Cách ðây h½n mµt nåm, do l¶i m¶i cüa anh Tr¥n Ch¤n Häi, T±ng Hµi Trß·ng Häi Quân và Hàng Häi, mµt s¯ sî quan và ðoàn viên ðªn h÷p tÕi Câu LÕc Bµ Häi Quân Westminter ð¬ bàn v« vi®c soÕn thäo Häi SØ.

Trong bu±i h÷p, anh Häi ðã nh¡c lÕi ð« ngh¸ anh Phan LÕc Tiªp, mµt nhà vån Häi Quân ðßþc nhi«u ng߶i biªt và là mµt ng߶i ðã viªt khá nhi«u v« Häi Quân h°i còn · Vi®t Nam làm Trß·ng Ban SoÕn Thäo Häi SØ, anh Tiªp ðã ng¥n ngÕi r¤t lâu; ði«u này cûng d­ hi¬u, vì soÕn thäo Häi SØ là mµt dñ án khá l¾n, ðòi höi r¤t nhi«u thì gi¶ và c¯ g¡ng trong khi anh còn ði làm và ðã có mµt s¯ cam kªt v¾i các nhà xu¤t bän v« các tác ph¦m tß½ng lai. V¾i sñ khuyªn khích cüa m÷i ng߶i hi®n di®n, anh ðã ð°ng ý nhßng ð« ngh¸ thành l§p mµt Hµi аng Häi SØ ð¬ giúp ðÞ và c¯ v¤n trong công cuµc soÕn thäo Häi SØ. Ы ngh¸ này ðßþc hµi ngh¸ ch¤p thu§n, và tôi, trong quá khÑ là ng߶i có thâm niên nh¤t trong hµi ngh¸, ðßþc m¶i làm chü t¸ch Hµi аng Häi SØ. Sau mµt thoáng do dñ tôi ðã nh§n l¶i.

Ðã g¥n 25 nåm, t× ngày chúng ta phäi r¶i quê hß½ng và bö tàu, chúng ta chßa có mµt tác ph¦m nào k¬ lÕi mµt cách t±ng th¬ v« t± chÑc, thi hành nhi®m vø, và sñ bành trß¾ng Häi Quân ð¬ bäo v® quê hß½ng, ch¯ng các n² lñc xâm lång cüa Cµng Sän Vi®t Nam. Cûng ðã có nhæng h°i ký, bút ký cüa các cây viªt Häi Quân ðång räi rác trên báo, t§p san nói v« mµt s¯ kinh nghi®m gi¾i hÕn trong mµt giai ðoÕn gi¾i hÕn cüa l¸ch sØ Häi Quân Vi®t Nam. Có l¨ tác ph¦m ðµc nh¤t có tính cách t±ng quát nhßng chï gi¾i hÕn vào giai ðoÕn chót cüa Häi Quân là cu¯n "Chuyªn Ra Kh½i Cu¯i Cùng cüa Häi Quân Vi®t Nam Cµng Hòa" cüa nhà vån Ði®p MÛ Linh.

Häi Quân cüa chúng ta trong giai ðoÕn chót có mµt quân s¯ 40.000. Mµt quân s¯ r¤t ðáng k¬ trong t¤t cä các Häi Quân l¾n trên thª gi¾i. Häi Quân Pháp, mµt qu¯c gia có b¶ bi¬n r¤t dài, có nhæng quy«n lþi · trên nhi«u løc ð¸a và häi ðäo, mà cûng chï có 60.000 ng߶i.

