän cô ð½n trên bi¬n cä mênh mông, tách r¶i chiªc Duyên v§n hÕm ðang trôi dÕt xa d¥n v« phía vô ð¸nh, tiªp tøc häi trình v« hß¾ng ðông sau khi l¤y thêm nhæng phi nß¾c ng÷t ch¤t ð¥y trên boong thßþng. Ðã g¥n nåm gi¶ sáng, t× phía chân tr¶i, ánh sáng bình minh ðã b¡t ð¥u nhuµm ðám mây h°ng, ðang l¶ læng v¡t ngang vû trø. M£t tr¶i hình tròn, ðö chói hi®n lên d¥n t× dß¾i vùng nß¾c xanh, ánh sáng tña dòng sông, lóng lánh nhß vàng, töa rñc trên ðÕi dß½ng. T× xa v« phía hæu hÕm, bóng dáng con thoi dài mµt chiªn hÕm Hoa KÏ n±i b§t lên trên m£t bi¬n êm nhß h°. M÷i ng߶i la lên m×ng rÞ vì tß·ng s¡p ðßþc tàu MÛ cÑu v¾t. Dân di tän ðÑng d§y, tay c¥m áo qu¥n, khån t¡m, l¤y mû ðang ðµi trên ð¥u, ngo¡c lia l¸a v« phía chiªn hÕm Hoa KÏ ð¬ gây sñ chú ý cüa thüy thü ðoàn trên chiªc tàu này.

H÷ th¤y t× xa, vây quanh chiªc Khu trøc hÕm, cûng có nhi«u tàu thuy«n ch· ð¥y dân tÜ nÕn, ðang c¯ g¡ng xin tàu MÛ cho lên. Khi tiªn v« phía Khu trøc hÕm, m÷i ng߶i ð«u ngÕc nhiên khi th¤y thüy thü trên tàu dùng súng tr߶ng M16 b¡n chï thiên lên tr¶i nhß xua ðu±i không cho ghe thuy«n dân tÜ nÕn ðªn g¥n. T¤t cä ð«u th¤t v÷ng và th¡c m¡c. Nhß v§y là thª nào? H÷ tñ höi, có phäi ng߶i MÛ t× ch¯i giúp ng߶i di tän không? Tß½ng lai và s¯ ph§n cüa h÷ s¨ ra sao? Nhæng tin tÑc v« chiªn hÕm Ю th¤t HÕm ðµi ch¶ sÇn ð¬ tiªp ðón dân mi«n Nam Vi®t Nam là tin th¤t thi®t, không ðúng sñ th§t hay sao? Và ni«m lo âu tr· thành b¤t mãn, h÷ la ó dæ dµi ð¬ thöa lòng u¤t h§n. Ng߶i MÛ ð¬u cáng bö r½i nß¾c Vi®t Nam, tñ ðµng gØi quân qua Vi®t Nam tham chiªn, r°i kéo quân v« nß¾c, và c¡t ðÑt vi®n trþ nåm 1973 làm cho Quân ðµi m¤t hªt ti«m nång chiªn ð¤u. Thª r°i MÛ lÕi giúp phß½ng ti®n cho các c¤p chï huy hèn nhát bö lÕi chiªn hæu thuµc c¤p, cao chÕy xa bay ra ngoÕi qu¯c làm suy søp tinh th¥n quyªt tØ cüa quân dân nhi«u lòng yêu nß¾c. Bây gi¶ MÛ lÕi dùng súng ðÕn xua ðu±i, tr· m£t không cÑu v¾t và giúp ð· ng߶i di tän Vi®t Nam, ðang b§p b«nh trên sóng nß¾c bi¬n ðông.

Tr¶i sáng d¥n, ghe thuy«n dân tÜ nÕn không biªt t× phß½ng nào t¾i, xu¤t hi®n càng ngày càng nhi«u, lû lßþt chÕy quanh chiªc Khu trøc hÕm. Sau mµt th¶i gian ng×ng máy, có l¨ ð¬ báo cáo cho gi¾i chÑc có th¦m quy«n Häi quân Hoa KÏ, chiªc Destroyer này v§n chuy¬n, tång hªt t¯c lñc, ð±i hß¾ng v« phía nam. Và bö lÕi sau lßng hàng chøc chiªc tàu ch· dân Vi®t Nam di tän, ðang th¤t v÷ng, u¤t Ñc nhìn theo cµt khói ðen m¶ d¥n, r°i khu¤t hÆn cu¯i chân mây. Chï trong phút ch¯c chï còn nhæng ghe thuy«n ðang ch½i v½i trên bi¬n. Dân di tän l¥n lßþt lái ghe thuy«n, trñc chï phía m£t tr¶i m÷c, tiªp tøc häi trình và nuôi hy v÷ng s¨ g£p may m¡n h½n.

