S¯ báo Lß¾i Sóng phát hành vào d¸p 30/4/98 , trong ðó có mµt sñ vi®c làm cho tôi v×a xúc ðµng v×a lo l¡ng . Ðó là lá thß cüa T±ng Hµi Häi Quân và Hàng Häi , do anh T±ng Hµi Trß·ng Tr¥n Ch¤n Häi soÕn thäo và cho in trên s¯ báo này. Nµi dung lá th½ nói v« vi®c c¥n thiªt và c¤p bách là vi®c soÕn thäo Häi SØ cho Häi Quân VNCH . Trong lá thß ¤y Ban SoÕn Thäo Häi SØ có 11 ng߶i, và tên tôi ðßþc in ð§m, ðÑng ð¥u là Trß·ng Ban ( phø trách v« sông).

Ngay sau khi ð÷c lá thß này, tôi g÷i ngay cho anh Häi bày tö n±i lo l¡ng, bÞ ngÞ v« vi®c này . Anh Häi cho hay " khi ðã ðßþc niên trß·ng nh§n l¶i tham gia soÕn thäo Häi SØ, tôi ðã trình bày c£n kë v¾i quý v¸ niên trß·ng trong Ban C¯ V¤n. V¸ nào cûng nói là niên trß·ng xÑng ðáng ðãm nh§n vi®c này ...?"

Trß¾c hoàn cänh này, quä thñc làm tôi lo âu và suy nghî nhi«u . Lo âu , b·i ðây là mµt công tác to l¾n quá , mµt cá nhân dù có khä nång ðªn ðâu cûng không th¬ mµt mình có cái nhìn chu ðáo ðßþc. Ðó là mµt công tác bao g°m h½n 20 nåm, t× lúc thành l§p, bành trß¾ng, qua các thành quä, chiªn công cûng nhß khi ðoàn tàu r¶i nß¾c ra ði nåm 1975, và còn cä nhæng sinh hoÕt trong tinh th¥n bao b÷c giØa các chiªn hæu cùng mµt màu áo v¾i nhau n½i häi ngoÕi nßã. Vì thª cu¯n Häi SØ, t¤t nhiên c¥n ðßþc sñ ðóng góp tích cñc cüa nhi«u ng߶i, nhi«u gi¾i, nhi«u kinh nghi®m thuµc ðü m÷i ngành, ðü m÷i c¤p b§c su¯t d÷c theo chi«u dài cüa HQ/VNCH. Nó s¨ là d¤u tích cø th¬, chính thÑc cüa HQVN, cüa chung t¤t cä chúng ta ð¬ lÕi cho h§u thª . Nó cûng là mµt vû khí trong cuµc tranh ð¤u cho l¨ phäi, cho Tñ Do, trß¾c m¡t các nhà viªt sØ sau này cüa VN cûng nhß cüa thª gi¾i, khi h÷ tìm hi¬u v« cuµc chiªn Qu¯c Cµng trãi dài trên nØa thª kÖ trên ð¤t nß¾c chúng ta. Càng nghî thª, tôi càng th¤y công vi®c soÕn thäo Häi SØ VNCH là c¥n thiªt và th§t là quan tr÷ng . Chúng ta c¥n phäi làm ngay, vì nhß anh Häi có viªt :'' ð¬ nhi«u pho sØ s¯ng quí giá ðó mai mµt ði th§t là ðáng tiªc ..." Ý anh mu¯n nói ðªn nhi«u v¸ niên trß·ng, nhi«u v¸ th¥y, nhi«u bÕn bè, mà dù có tích cñc ðªn ðâu cûng không th¬ ch¯ng lÕi, kë thù tuy âm th¥m nhßng th§t là mänh li®t ðó là Th¶i Gian . Nhi«u v¸ niên trß·ng cüa chúng ta ðã vßþt khöi tu±i " th¤t th§p c± lai hy" . Sñ r½i røng vì tu±i tác vì b®nh t§t ðang làm cho chúng ta lo ngÕi . Ðó là lý do c¤p bách mà chúng ta phäi n± lñc làm ngay vi®c soÕn thäo Häi SØ .

Cûng vì sñ c¥n thiªt ðó cho mµt t§p th¬ mà tôi lo ngÕi , nh¤t là th¤y tên mình b½ v½ ðß½c · trên ð¥u . Là mµt vi®c làm chung, mình bö v½ nhß thª , nhæng sai sót, nhæng thiªu høt , biªt c§y nh¶ ai . Và mai này, khi cu¯n Häi SØ hoàn t¤t, dù có c¯ g¡ng cách m¤y, cûng có nhæng l± tr¯ng mà sñ chï trích cüa ð°ng ðµi thì ch¡c chán s¨ có thßà . B·i thª , hôm nhóm h÷p l¥n ð¥u cüa Ban SoÕn thäo Häi SØ , tÕi nhà hàng Paracels , nhà hàng Häi Quân, hôm chü nh§t 14/6/98 , sau l¶i anh Häi gi¾i thi®u chung , tôi có ðßa ra ý kiªn xoay quanh mµt s½ ð° t± chÑc sñ soÕn thäo ð¬ m÷i ng߶i cÑu xét và ch¤p thu§n. Bu±i h÷p ðó g°m có các v¸ sau ðây hi®n di®n : Niên trß·ng Уng Cao Thång , Nguy­n Ng÷c QuÏnh , Tr¥n Ngu½n Phiêu , Nguy­n Tiªn Ích, Phan LÕc Tiªp , các anh Уng Thành Long - Nguy­n Thi, Tr¥n Kim Ng÷c , Tr¥n Lai Nghi , Lê vån Thân , Tr¥n Ch¤n Häi , Nguy­n vån Hi«n , Tr¥n Tr÷ng An S½n , Tr¥n Trung Nghiã .