Chúng ta có nhæng hoat ðµng ngoài bi¬n nhß tu¥n dß½ng, tu¥n duyên, häi tu¥n và ð£c bi®t các hoÕt ðµng trong sông mà không có Häi Quân nào có. Tôi ch¡c là chï mµt s¯ ít quân nhân Häi Quân biªt ðßþc hªt m÷i khía cÕnh cüa Häi quân. Cu¯n Häi SØ trß¾c hªt s¨ giúp chúng ta biªt thêm nhæng ði«u v« Häi Quân mà chúng ta chßa biªt. Con cháu chúng ta cûng s¨ có tài li®u ð¬ tìm hi¬u cha ông chúng làm gì trong mµt chi«u dài cuµc chiªn h½n 20 nåm, nhæng thØ thách, c¯ g¡ng, m®t nh÷c, hy sinh cüa chúng ta; các gß½ng anh dûng tuy®t v¶i cüa mµt s¯ chiªn hæu chúng ta. Tài li®u cûng phän lÕi các lu§n ði®u xuyên tác ð¥y dçy trong các thß vi®n ðÕi h÷c ð߶ng v« cuµc chiªn cüa chúng ta. Nhæng ng߶i ngoÕi qu¯c khi ð÷c và suy nghî s¨ có cái nhìn công b¢ng v« cuµc chiªn ðó.

Sau khi nh§n l¶i làm chü t¸ch Hµi аng Häi sØ, tôi ðã m¶i mµt s¯ sî quan và cñu ðoàn viên thâm niên cû cüa Häi Quân t×ng giæ nhæng chÑc vø chï huy và tham mßu quan tr÷ng khi xßa ð¬ tham gia Hµi аng. Các v¸ nhß cñu Ðô Яc Vû Ðình Ðào, các cñu ÐÕi tá Phan Vån C±n, PhÕm MÕnh Khuê, Võ Sum, Nguy­n Ng÷c QuÏnh, Tiªn sî Nguy­n Tiªn Ích, anh Уng Thành Long và anh Nguy­n Vån Hi«n, ngoài ra có bác sî Tr¥n Ngß½n Phiêu, cñu Trß·ng Phòng Quân Y cüa Häi Quân, · xa không tham dñ th߶ng xuyên, nhßng ðã có các giúp ðÞ tích cñc cho Hµi аng Häi SØ. Cûng sau bu±i h÷p anh Phan LÕc Tiªp ðã viªt bài "L¯i vào Häi SØ" ðång trong báo Lß¾t Sóng và Web Page cüa THHQ/HH coi nhß l¶i "phát thinh không" ð¬ kêu g÷i các cñu chiªn hæu Häi Quân m÷i c¤p tích cñc tham gia vào công cuµc soÕn thäo Häi sØ.

Hµi аng Häi sØ cùng v¾i ban soÕn thäo Häi SØ, tÕm th¶i quyªt ð¸nh nµi dung cüa Häi SØ nhß sau:

Ph¥n I: B¯i cänh cüa sñ hình thành Häi Quân Vi®t Nam Cµng Hòa, t± chÑc, thi hành nhi®m vø v×a chiªn ð¤u v×a bành trß¾ng cä v« phß½ng ti®n lçn nhân viên.

Ph¥n II: Hoàng Sa và Tây Sa (Tr߶ng Sa), ð£c bi®t nh¤n mÕnh v« cuµc chiªn ð¤u ch¯ng Trung Qu¯c ð¬ bäo v® Hoàng Sa. Tôi nghî là Häi Quân Vi®t Nam Cµng Hòa ðã làm mµt chuy®n phi th߶ng khi v¾i nhæng phß½ng ti®n ít öi h½n, chúng ta ðã c¯ g¡ng ð¬ ngån ch£n sñ xâm lång cüa mµt c߶ng qu¯c l¾n vào loÕi nh¤t tÕi ð¸a phß½ng và trên thª gi¾i. Tuy không thành công, nhßng chúng ta ch¡c ch¡n ðã khiªn cho kë xâm lång phäi n¬ nang. Hanh ðµng cüa Häi Quân Vi®t Nam Công Hòa ðã khác bi®t biªt bao v¾i hành ðµng cúi ð¥u dâng ð¤t cho ð¸ch cüa Cµng Sän Vi®t Nam.

Ph¥n III. HoÕt ðµng Sông, ðây là mµt hoÕt ðµng ð£c thù cüa quân chüng chúng ta, trong ðó các chiªn sî cüa ta th߶ng xuyên ð¯i di®n v¾i quân thù, và cän tr· r¤t nhi«u sñ xâm lång phá hoÕi cüa Cµng Sän B¡c Vi®t tÕi các vùng sông ngòi.

Ph¥n IV. HoÕt ðµng bi¬n, nói v« các hoÕt ðµng c± ði¬n cüa Häi Quân, tu¥n ti¬u ngån ch£n ð¸ch, nhæng l¥n tiêu di®t tàu xâm nh§p cüa ð¸ch. Cûng nói ðªn sñ ki¬m soát di chuy¬n cüa ð¸ch trong vùng c§n duyên qua các Lñc Lßþng Häi Thuy«n, các ðài ki¬m báo v.v... Trong ph¥n này cûng có ð« c§p ðªn các hoÕt ðµng ð£c bi®t khác: nhß hoÕt ðµng Häi Tu¥n xâm nh§p, phá hoÕi ð¸ch trên ph¥n ð¤t cüa chúng.

Ph¥n V. Các hoÕt ðµng y¬m trþ, nhß Hu¤n Luy®n, SØa Chæa, Tiªp Li®u, Dân Sñ Vø, và các ðóng góp vào các công tác y¬m trþ n«n kinh tª qu¯c gia.

Câu höi ðã ðßþc ð£t ra là chúng ta dùng chæ Häi SØ có to tát, tham v÷ng quá ðáng không?

Th§t ra ý ni®m soÕn thäo Häi SØ ðã có t× lâu, ít nh¤t là cûng t× khi l§p ra THHQ/HH, cách ðây khoäng 10 nåm. Cûng nhß ðã trình bày · trên, ðã g¥n 25 nåm , chúng ta vçn chßa có mµt cu¯n sách nói lên ðßþc mµt cách t±ng th¬ v« Quân Chüng cüa chúng ta. Chßa có mµt sØ gia nào có ý tß·ng, hay chï có manh nha mµt ý tß·ng ð¬ viªt ra cu¯n sách ðó. Tài li®u viªt ra v« l¸ch sØ Häi Quân Vi®t Nam Cµng Hòa ch¡c ch¡n không có nhi«u, chï räi rác · vån kh¯ cüa Hoa KÏ ho£c cüa Pháp. Nhßng nhæng tài li®u có nhi«u nh¤t và chi tiªt nh¤t n¢m trong trí nh¾ chúng ta. C¥n khai thác các trí nh¾ ðó trß¾c khi chúng nhÕt nhòa, ho£c bö ra ði t× giã chúng ta (ng߶i viªt bài thßµc v« thª h® này).

Chúng ta s¨ c¯ g¡ng tìm các tài li®u trong các vån kh¯ nªu có, chúng ta s¨ khai thác trí nh¾ trong t§p th¬ chúng ta, ki¬m chÑng và so sánh th߶ng xuyên: Sau ðó, chúng ta s¨ s¡p xªp lÕi và viªt thành sách. Cûng có ng߶i e r¢ng nhæng h°i tß·ng s¨ thiªu trung thñc. Có th¬, nhßng mà qua nhæng ki¬m chÑng, ð¯i chiªu, và áp døng sñ suy lu§n thông th߶ng, chúng ta có th¬ giäm thi¬u ðßþc sñ thiªu trung thñc ðó. Nªu các sØ li®u có ð¥y ðü, thì tÕi sao chúng ta không viªt thành mµt cu¯n sách, mà phäi ch¶ ng߶i khác viªt? Chúng ta có ðü trí thÑc và sñ lß½ng thi®n ð¬ viªt ra cu¯n sách ðó mµt cách ð¥y ðü và trung thñc.

Tôi cûng xin trình bày v« sñ tiªn tri¬n v« công cuµc soÕn thäo. Ðã có hai v¸ Tß L®nh Häi Quân cß ngø tÕi California chú ý, cung c¤p tài li®u, và hß¾ng dçn cho vi®c soÕn thäo. Mµt s¯ khá nhi«u các cñu chiªn sî Häi Quân m÷i c¤p tham gia b¢ng cách g·i tài li®u, ho£c trä l¶i các cuµc phöng v¤n.