M£t tr¶i lên cao, làn gió nh© t× hß¾ng ðông nam không ðü xoa d¸u c½n nóng oi bÑc cüa bu±i trßa ð¥u hè trên bi¬n. T× xa v« hß¾ng ð¤t li«n, m÷i ng߶i chþt th¤y mµt chiªn ðïnh nhö cüa Häi quân, treo c¶ vàng ba s÷c ðö ðang phång phång tiªng v« hß¾ng chiªc tàu ðánh cá. Tôi nh§n ra ðây là loÕi Duyên t¯c ðïnh (PCF), có l¨ thuµc Häi ðµi 3 Duyên phòng tÕi Vûng Tàu. Quä ðúng nhß v§y, v¸ Thuy«n trß·ng, mµt Trung úy trë tu±i và ba nhân viên c£p vào tàu ðánh cá và xin ÐÕi tá Ch. cho phép quá giang vì chiªn ðïnh nhö không th¬ ði xa ra kh½i ðßþc. Trung úy Thuy«n trß·ng cho biªt chiªn ðïnh còn d¥y d¥u, trên dß¾i 3000 gallons, vì thª ÐÕi tá Ch. quyªt ð¸nh cho dòng chiªc tàu này theo, ð¬ có ð¥y ðü d¥u xæ døng, ð« phòng tr߶ng hþp phäi häi hành qua Phi Lu§t Tân.

Vào khoäng ba gi¶ chi«u, tàu ðang chÕy ngon tr¾n b²ng nhiên v§n t¯c giäm d¥n, r°i tiªng máy tàu n± vài tiªng nhö và ngßng hÆn, m÷i ng߶i tiên ðoán hình nhß máy tàu b¸ trøc tr£c. Các Sî quan c½ khí quá giang báo cáo cho ÐÕi tá Ch. là có nß¾c hòa lçn trong d¥u. Có l¨ t¯i hôm qua, khi l¤y d¥u cüa chiªc LCU Quân v§n, vì ðêm t¯i nên không ai biªt d¥u Diesel này có nß¾c trong ðó.

Không gian chung quanh chiªc tàu quá im l£ng vì không có tiªng máy tàu. Thïnh thoäng vài c½n gió mÕnh th±i ngang qua, gây nên tiªng kêu ph¥n ph§t t× các t¤m väi giång tÕm, làm l«u che n¡ng cho ng߶i ði tìm Tñ do. Chiªc tàu ðánh cá ð¥y ¡p dân di tän, d§t d¶, b°ng b«nh trôi v¾i thüy tri«u trên m£t bi¬n êm ä. Tiªng ng߶i thì th¥m nhö to, bàn tán v¾i nhau v« vi®c máy tàu b¸ hß, và lo âu vì ðêm qua thß½ng thuy«n ÐÕi Hàn t× ch¯i cÑu v¾t và sáng hôm nay, Khu trøc hÕm MÛ dùng súng b¡n ðu±i ði. Cho ðªn bây gi¶ vçn không th¤y bóng dáng chiªn hÕm MÛ khác, nhß l¶i ð°n ðãi cüa dân chúng Sài Gòn trß¾c ngày 30 tháng 4.

Khoäng h½n hai gi¶ sau, các Sî quan C½ khí ðã sØa chæa xong hai máy chánh và m÷i ng߶i th· ra nh© nhõm khi nghe tiªng n± cüa máy tàu. Sau khi xác ð¸nh v¸ trí trên häi ð°, chiªc tàu ðánh cá v¾i chiªn ðïnh cüa Häi ðµi Duyên phòng, ðßþc kéo phía sau lái, chÕy tr· lÕi hß¾ng ðông b¡c, vào thüy lµ cüa ðoàn tàu ði tìm kiªm các chiªn hÕm thuµc Ю th¤t HÕm ðµi Hoa KÏ.