Trß¾c sñ trình bày cüa tôi, ðßþc m÷i ng߶i ch¤p thu§n nhß sau : Bên cÕnh ( thay vì · trên) T±ng Hµi , có mµt Hµi аng Häi SØ . Hµi аng này ðã ðßþc m÷i ng߶i ð« cØ, niên trß·ng Уng Cao Thång ðäm trách. Niên trß·ng Thång s¨ m¶i thêm 5 t¾i 7 v¸ ( k¬ cä mình) , trong ðó có hai v¸ xu¤t thân t× hàng Ðoàn Viên . Hµi ð°ng có nhi®m vø theo doî v« vi®c làm cüa T±ng Hµi, v« Ban SoÕn Thäo Häi SØ. Khi SoÕn thäo xong, chính Hµi аng Häi SØ s¨ viªt l¶i gi¾i thi®u. Mµt ban tÕm g÷i là Vån Phòng thuµc T±ng Hµi có nhi®m vø Quän Tr¸ ngân khoän, tiªp nh§n tài li®u t× các n½i g·i v«, lßu trØ và phân loÕi gØi cho các ti¬u ban theo nµi dung tài li®u. Trong khi ðó, cûng chính T±ng Hµi cho ph± biªn các tin tÑc liên h® ð¬ gây sñ chú ý theo dõi và h± trþ cüa t¤t cä m÷i ng߶i trong cûng nhß ngoài T±ng Hµi Häi Quân/ HH, qua báo chí, nh¤t là qua báo Lß¾t Sóng.

Bên dß¾i T±ng Hµi, s¨ có hai Ban : Ban SoÕn Thäo Häi SØ và Ban V§n еng và Phát Hành .

Ban Vân еng và Phát Hành do anh Уng Thành Long, T±ng Hµi Phó tñ nguy®n và ðßþc m÷i ng߶i nhi®t li®t c± vö . Ban này có nhi®m vø gây quÖ ð¬ h± trþ các chi phí soÕn thäo và ¤n hành. Và khi soÕn thäo xong, s¨ lo ¤n hành và ph± biªn. Vi®c này, chính anh T±ng Hµi Phó cho hay " Vi®c SoÕn thäo Häi SØ th§t là c¤p bách, ai n¤y nghe nói ð«u nÑc lòng. Chü nhà sáchT.Q., anh Long nói, khi xong m÷i chi phí T.Q. cüa anh Th. s¨ xin ðóng góp mµt nØa..." nghe thª , sñ ph¤n kh·i cuä cØ toÕ th§t là cao.

Ban SoÕn Thäo Häi SØ, nhß quý v¸ tin yêu ð« cØ, tôi ðßþc vinh dñ làm Trß·ng Ban. Tuy nhiên , nhß tôi ðã nói · trên, ðây là công vi®c chung, không ai có th¬ làm ðßþc vi®c mµt mình. Ban s¨ ðßþc chia ra làm 14 ti¬u ban ( có th¬ h½n nªu sau xét c¥n) g°m các ph¥n vø nêu lên nhß T± ChÑc t±ng quát . Quân Hu¤n + Quân Tr߶ng, Häi Lñc , Giang Lñc, Häi Tu¥n , Ng߶i Nhái . Häi Quân Công Xß·ng, các Cån CÑ Y­m trþ + Tiªp V§n , Quân Nhu+ Tiªp Li®u . Các phòng s·- Trung Tâm Hành Chánh - Quân Y - Aán Loát - Hµi HoÕ và Ban D¸ch Thu§t .

Qua sñ trình bày trên ðây,ðã cho chúng ta mµt ý ni®m v« m²i công vi®c . Nhßng mµt cách t±ng quát, vi®c soÕn thäo Häi SØ · m÷i länh vñc , s¨ g°m hai ph¥n: SØ Li®u cån bän và ph¥n nhæng kinh nghi®m liên h® . Ph¥n ð¥u s¨ bao g°m nhæng tài li®u nhß mµt cái s߶n, c¥n chính xác và cø th¬ vì thª t¤t nhiên s¨ khô cÑng . Ph¥n thÑ hai là nhæng bài viªt b·i các cá nhân ðã trñc tiªp tham gia, ðã ðóng góp vào länh vñc này. Các bài viªt vì thª, s¨ có ph¥n chü quan, nhi«u cäm tính(nhßng không th¬ xa , khác v¾i ph¥n trên), nên s¨ làm cho cu¯n Häi SØ thêm ph¥n s¯ng ðµng .