Anh Phan LÕc Tiªp ch¸u trách nhi®m t±ng quát vi®c soÕn thäo, và ð£c trách ph¥n hoÕt ðµng sông. V¾i tß cách cñu phóng viên chiªn tr߶ng và Trß·ng Phòng Tâm Lý Chiªn Häi Quân, anh ðã theo sát và t߶ng trình các tr§n ðøng ðµ giæa ta và ð¸ch.

Hµi аng Häi SØ cùng Ban SoÕn Thäo Häi SØ cûng m¶i cñu Häi Quân Trung Tá Vû Hæu Sau có nhi«u công trình khäo cÑu m¯i tß½ng quan cüa dân tµc v¾i bi¬n cä qua các th¶i ðÕi, và Häi Quân Vi®t Nam hi®n ðÕi, phø trách Ph¥n I g°m B¯i Cänh, Hình Thành, T± ChÑc, Thi Hành Nhi®m Vø cüa Häi Quân. Cñu Häi Quân Thiªu Tá Tr¥n в C¦m, có nhi«u nång khiªu viªt, sßu t¥m, s¨ phø trách ph¥n Hoàng Sa và Tây sa (Tr߶ng Sa), lãnh vñc mà anh ðã t×ng nghiên cÑu.

Ph¥n Häi Quân Bi¬n cûng nhß Y¬m Trþ Tiªp V§n, tuy chßa có ng߶i chính thÑc phø trách, nhßng tài li®u g·i v« cûng ðã nhi«u.

Trong m²i ph¥n s¨ có mµt hay nhi«u chß½ng, mà anh C¦m g÷i là ph¥n Chính SØ, s¨ g°m hoàn toàn dña vào các tài li®u có ki¬m chÑng. Ngoài ra s¨ có nhæng bài viªt theo trí nh¾ d£t vào các phø løc...Các bài này thuµc ph¥n phø løc cûng c¥n phäi dña trên nhæng sñ ki®n ðã xäy ra, tuy®t ð¯i không phäi là các vån ki®n ð¬ tñ ð« cao, mà chï ð¬ nói v« các hoÕt ðµng ðáng k¬ cüa các ð½n v¸ cûng nhß các gß½ng anh dûng cüa các cá nhân.

Các ph¥n cüa cu¯n Häi SØ hoàn t¤t chï là các dñ thäo. Các dñ thäo s¨ ðßþc chuy¬n ðªn các Hµi Häi Quân, ho£c các t± chÑc khác nhß các khoá, nhóm ð¬ phê bình và duy®t thäo trong vòng 6 tháng trß¾c khi ¤n hành. Sñ ¤n hành s¨ kèm theo các bän d¸ch thu§t ra Anh Ngæ nªu ðßþc.

Mµt anh bÕn có nói v¾i chúng tôi: "TÕi làm sao có ít sñ tham dñ nhß thª trong khi nhân tài cüa Häi Quân nhi«u nhß cát trên bãi bi¬n, nhß sao trên tr¶i. Có chia r¨, hay t¦y chay chång?" Tôi không quan tâm ðªn sñ e ngÕi này, ðã có nhi«u ng߶i tham dñ r°i, cûng nhß nhi«u tài li®u ðang ðßþc ho£c chu¦n b¸ ðßþc viªt. Và chång tÕi sao lÕi t¦y chay ho£c chia r¨? Chúng ta ðã thua ð§m, m¤t mát qua nhi«u, và hi®n ðang tÑ tán m÷i n½i, chÆng l¨ chúng ta vçn còn mang ðßþc tinh th¥n bè phái sang ðây hay sao?

Tôi xin kªt thúc bài này v¾i mµt l¶i kêu g÷i: "Xin quý chiªn hæu hãy giúp ðÞ chúng tôi qua tài li®u, ý kiªn hay hình änh và d¸ch thu§t dù ít hay nhi«u, các sñ giúp ðÞ ðó là nhæng viên gÕch xây toà nhà Häi SØ. Nªu ðßþc v§y chúng ta s¨ có mµt cu¯n Häi SØ mà chúng ta ð«u có th¬ hãnh di®n."