Tôi l¤y ¯ng nhòm và quan sát b¯n phía v¾i hy v÷ng tìm th¤y mµt ð¯i v§t gì trên m£t bi¬n ðang ngä sang màu xanh ð§m, khi m£t tr¶i b¡t ð¥u th¤p xu¯ng d¥n v« hß¾ng tây. Tôi nhìn phía tä hÕm, không th¤y gì khác ngoài nhæng ðþt sóng dài và tr¶i bi¬n nhß dính li«n thành mµt bÑc h÷a màu xanh. Tôi quay v« phía hæu hÕm, h½i chªch trß¾c mûi tàu và chþt ng×ng lÕi, ði«u khi¬n ¯ng nhòm ð¬ nhìn th¤y rõ h½n. Xa xa, bay lên t× chân tr¶i xanh ð§m, mµt ðþt khói ðen m¶ äo, th¤p thoáng nhß làn mây möng. Quan sát viên ngoài phòng lái ðã báo cáo cho ÐÕi tá Ch. v« cuµn khói này và ông ta cûng ðang chåm chú ð£t ¯ng nhòm quan sát v« hß¾ng ðó. Có l¨ ðây là khói bay lên t× mµt chiªn hÕm l¾n cüa Hoa KÏ, ðang chÕy cùng chi«u v¾i chiªc tàu ðánh cá.

V¾i v§n t¯c quá ch§m so v¾i chiªn hÕm MÛ, tàu s¨ không bao gi¶ b¡t k¸p và c½ hµi ðßþc cÑu v¾t s¨ không thñc hi®n ðßþc. Vì thª ÐÕi tá Ch. quyªt ð¸nh yêu c¥u Thuy«n trß·ng Duyên t¯c ðïnh và ba nhân viên tháp tùng mµt Thiªu tá Häi quân thông thÕo tiªng Anh, dùng chiªn ðïnh chÕy nhanh ð¬ b¡t k¸p chiªn hÕm Hoa KÏ, và xin giúp ð· dân di tän trên tàu ðánh cá này. Sau khi dùng l¯p xe h½i b÷c kín các súng ðÕi liên, cûng nhß bao kín kh¦u súng 81 ly, ð¬ tàu MÛ khöi nghi ng¶ và hi¬u l¥m b¸ tàu Vi®t Cµng t¤n công, chiªn ðïnh tång t¯c ðµ t¯i ða tiªn v« hß¾ng chiªn hÕm Hoa KÏ.

T¤t cä m÷i ng߶i nín th· nhìn theo chiªn ðïnh và cûng là ni«m hy v÷ng cüa h÷, ðang nhö d¥n trên sóng nß¾c mênh môngÏ. Tàu tång thêm t¯c ðµ ð¬ c¯ g¡ng ðu±i theo chiªn hÕm MÛ, thân tàu rung chuy¬n th§t mÕnh dß¾i sÑc ð¦y cüa hai máy chánh, khói ðen nhä lên b¥u tr¶i nhß d¤u hi®u c¥u cÑu cüa ng߶i th¤t lÕc trên bi¬n kh½i. Vào khoäng mµt gi¶ sau, chiªc tàu ðánh cá ðã b¡t k¸p chiªn hÕm Hoa KÏ, ðang ng×ng lÕi trên bi¬n ch¶ ðþi. C£p bên cÕnh hông chiªn hÕm MÛ là chiªc Duyên t¯c ðïnh, v×a làm xong nhi®m vø cÑu mÕng s¯ng cüa h½n 300 ng߶i tÜ nÕn. Ðây là loÕi tàu ch· d¥u (Oiler) c· l¾n dùng ð¬ tiªp tª ngoài kh½i cho các chiªn hÕm Hoa KÏ, HÕm trß·ng là mµt Sî quan Häi quân c¤p b§c ÐÕi tá.

Tôi thông báo cho Trung tá HÕm phó chiªn hÕm biªt là h¥u hªt trong s¯ g¥n 300 ng߶i di tän trên chiªc tàu ðánh cá này, là quân nhân Häi quân và gia ðình, r°i tôi xin phép HÕm trß·ng ch¤p thu§n giúp ð· và cho phép m÷i ng߶i lên tàu d¥u. L¶i thïnh c¥u thiªt tha cüa tôi không ðßþc ch¤p thu§n vì lý do an toàn cüa chiªn hÕm, chiªc Nhiên li®u hÕm này không th¬ ch· ng߶i trên tàu. Tuy nhiên v¸ HÕm trß·ng ðã yêu c¥u Bµ Tß l®nh Ю th¤t HÕm ðµi và ðßþc ch¤p thu§n dòng chiªc tàu cüa dân tÜ nÕn ra ð¸a ði¬m t§p trung ngoài kh½i cüa HÕm ðµi.