Tôi xin ð« cØ mµt vài thí dø . Mµt chiªc ghe dù nhö, cûng phäi có mµt ng߶i tài công. Häi Quân VN, t× lúc thành l§p, qua các v¸ Tß L®nh, chính các v¸ ¤y có nhi®m vø viªt lÕi cuµc ð¶i quân ngû cüa mình, k¬ lÕi các vi®c quan tr÷ng mà mình ðã thñc hi®n ðßþc. V¾i các tài li®u cûng nhß s½ ð° t± chÑc, vån ki®n b± nhi®m Ðó là nhæng tài li®u "khô", nhæng cái "xß½ng" , còn phäi có nhæng bài viªt v« kinh nghi®m (k¬ cä nhæng kinh nghi®m ðã ðßa ðªn nhæng kªt quä sai l¥m).. T¤t nhiên nhæng hình änh liên h®, k¬ cä hình änh cüa chính các v¸ ¤y trong vai trò Tß L®nh là mµt tài li®u th§t c¥n và quý .

— ðây , tôi nên nh¡c ðªn v¸ Tß l®nh ð¥u tiên, mà lúc kh½iû ð¥u ðßþc g÷i là Phø Tá Häi Quân, Häi Quân ÐÕi Tá Lê Quang MÛ ðã m¤t. Ông ðã m¤t ông không th¬ k¬ lÕi ðßþc . Bà quä phø Lê Quang MÛ có th¬ viªt lÕi nhæng ði«u bà ðã biªt, ðã chia xë cùng ông khi ông ðãm nh§n chÑc vø ði«u hành Häi Quân . Nhßng bên cÕnh ÐÕi Tá MÛ , luôn luôn chúng ta th¤y mµt ng߶i r¤t g¥n , r¤t quan tr÷ng ðó là Häi Quân ÐÕi Tá Nguy­n Vån Ánh. Khi Pháp m¾i giao Häi Quân cho VN, ông MÛ ðÑng ð¥u, lúc ¤y vào nån 1955(?) thì ðã có HQ Trung Úy Nguy­n Vån Aùnh làm Tham Mßu Trß·ng . Niên trß·ng Aùnh · chÑc vø này qua nhi«u nåm qua nhi«u v¸ Tß L®nh . Các kinh nghi®m cüa niên trß·ng Aùnh ch¡c ch¡n s¨ là nòng c¯t cho vi®c soÕn thäo Häi SØ . Chúng tôi ch¶ ðþi · niên trß·ng Aùnh nhæng tiªt lµ quan tr÷ng t× lúc Häi Quân ðßþc thành l§p , chuy¬n giao t× ng߶i Pháp . Cuµc ra kh½i l¥n ð¥u thåm Phi Lu§t Tân , Singapore và Thái Lan nåm 1956 (?) Các giai ðoÕn bành trß¾ng . Nhæng khó khån, nhæng áp lñc t× nhi«u phiá, t× Bµ T±ng Tham Mßu, t× chính phü, t× phiá аng Minh .... Có l¨ mµt mình ông, ông thßà dæ ki®n và khä nång ð¬ viªt mµt cu¯n sa'ch v« vi®c này .

Riêng v¾i niên trß·ng Tr¥n Vån Ch½n, ông ðã hai l¥n ðäm nhi®m chÑc vø Tß L®nh Häi Quân. Chính th¶i gian ông làm Tß L®nh, HQVN ðã bành trß¾ng ty72 trên 10,000 ng߶i lên ðªn g¥n 50,000 nh߶i, v¾i hàng tråm chiªn hÕm và hàng ngàn chiªn ðînh. Các chiªn d¸ch mang tên v¸ Thánh T± Häi Quân tÕi các vùng m§t khu Vi®t Cµng. ´û ðây có nhæng xóm làng ðßþc thiªt l§p do sñ bäo v® trñc tiªp cuä Häi Quân. Các n½i ¤y chính ðích thân niên trß·ng ra thåm viªng, chï th¸...Các vi®c ¤y, nhæng c¤p nhö chï ghi ðßþc nhæng ph¥n chi tiªt, nhßng nhæng nét chính, nhæng nét chiªn lßþc cuä chiªn d¸ch, niên trß·ng không viªt thì ai dám làm.

Niên trß·ng Chung T¤n Cang, ông tr· lÕi Häi Quân, gißã lúc ð¤t nßóc ðang ngßä nghiêng, ði hay ·. Nhæng áp lñc nào, nhæng v§n ðµng nào. änh hß·ng nàoänh hß·ng t¾i ðoàn t¥u bö nß¾c ra ði. Dù ðã có ng߶i viªt, nhßng c¯t lõin cuä v¤n ð«, ng߶i anh cä cuä Häi Quân, cuä ðoàn t¥u, ít nh¤t cûng phäi lên tiªng, dù chï ð¬ nói:'' Nó thª ð¤y..." T¤t nhiên l¸ch sØ không mu¯n ông chï nói thª. Häi sØ c¥n có sñ ðóng góp và khích l® cuä chính niên trß·ng. T¤t nhiên v¾i t¤t cä các v¸ niên tru·ng · chÑc vø Tß L®nh Häi Quân, dù lâu hay mau, m²i v¸ là mµt m¡t xích th§t quan tr÷ng.

Mµt v¸ ðàn anh khác, Phó Ы Яc Hoàng C½ Minh , ng߶i mà tiªng nói vang lên su¯t häi trình t× Vi®t Nam qua Subic trong nhæng ngày di tän. Chúng tôi cûng ch¶ ðþi sñ lên tiªng, ðóng góp cuä nhæng ng߶i liên h® ðªn các hoÕt ðµng sau này cuä ông. Ðó có l¨ là mµt chß½ng m· ra, mµt giai ðoÕn vßà hãi hùng, vßà oan nghi®t. Các huy«n thoÕi liên h® ðªn ông ðã ðªn lúc phäi ðßþc ghi nh§n mµt cách công minh.

Còn t¤t cä chúng ta, nhß niên trß·ng Nguy­n Ng÷c QuÏnh có nói:'' Chúng ta ðã ði kh¡p các nëo ð߶ng ð¤t nß¾c, t× Bªn Häi ðªn Cà Mâu, t× Hoàng Sa ðªn Phú Qu¯c, t× R×ng Sát ðªn Bªn Kéo, t× Nåm Cån ðªn Long Xuyên... Chúng ta ðã g£p biªt bao nhiêu ð°ng bào, bè bÕn, gói ghém trong lòng biªt bao nhiêu kÖ ni®m vui bu°n...", chúng ta ðã trñc tiªp tham dñ, ðã cùng ð± máu trong các cuµc hành quân. T¤t cä nhæng hy sinh ¤y c¥n ðßþc ghi lÕi, viªt lÕi. M÷i ng߶i ð«u có trách nhi®m viªt v« bè bÕn và cä chính mình. Chúng tôi ch¶ ðþi nhæng bài nhß thª.

Mµt thí dø khác, v« sñ hu¤n luy®n và du h÷c, ai có ðü khä nång h½n chính niên trß·ng Уng Cao Thång, niên trß·ng Nguy­n Ng÷c QuÏnh, niên trß·ng Bùi Hæu Thß. Niên trß·ng Thång là mµt trong 5 v¸ xu¤t thân t× khoá 1 Sî Quan Nam иnh ði du h÷c tÕi Pháp . Chính niên trß·ng Thång ðã viªt lÕi vi®c này . Bài viªt ¤y c¥n ðßþc niên trß·ng xem lÕi ð¬ in trong cu¯n Häi SØ . Niên trß·ng QuÏnh , v¾i chúng tôi , chính ông là kh¯i óc cüa ngành Quân Hu¤n mà ðây là bäo ðäm. Niên trß·ng Bùi Hæu Thß, có lúc ðßþc coi là " ng߶i có ngh« du h÷c " và niên trß·ng cûng ðã viªt ra vi®c này . Chúng tôi s¨ ch¶ ðþi in lÕi các bài ðó.

V« ngành Quân Y, sñ hi®n di®n cüa bác sï Tr¥n Ngu½n Phiêu r¤t quý báu v« nh§n ð¸nh, phê bình và hßá s¨ cung c¤p nhi«u tài li®u cho chúng tôi , nhæng tài li®u ðã ðßþc in trong báo Ti«n Tuyªn trß¾c kia , tôi ðã viªt liên tøc v« nhæng hoÕt ðµng , các ð½n v¸ cüa HQVN . Nªu có các tài li®u ¤y, tôi s¨ vui m×ng l¡m. Ít nh¤t s¨ có trên dß¾i 200 trang. Các bài mà tôi còn nh¾ nhß HQ 4 Ðánh Chìm Tàu иch . Ðoàn Tàu Ði Vào Cõi Chªt Ðã Tìm Ra L¯i S¯ng. Nhßng Khuôn M£t Anh Hùng . T¤t nhiên các bài viªt ¤y , cûng c¥n ðßþc sßä lÕi cho ðúng . Nhß bài viªt v« HQ 4 ðánh chìm tàu ð¸ch, chúng ta phäi nói lÕi, vì lúc ¤y ðang chiªn tranh , tôi ðã ðßþc l®nh là t¸nh tiªn v¸ trí cuµc b¡n chìm tàu ð¸ch t× bi¬n Thái Lan v« g¥n b¶ bi¬n Phú Qu¯c. Bài Ðoàn Tàu Ði Vào Cöi Chªt... lúc ¤y vì vi®c tuyên truy«n, tôi chï viªt ra nhæng ði«u có lþi cho chúng ta, mà c¯ quên ði nhæng yªu kém, thi®t hÕi . Ta c¥n viªt lÕi , trä lÕi sñ th§t cho l¸ch sØ . Các ng߶i bÕn cüa tôi nhß anh Уng Di®m, Vû Hæu San các anh ðã tham dñ tr§n ðánh . Anh Nguy­n Ng÷c Giang b¸ thß½ng n£ng trên chiªc Ti«n phong ðînh trong ðêm 29 tháng 9 nåm 1965. Anh c¥n viªt lÕi nhæng khó khån, nhæng th¤t v÷ng khi tr§n chiªn ðã tàn ....

Mµt thí dø khác, các tr§n Vûng Rô , Hòn Hèo thuµc Vùng II Duyên Häi, dß¾i sñ ði«u ðµng cuä niên trß·ng H° Vån KÏ ThoÕi , nhßng có ng߶i cho biªt chính HQ Thiªu Tá Lê Công M×ng là ng߶i có nhi«u dæ ki®n v« các tr§n ðánh này. Anh còn ðþi gì nØa mà không ðóng góp... Nªu cÑ liên tøc k¬ ra, s¨ còn r¤t nhi«u v¸, nhi«u ði«u c¥n nh¡c nh· . Riêng các v¸ ðã t×ng ðäm nhi®m chÑc vø nhß Tß L®nh HÕm еi , Tß L®nh các Lñc Lßþng , Tß L®nh Các Chiªn D¸ch . Các v¸ ¤y có nhi®m vø phäi viªt lÕi nhæng kinh nghi®m , nhæng ði«u ðã xãy ra dß¾i m¡t mình . V« Häi Lñc, ai qua ðßþc niên trß·ng Nghiêm Vån Phú . Dß¾i m¡t kë h§u sinh nhß chúng tôi, chính niên trß·ng là linh h°n cüa Häi Lñc nhæng nåm ð¥u. Sñ c¥n mçn t×ng träi cüa niên trß·ng là cái nªp cho Häi Lñc sau này. Sao niên trß·ng lÕi ng°i im. Chúng tôi ch¶ sñ lên tiªng, ðóng góp cüa niên trß·ng ... Và sau cùng , khi Häi Quân bành trß¾ng , ng߶i giØ vai trò Tß L®nh HÕm еi, v¸ cñu HÕm trß·ng cüa tôi , Häi Quân ÐÕi Tá Nguy­n Xuân S½n , ông cûng c¥n viªt lÕi. Chúng tôi ch¶ nhæng tài li®u v« t± chÑc, v« nhæng khó khån khi ngu°n tiªp li®u ðã cÕn mà vçn phäi có ðü tàu v¾i tÖ l® 70% hi®n di®n ngoài biëân . T¤t nhiên các v¸ phø tá cüa ông, nhß HQ ÐÕi Tá Phan Phi Phøng, mµt v¸ cñu hÕm tru·ng HQ 504 cüa tôi, ông cûng c¥n viªt lÕi khi ông ðäm nh§n vai trò chï huy mµt phàân trong HÕm еi ... Và còn bao ng߶i nØa , bao nhiêu lãnh vñc nØa, · m±i ngành, m±i ð½n v¸ trong su¯t h½n 20 nåm gian kh±, cñc nh÷c ðã qua. Quý v¸ phäi viªt, t× ðó chúng tôi m¾i có tài li®u ð¬ ðúc kªt, d®t thành Häi sØ.

Khi tr§n chiªn mà chúng ta g÷i là Muà hè Ðö lØa nåm 1972, lúc ðó HQ ÐÕi Tá Nguy­n Xuân S½n làm Tham Mßu Phó Hành Quân, ông ðã tri®u t§p mµt bu±i h÷p thu h©p. Tôi lúc ¤y là trß·ng phòng Tâm Lý Chiªn, ðÕi di®n Kh¯i CTCT ði h÷p. ÐÕi Tá S½n cho biªt vào nhæng ngày s¡p t¾i, cµng quân s¨ m· tr§n ðánh to l¾n phát xu¤t t× phía B¡c vî tuyªn 17, tràn qua b¶ sông ThÕch Hãn ðánh v« phiá Nam . Có th¬ chúng ta s¨ phäi tÕm th¶i rút quân ..., Oâng yêu c¥u các phòng , s· liên h® cho ý kiªn. V« ph¥n tôi , ðÕi di®n Kh¯i CTCT tôi nói ." Trên cån bän, ph¥n quan tr÷ng nh¤t tÕi mµt ð½n v¸ nhß CØa Vi®t , mà ta phäi bäo v® Bµ Chï Huy , phòng Truy«n Tin là ðúng. Nhßng ð¯i v¾i tôi , song song v¾i vi®c lo âu trên , tôi th¤y có nhi®m vø thäo mµt kª hoÕch bäo v® và di tän khu vñc gia binh ... Nghe thª , ÐÕi Tá S½n nhìn tôi và nói " Anh cho ý kiªn?". Tôi ðã ð« ngh¸ phäi có kª hoÕch chu ðáo, ai là ng߶i trách nhi®m tÕi khu gia binh, s¨ ðßa gia ðình binh sî di tän ra c¥u tàu . C¥n có ð߶ng ði vßà an toàn , vßà kín ðáo. T¤t nhiên phäi có ð¥y ðü nhu c¥u c¥n thiªt cho gia ðình binh sï, v¾i lß½ng khô , nß¾c ng÷t và chï th¸ c£n kë n½i ðªn an toàn cho các ghe này... Khi vþ con binh sî ðã an toàn, các quân nhân còn lÕi s¨ yên tâm chiªn ð¤u, cho dù có phäi ð¯i ð¥u v¾i nhæng khó khån, h÷ vçn yên lòng ... Ý kiªn cüa tôi sau ðó ðã ðßþc khai tri¬n . Và cuµc chiªn sau ðó quä ðã ác li®t. L¥n ð¥u tiên xe tång VC tràn qua CØa Vi®t qua vî tuyªn 17, l¤n xu¯ng phiá Nam. V§y mà cån cÑ CØa Vi®t vçn ðÑng væng . C¶ VNCH vçn tung bay, sau ðó khoäng hai tu¥n l¬. Nhß anh em quân nhân CØa Vi®t t×ng nói, ðó nhß mµt thành công r¤t lÕ cüa QLVNCH vào Muà Hè Ðö LØa . Và chính HQ ÐÕi Tá Nguy­n Vån Aùnh khi ¤y là ThÑ Trß·ng Bµ Kª HoÕch ðã ð· ð¥u cuµc ðón tiªp các chiªn sî HQ cØa Vi®t . Các sñ vi®c trên, tôi ðã viªt, ðã in trên báo Chiªn sî Cµng Hoà , nªu tìm ðßþc th§t là quý.

T¤t nhiên , · mi«n Nam ch¢ng ch¸t sông rÕch, các hoÕt ðµng Häi Quân ðã ðóng mµt vai trò quan tr÷ng. Ai làm ðßþc vi®c ðó , có l¨ chï các v¸ có trách nhi®m xa g¥n v¾i các ð½n v¸ ¤y. Chính các chiªn sî ðã t×ng ð± máu trong các tr§n ðánh ¤y, các v¸ hãy c¯ nh¾ và ghi lÕi . Niên Trß·ng ðinh MÕnh Hùng, t×ng là Tß L®nh Hành Quân Sông, ông không viªt thì ai viªt ðßþc.

Ðó là nhæng chÑng nhân · ph¥n n±i , ph¥n chúng ta vçn có quy«n và ðßþc phép nói ra. Còn nhæng ph¥n vø khác, trong vÕn ph¥n khó khån nhßng phäi im h½i l£ng tiªng . Ðó là nhæng hoÕt ðµng cüa các ð½n v¸ Häi Tu¥n , các chiªn sî cüa Liên Ðoàn Ng߶i Nhái và các hoÕt ðµng cüa nhæng ng߶i phø trách ngành An Ninh Tình Báo . Bây gi¶ là lúc các v¸ có liên h® t¾i các sñ vi®c trên , các v¸ phäi viªt ra. Anh Tr¥n б C¦m · Lñc Lßþng Häi Tu¥n, anh Chu Bá Yªn · ngành An Ninh. Chính anh Yªn ng߶i ðeo lon Trung tá s¾m h½n anh em vì thành tích mà anh và ð½n v¸ anh ðã làm ðßþc . Anh phäi viªt lÕi chÑ ?.

Nhæng ðoàn Giang V§n liên tøc tiªp tª gÕo, cá khô, m¡m mu¯i t× Løc Tïnh v« Sài Gòn, ð¬ Sài Gòn có mµt nh¸p s¯ng ði«u hoà nhß thª, không có Häi Quân ðóng góp, ch¡c ch¡n cøc di®n mi«n Nam s¨ khác ( Ki®t, Lý Anh Ki®t, hãy viªt lÕi ði)

Nªu cÑ liên tøc k¬ ra nhß thª, bao gi¶ cho hªt.., ðó là nhæng gþi ý, qua sñ hi¬u biªt hÕn h©p và theo thi¬n ý cá nhân tôi . Cón Häi SØ là cüa t¤t cä chúng ta, h½n 40,000 con ng߶i , ðã có nhæng anh em ðã hy sinh, chúng ta phäi c¯ mà nh¾ lÕi, và viªt ra ... Cá nhân tôi, có l¨ vì tôi có mµt vài cu¯n sách, ðßþc xem là có cái nhìn trung thñc, nên ðã ðßþc các v¸ niên trß·ng, các bÕn yêu mªn mà b¥u vào vi®c soÕn thäo Häi SØ cho toàn th¬ HQVNCH . Công vi®c to l¾n, tª nh¸ và quan tr÷ng . Nhßng tôi không th¬ thoái thác . Tôi s¨ xin hªt sÑc c¯ g¡ng, v¾i ði«u ki®n là t¤t cä chúng ta phäi ð«u tham gia , nhß tôi ðã nói · ph¥n trên . Nhæng ðóng góp cüa quý v¸ s¨ làm nên Häi SØ Nhæng sñ ki®n chính xác cüa quý v¸ cung c¤p , nhß nhæng thñc ph¦m mà quý v¸ ðßa cho chúng tôi. T× nhæng thñc ph¦m ¤y, tuÏ theo nhi«u ít, t¯t x¤u s¨ tÕo nên "bßã ån" ngon lành sau này . T× các"bó rau" mà quý v¸ cung c¤p, t× nhæng" miªng th¸t" mà quý v¸ giao cho, tôi xin làm mµt tên nhà bªp ð¬ xào n¤u lÕi. Tôi s¨ có nhi®m vø, lña và bö nhæng lá rau già, uá, x¤u héo chï giØ lÕi nhæng ng÷n rau ngon lành . Tôi s¨ lÕng bö nhæng ph¥n bÕc nhÕc cüa miªng th¸t, ð¬ chï giØ lÕi ph¥n ngon , nÕc... T¤t cä s¨ ðßþc xØ døng, xào n¤u sao cho hþp kh¦u v¸ truy«n th¯ng Häi Quân, thêm gia v¸ cho món ån ðßþc th½m ngon và trình bày sao cho ð©p m¡t, ngon và ð©p , nhßng vçn không xa v¾i bän ch¤t cüa món ån mà quý v¸ ðã giao cho. Nói tóm t¡t, Häi SØ có thành ðßþc hay không , cá nhân chúng tôi, cûng nhß t¤t cä anh ch¸ em trong ban SoÕn Thäo , s¨ chï có vai trò r¤t nhö. Ph¥n l¾n là cüa t¤t cä quân nhân các c¤p thuµc Quân Chüng HQVNCH.

Kh¦u vi cüa " bßä ån" ¤y s¨ mang ý nghiã gì , hay nói mµt cách khác, trong toàn th¬ cu¯n Häi SØ , ngoài các dæ ki®n l¸ch sØ, chúng ta s¨ gØi g¤m ði«u gì ? Xin thßa, ði«u ðó chúng tôi cûng ðã nghî ðªn, ðó là vai trò cüa Häi Quân Vi®t Nam Cµng Hoà trong cuµc chiªn . Qua các tài li®u mà chúng tôi thu th§p ðßþc, qua nhæng ngày công tác trên sông trên bi¬n, ði«u t±ng quát mà anh em Häi Quân chúng ta có quy«n hänh di®n ¤y là chúng ta ðã làm chü ðßþc chiªn tr߶ng sông bi¬n . Mµt cách chi tiªt h½n kh·i ði t× nhæng ngày thành l§p Ю Nh¤t Cµng Hoà , chính Häi Quân ðãõ ðóng vai trò tuy không ð² xß½ng máu nhi«u , nhßng ðã góp công không nhö trong vi®c bình ð¸nh Mi«n Nam . Không có Häi Quân, Chính Phü không th¬ d©p ðßþc Bình Xuyên · R×ng Sát . Không có Häi Quân , các chiªn d¸ch Ðinh Tiên Hoàng, Hoàng Di®u và Nguy­n Hu® , Chính Phü không d©p ðßþc các lñc lßþng giáo phái. Và su¯t h½n 20 nåm giØ Mi«n Nam, Häi Quân ðã làm chü ðßþc m£t bi¬n , m£t sông . Nhi«u chiªn công ðã chßÙng minh ðßþc ði«u này. Lúc ð¤t nß¾c nghiêng ngßã , nhæng ngày trß¾c r°i sau 30 tháng 4 nåm 1975, chính Häi Quân là cái phao ðã tiªp cÑu các ð½n v¸ bÕn t× Vùng 1, Vùng 2 . Và cu¯i cùng, dù phäi tan hàng. HQVN ðã giØ hàng ngü chïnh t«, ðem ði h¥u nhß t¤t cä các chiªn hÕm khi¬n døng. Và sau ðó mµt cuµc vßþt biên b¢ng ð߶ng bi¬n ð°ng bào cûng nh¶ anh em cñu quân nhân Häi Quân các c¤p ðäm ðß½ng nhi®m vø tài công tàu. N½i nào có ð°ng bào ra ði, n½i ðó có m£t chúng ta.

Và chính lúc này næa, gißä nhæng tan nát, nhæng ai thoát ði ðßþc vçn nh¾ ðßþc anh em còn k©t lÕi. Nhæng h± trþ cßu mang dß¾i nhi«u hình thÑc, bÕn bè cùng ð½n v¸ , cùng khoá ðã là ngu°n an üi r¤t quý báu cho nhæng ng߶i còn lÕi trong mi«n ð¤t kh±.

Mµt ph¥n khác, trông nh© nhàng h½n, nhßng không kém ý nh¸ ðó là ph¥n tình cäm cüa chúng ta , trß¾c cûng nhß sau. Chúng ta có nhæng nhÕc sî , nhæng thi sï, nhæng nhà vån, nhæng nhà báo, nhæng nhà biên khäo ðãõ mang tâm sñ mình, hi¬u biªt cüa mình thñc hi®n thành tác ph¦m, nói lên cái ð©p cüa cuµc s¯ng trên sông nß¾c, nói lên n±i truân chuyên, nhæng hy sinh cüa ng߶i lính trß¾c cûng nhß sau biªn c¯ 1975. Vì thª , nhæng nhân chÑng , nhß Hà Thúc Sinh ,Tr¥n Quán Ni®m , Ði®p MÛ Linh , Tr߶ng Sa , ÐÕi Dß½ng , Nguy­n T¤n Hßng , Vû Hæu San , Vû Th¤t, Vån Mµch và t¤t cä nhæng bÕn bè áo tr¡ng, xin các bÕn hãy cung c¤p cho Ban Häi SØ chúng tôi nhæng bài viªt liên h® t¾i Häi Quân . Ti®n ðây các bÕn hãy tiªp tay viªt cho nhæng ph¥n mà chúng tôi không biªt , không th¬ làm l¤y ðßþc . T¤t nhiên , v¾i nhæng ng߶i ðã ðã ra ði nhß Anh Thi, nhß Hæu Phß½ng , nhß Phan Minh H°ng và ai nßã, các bÕn có nhæng kÖ ni®m , nhæng tài li®u gì liên h®, xin các bÕn viªt cho . Ðó là mµt ph¥n r¤t ð©p cho cu¯n Häi SØ chúng ta .

Khi cu¯n Häi SØ hoàn thành, nó cûng c¥n ðßþc sñ h± trþ và ðón nh§n cüa t¤t cä chúng ta nØa . Vì nó là ph¥n máu xß½ng cüa t¤t cä chúng ta , nó là vû khí , trong l£ng l¨, nhßng mãnh li®t, nó là v¸ Lu§t Sß binh vñc cho chúng ta, cho chính nghiã · mai sau, ít nh¤t lá cho con cháu chúng ta . Vì chúng s¨ höi " TÕi sao chúng ta ðã thua CS. Các v¸ cha anh ðã làm gì ? . TÕi sao chúng ta có m£t tÕi các qu¯c gia này? Chúng ta phäi có ðü nhæng dæ ki®n ð¬ trä l¶i nhæng câu höi ¤y . Các ðóng góp t× b¤t cÑ hình thÑc nào ð«u ðßþc li®t kê in trong Häi SØ. Nªu mai này tr· v« v¾i cát bøi lòng ta s¨ thanh thän h½n .

Kính thßa quý v¸, Dù m¾i có mµt bu±i h÷p ð¥u, qua các cuµc ði®n ðàm cá nhân, vi®c soÕn thäo Häi SØ ðã ðßþc loan truy«n khá rµng rãi. Có nhæng h°i ðáp b¢ng e mail, b¢ng fax, và có cä nhæng ðóng góp, ho£c hßá ðóng góp tài chính, b¢ng ý kiªn r¤t phong phú. Tôi nghî là chúng ta s¨ làm ðßþc. Sau ðây tôi xin ðßþc ðßa ra mµt l¸ch trình t±ng quát nhß sau:

T× bây gi¶, gißã nåm 1998, cho ðªn hªt nåm là ph¥n quäng bá và thu th§p tài li®u, mà bài viªt này là tiªng g÷i ðàn s½ kh·i.

T× tháng giêng nåm 1999 cho ðªn khoäng tháng 6 nåm 1999 các Ti¬u Ban soÕn thäo các ph¥n vø liên h®. T¤t nhiên vi®c quäng bá, góp ý vçn song song tiªn hành. Nßä nåm sau cuä nåm 1999 là ph¥n in ¤n. Nªu m÷i vi®c t¯t ð©p, cu¯n Häi SØ cuä HQVNCH s¨ ðßþc phát hành vào d¸p cu¯i nåm 1999.

Nhß thª, có lÕc quan quá chång? Có l¨ lÕc quan th§t. Biªt thª, nhßng hãy cÑ "Ra Kh½i" ðã, không ði thì bao gi¶ m¾i ðªn ðßþc. M÷i ðóng góp, liên lÕc, xin quý v¸ gØi v«:

T±ng Hµi Häi Quân & Hàng Häi VNCH
Ban SoÕn Thäo Häi SØ
4161 Idaho St.#A
San Diego, CA. 92104
Tel # (619)280 9268

Email : hoangsavn@juno.com ho£c hq504@hotmail.com

Nªu quý vi mu¯n góp ý v¾i ng߶i viªt, xin g÷i v«: (619)587 1246, sau 18:00 gi¶.

Trân tr÷ng,

Phan LÕc Tiªp , 18/7/1998