Toàn th¬ dân di tän ðang lo âu vì không ðßþc giúp ð·, reo hò m×ng rÞ khi nghe ÐÕi tá Ch. loan báo tin vui. Thª là thoát nÕn và s¯ng sót r°i. M÷i ng߶i sung sß¾ng, h÷ ôm nhau, nß¾c m¡t chäy dài trên nhæng gò má sÕm n¡ng cüa các bà m© già, thiªu næ, ðàn ông l¾n bé nhäy nhót vui m×ng, vì biªt r¢ng chuyªn häi trình tìm Tñ do s¡p sØa ðªn b¶. Thßþng ðª ðã che ch· và giúp ng߶i dân Vi®t tìm v« ð¤t m¾i vì h÷ không mu¯n s¯ng dß¾i chª ðµ ðµc tài Cµng sän.

Màn ðêm b¡t ð¥u buông phü vùng bi¬n ðông, gió mát th±i t×ng c½n làm m÷i ng߶i cäm th¤y ph½i ph¾i. Tiªng nói c߶i ròn rã nhß m×ng hµi l¾n khi h÷ ðón nh§n nhæng dîa c½m tr¡ng còn nóng h±i, rau giá xào trÑng và th¸t nÕc heo ngon lành do các ð¥u bªp MÛ n¤u, ðßþc chuy«n xu¯ng b·i các ng߶i thüy thü trë tu±i, t× sau lái chiªc Nhiên li®u hÕm. Sau ðó dân di tän còn ðßþc cung c¤p sæa tß½i, chu¯i, cam và táo... Thôi thì ðü thÑ thñc ph¦m, m÷i ng߶i cäm th¤y thích thú, nhai ng¤u nghiªn, ngon lành vì h÷ chï ån mì gói g¥n hai ngày nay.

Mµt ý nghî làm cho tôi th¡c m¡c v« sñ chu¦n b¸ quá chu ðáo cüa ng߶i MÛ. Không hi¬u ðây có phäi là mµt kª hoÕch ðã ðßþc dàn xªp và chu¦n b¸ t× lâu chång. Làm sao mà Häi quân Hoa KÏÏ có th¬ biªt ng߶i Vi®t s¨ di tän ra khöi mi«n Nam Vi®t Nam, ð¬ có th¬ có mµt chß½ng trình tiªp cÑu quá quy mô nhß thª này. Ðó là chßa k¬ thÑc ån thu¥n túy cüa ng߶i Vi®t Nam nhß c½m tr¡ng, giá xào trÑng và th¸t heo, sÇn sàng nuôi ng߶i tÜ nÕn trên bi¬n? Nhßng r°i tôi gÕt ý tß·ng này qua mµt bên và tiªp tøc ån dîa c½m tr¡ng v¾i giá xào, bên cÕnh gia ðình, vþ con mà tôi không g£p m£t nhi«u trong chuyªn häi trình tìm Tñ do này, vì mãi lo phø trách vi®c lái và ðßa chiªc tàu ðánh cá ðªn bªn an toàn.

Chiªc tàu ch· dân di tän ðßþc dòng su¯t ðêm v¾i t¯c ðµ th§t ch§m ðªn vùng t§p trung cüa chiªn hÕm thuµc Ю th¤t HÕm ðµi. Và r°i vào khoäng ba gi¶ sáng, m÷i ng߶i nhìn th¤y t× xa mµt vùng tr¶i rñc sáng, hào quang tràn ng§p mµt góc tr¶i nhß ánh ðèn cüa mµt thành ph¯ n±i. Khi tàu tiªn ðªn g¥n, m÷i ng߶i ngÕc nhiên và bàng hoàng khi nhìn th¤y hàng chøc chiªn hÕm MÛ ðü loÕi ðang b«nh b°ng trong mµt vùng bi¬n th§t rµng l¾n, ðèn pha r÷i sáng trßng, tiªng loa phóng thanh vang dµi hòa lçn v¾i tiªng máy tàu. Không khí th§t tßng b×ng náo nhi®t nhß chþ phiên, g°m hàng tråm tàu bè, ghe thuy«n l¾n nhö, xà lan ch· ð¥y dân di tän Vi®t Nam, ðang chuy¬n ng߶i qua các tàu loÕi ð± bµ nhß Dß½ng v§n hÕm ho£c Tiªp tª hÕm hay Tu¥n dß½ng hÕm...

Công cuµc cÑu v¾t dân chúng mi«n nam Vi®t Nam th§t vî ðÕi và quy mô chßa t×ng th¤y xäy ra trong l¸ch sØ nhân loÕi v¾i hàng tråm chiªn hÕm Hoa kÏ trþ giúp hàng tråm ngàn dân di tän trong ba ngày ð¥u k¬ t× lúc Sài Gòn th¤t thü.

Sáng s¾m ngày m°ng 2 tháng 5 nåm 1975, tôi cùng gia ðình theo sau ðoàn ng߶i trên dß¾i 300 ðã quá giang trên chiªc tàu ðánh cá nhö, l¥n lßþt leo qua boong tàu, bß¾c lên chiªc cØa "ramp" phía sau lái cüa chiªc tàu Dß½ng v§n hÕm mang tên Barbour County. M÷i ng߶i phäi ð¬ t¤t cä hành trang tÕi ch² ðßþc ¤n ð¸nh, ð¬ nhân viên an ninh và thüy thü ðoàn ki¬m soát. Tôi ð¬ chiªc va li nhö ðñng áo qu¥n cüa các con mà vþ tôi mang theo ðßþc khi r¶i Cån cÑ Y¬m trþÏ, xu¯ng sàn tàu ðßþc giång dây chung quanh, r°i ðßa gia ðình ði vòng qua phía ng߶i lính gác, ðÑng lÕi ðßa hai tay lên tr¶i, ð¬ nhæng thüy thü này dùng chiªc máy dò tìm kim loÕi khám xét. Trß¾c khi lên tàu MÛ, nhæng quân nhân Lôi h±, ðßþc thuê ð¬ bäo v® tàu ðánh cá, ð«u phäi li®ng các vû khí cá nhân cüa h÷ xu¯ng bi¬n. Thu¯c lá, aspirin, d¥u xanh, d¥u cù là, thu¯c chæa b®nh cûng b¸ thüy thü ðoàn v¤t xu¯ng bi¬n.

Sau h½n ba ngày lênh ðênh, häi hành trên bi¬n, vào bu±i sáng s¾m ngày 6 tháng 5, chiªc Barbour County ðã vào häi ph§n cüa Phi Lu§t Tân. T× xa r£ng núi xanh tÕi thành ph¯ Baguio City n±i tiªng, ðã hi®n d¥n trong sß½ng mù trên m£t bi¬n màu xanh dß½ng. Tàu ð±i hß¾ng vào v¸nh Subic Bay và thä neo khoäng xª trßa. ÐÕi tá HÕm trß·ng Dß½ng v§n hÕm Barbour County thông báo trên máy phóng thanh là các chiªn ðïnh nhö s¨ l¥n lßþt chuyên ch· ng߶i tÜ nÕn vào b¶. аng th¶i ông c¥u nguy®n ½n trên ban phß¾c lành và chúc m÷i ng߶i g£p ðßþc nhi«u may m¡n trong hành trình còn lÕi ðªn ð¶i s¯ng m¾i.

Tôi yên l£ng ðÑng trên sàn tàu nóng böng cüa chiªc ti¬u ðïnh, nhìn lá c¶ MÛ ðang bay ph¤t ph¾i trên kÏ ðài cüa Cån cÑ Hoa KÏ tÕi Subic Bay, mà lòng cäm th¤y th±n thÑc, ng§m ngùi. Tôi bâng khuâng nghî ðªn mµt ÐÕi c߶ng qu¯c, vì lý do chính tr¸ nµi bµ, vì quy«n lþi ð¤t nß¾c cüa h÷, ðã bö r½i cuµc chiªn ð¤u cüa mµt Qu¯c gia nhßþc ti¬u. Trong h½n hai th§p niên qua, mi«n Nam Vi®t Nam ðã hy sinh tính mÕng hàng tråm ngàn thanh niên vô tµi cho Thª gi¾i Tñ do, trong cuµc chiªn tranh ý thÑc h®; ngån ch£n mßu ð° và hi¬m h÷a nhuµm ðö Ðông Nam Á cüa ðäng Cµng sän Qu¯c tª Vi®t Nga Tàu.

Gió mát ðÕi dß½ng không làm giäm b¾t c½n nóng mi«n nhi®t ð¾i và thoa d¸u n²i lòng bu°n tüi cüa dân Vi®t Nam tÜ nÕn Cµng sän. Mµt cuµc ð±i ð¶i phiêu lßu vô ð¸nh s¡p sØa b¡t ð¥u và tiªp tøc n¯i dài chuyªn häi trình ð¸nh m®nh, ðang ch¶ ðón ng߶i di tän, m¤t quê hß½ng, n½i phß½ng tr¶i xa lÕ.


Ti¬u bang Virginia, 25 nåm sau ngày di tän ðau thß½ng

Lê Bá Thông































































































































S¯ ðµc giä ðã ghé thåm: