Ь k¬ lÕi nhß mµt câu chuy®n v« cuµc ð¶i häi nghi®p cüa tôi, tôi mÕn phép ðµc giä lßþc kê cä các giai ðoÕn xen k¨ giæa quân tr߶ng Bµ Tß L®nh và các chiªn hÕm tôi chï huy. Nåm 1956 sau khi t¯t nghi®p Tr߶ng Sî Quan Häi Quân Pháp khóa Ba Brest tôi ðã ðßþc v« trình di®n Tß L®nh Häi Quân lúc b¤y gi¶ là Thiªu Tá Lê Quang MÛ tÕi Bµ Tß L®nh Häi Quân Vi®t Nam bên TrÕi CØu Long, Th¸ Nghè. Thiªu Tá MÛ ðã trò truy®n b¢ng tiªng Pháp v¾i tôi h°i lâu và sau ðó cho tôi biªt tôi ðßþc chï ð¸nh ra Nha Trang làm Sî Quan Ю Tam trên Trøc Lôi HÕm Chß½ng Dß½ng (YMS) HQ 112, lúc ðó ðang làm Hu¤n Luy®n HÕm cho Trung Tâm Hu¤n Luy®n Häi Quân. HÕm trؽng chiªc Chß½ng Dß½ng lúc ðó là Häi Quân Trung Úy Tr¥n Bình Sang. Ngoài chiªc Chß½ng Dß½ng ra còn hai chiªc Trøc Lôi HÕm khác: HQ 111 Hàm TØ và HQ 113 BÕch Тng. Ba chiªc này ðßþc bi®t phái ra Nha Trang ð¬ hu¤n luy®n sinh viên sî quan và thüy thü trong vi®c häi hành, v§n chuy¬n, tr÷ng pháo, phòng tai, c½ khí.... Các t¥u này làm b¢ng cây ðßþc ðóng ð¬ thñc hi®n công tác rà mìn c§n duyên. Tuy nhiên vì quá cû kÛ nên không còn ðßþc khØ t× ð¬ sÇn sàng thi hành loÕi công tác này.

M²i bu±i sáng ðúng 8 gi¶ hÕm trß·ng thä giây mûi cµt phao và tiªn ra ngoài v¸nh Nha Trang, chÕy theo mµt häi trình ðã v¨ sÇn trên häi ð° là b÷c quanh Hòn Tre, và tr· v« C¥u Ðá lúc 12 gi¶ trßa. M¤y chiªc GMC ch· sinh viên lúc ðó là khóa 7 Nha Trang xu¯ng chiªn hÕm. HÕm trß·ng Sang là mµt nhà v§n chuy¬n r¤t tài tình. Ông dùng máy mµt bên lùi, mµt bên tiªn ð¬ di chuy¬n lái t¥u sau khi ðã l¤y phao mûi. Chï trong khoãnh kh¡c chiªc tâù ðã vào v¸ trí phía b¡c cüa C¥u Ðá. Hai chiªc HQ 111 và 113 thì chiªm giæ v¸ trí phía ðông và phía nam c¥u. V¾i tß cách là sî quan häi hành, tôi có nhi®m vø làm point ð¬ ð¸nh v¸ trí t¥u m²i 15 phút. Các ði¬m cüa tôi san sát nhau có tam giác nhö xíu. HÕm trß·ng Sang có vë hài lòng v« sñ ki®n tôi r¤t chính xác trong v¤n ð« này. H°i ¤y ông ðang h÷c v« ði®n tØ và trên tay luôn c¥m cu¯n sách "Radio, - Có Gì LÕ?".

Trong th¶i gian phøc vø trên chiªc HQ 112 này chúng tôi ðã cùng v¾i HQ 111 và HQ 113 ch· sinh viên sî quan khóa 7 ði thñc t§p ra Ðà NÇng, và t× ðó cho h÷ ra Huª ch½i b¢ng xe GMC. TÕi c¥u Tr߶ng Ti«n, khi xe ð§u lÕi ð¬ nghï, các sinh viên Sî Quan ðã có d¸p ng¡m các næ sinh аng Khánh m£c áo tr¡ng che nón lá thß¾t tha ði qua trß¾c m£t trß¾c khi h÷ qua c¥u.

Tháng 11 nåm 1956 tôi ðßþc g÷i v« Saigon ð¬ nh§n lãnh Häi V§n HÕm Lam Giang (LSM) HQ 402 do Pháp chuy¬n giao, và hÕm trß·ng là ÐÕi Úy Nguy­n Vân. Chúng tôi chï có 5 ngày ð¬ s½n phªt toàn di®n chiªn hÕm trß¾c khi tham dñ di­n hành trên sông Saigon nhân d¸p l­ Qu¯c Khánh có T±ng Th¯ng Ngô Ðình Di®m duy®t quân. Sau chiªn d¸ch H°ng NhÕn · Phú Qu¯c r°i di tän ð°ng bào t× Ba Nam v« U Minh, Cái S¡n, tôi ðßþc chï ð¸nh lãnh chiªc Giang V§n HÕm LCU HQ 538 lúc ðó ðang ð§u tÕi MÛ Tho do Trung Úy Tr¥n Bình Phú chuy¬n giao. Sau 18 tháng trên chiªc này tôi ðßþc thuyên chuy¬n làm hÕm trß·ng chiªc HQ 112, r°i Giang Pháo HÕm (LSIL) HQ 329 do Trung úy H° vån Ngà chuy¬n giao tÕi Nha Trang, r°i hµ t¯ng hÕm Chi Lång (PC) HQ 01 do trung úy Nguy­n Thi®n Nhñt Noel chuy¬n giao lúc t¥u còn s¡p ra ðÕi kÏ tÕi Häi Quân Công Xß·ng.

Trên chiªc Chi Lång tôi ðã hµ t¯ng 16 ghe mành t× Ðà NÇng v« Saigon. Ðây là các ghe Móng Cáy vßþt biên t× b¡c vào. Tôi ðã ðßþc l®nh phäi ðßa h÷ v« t¶i Saigon trß¾c tªt Nguyên Ðán nåm 1961. Tôi ðã v« ðªn n½i và c£p c¥u C trß¾c giao th×a nåm ¤y sau mµt tu¥n lênh ðênh chån ðàn bò chÕy nhß rùa khi không có gió. Trên chiªc Chi Lång tôi cûng may m¡n dßþc tham dñ cuµc thñc t§p ðánh t¥u ng¥m ð¥u tiên cüa Häi Quân Vi®t Nam v¾i các ti«m thüy ðînh Hoa KÏ Blue Fish và Blue Gill ngoài kh½i v¸nh Cam Ranh. Ngoài HQ 01 còn có HQ 05 do ông Tr¸nh Xuân Phong chï huy và HQ 04 do ông H° Vån Ngà chï huy. Chúng tôi có trách nhi®m tìm t¥u ng¥m b¢ng sonar và ðánh b¢ng các lñu ðÕn tay MK2. Thám xu¤t viên cüa HQ 01 r¤t khá anh ðã cho tôi viªt v¸ trí chính xác cüa t¥u ng¥m th߶ng xuyên cho nên tôi chï vi®c chÕy zigzag và t¤n công m²i l¥n t¥u tôi c¡t ngang thüy l÷ cüa chiªc Blue Fish. Các t¤ùn công cüa HQ 01 chính xác ðªn n²i các lñu ðÕn tay chúng tôi thä xu¯ng làm cháy các bóng ðèn trên t¥u ng¥m. Cu¯i cùng hÕm trß·ng t¥u ng¥m liên lÕc b¢ng sonar cho hay yêu c¥u chúng tôi chï nh¤n nút báo hi®u b¢ng sonar, h÷ s¨ thä bong bóng nß¾c lên t× ¯ng ngß lôi ð¬ cho biªt v¸ trí cüa h÷.

Sau ðó tôi ðßþc g÷i v« Saigon ð¬ thi Anh Ngæ. Trong khi ch¶ ðþi ði du h÷c tôi ðßþc b± nhi®m ra Trung Tâm Hu¤n Luy®n Häi Quân Nha Trang làm hu¤n luy®n viên môn Hàng Häi C§n Duyên và Thiên Vån. Trong các nåm sau ðó tôi cûng ðßþc m¶i làm giám khäo môn truy«n tin và hàng häi cho các kÏ thi ra tr߶ng cüa các khóa 11 và 12.

Tôi ði du h÷c Hoa KÏ tháng 6, 1960 và tr· v« nß¾c tháng 7, 61 và ðßþc chï ð¸nh v« Häi Lñc. TÕi ðây tôi ðã phøc vø dß¾i quy«n Thiªu Tá Nghiêm Vån Phú và sau ðó là Thiªu Tá Ðinh MÕnh Hùng. Trong th¶i gian này chúng ta kh·i sñ Hành Quân Market Time, tu¥n ti­u h±n hþp Vi®t MÛ tÕi Vî tuyªn 17. Tôi ðã c¡t ð£t các chiªn hÕm tu¥n ti­u 10 ngày và nghï bªn 5 ngày. Vi®t Nam phø trách hai tuyªn g¥n b¶ trong khi các Trøc Lôi HÕm Hoa KÏ MSO phø trách các tuyªn ngoài kh½i. Vì không ðü t¥u bè cä các LSM cûng ðã b¸ chï ð¸nh tu¥n ti­u. Ðây là giai ðoÕn thØ lØa và khó khån vì c¥n chÑng tö cho Hoa KÏ biªt là chúng ta có khä nång tu¥n dß½ng hæu hi®u và ngån ch£n sñ xâm nh§p b¢ng ðu¶ng bi¬n t× b¡c Vî tuyªn 17 vào. Trong th¶i gian · Häi Lñc chúng tôi cûng tham dñ vào cuµc tác xÕ phòng không ch¯ng các máy bay oanh tÕc dinh еc L§p.

Sau ba nåm phøc vø tÕi Bµ Chï Huy Häi Lñc trong chÑc vø Sî Quan Hành Quân tôi ðßþc b± nhi®m lãnh chiªc Häi V§n HÕm Ti«n Giang HQ 405 (LSM) do ÐÕi Úy Nguy­n Hæu Chí chuy¬n giao tÕi Thành Tuy HÕ khi t¥u ðang lãnh ðÕn tÕi ðây vào nåm 1963. Nåm 1964 khi hai chiªc hµ t¯ng hÕm (PCE) HQ 10 và HQ 11 do ðÕi úy Nguy­n Vån Ánh và ðÕi úy Vû Ðình Ðào lãnh tÕi MÛ và tr· v« nß¾c, tôi ðã bay ra An Th¾i lãnh chiªc Nh§t Täo HQ 10 và chÕy ra Ðà NÇng ð¬ tham dñ l­ khánh thành c¥u t¥u m¾i cüa Cån CÑ Häi Quân Ðà NÇng · Tiên Sa. Tôi còn nh¾ rõ ngày khánh thành c¥u t¥u. Ðó là mµt ngày gió mùa ðông b¡c th±i r¤t mÕnh. Ông Ðào ch÷n bên c¥u phía trái, còn tôi phäi c£p bên m£t là bên có gió th±i vào c¥u. Trên khán ðài có Tß L®nh Häi Quân và các v¸ tß¾ng lãnh Vi®t MÛ trong vùng. C¥u t¥u b¢ng si mång c¯t s¡t không có trái ðµn. Ðây lÕi là l¥n ð¥u tiên tôi v§n chuy¬n c§p c¥u trên chiªc t¥u m¾i nh§n lãnh không ð¥y ba ngày trß¾c ðó. Khi · An Th¾i tôi ðã v§n chuy¬n l¥n thÑ nh¤t ð¬ c£p chiªc Höa V§n HÕm HQ 471 ngoài kh½i Hòn Th½m. Nh¶ nh¾ lÕi nhæng gì ðã h÷c v« môn v§n chuy¬n tÕi Brest, tôi ðã nghî ra r¢ng chï có mµt cách duy nh¤t d¬ ngån không cho t¥u va mÕnh vào c¥u xi mång là thä neo mûi bên hæu hÕm trong khi t¥u tiªn g¥n c¥u. Sau khi vào v¸nh và quay ð¥u ngay phía cu¯i chân c¥u trong ch² h©p tôi ðã phäi dùng máy v¾i t¯c ðµ khác nhau ð¬ có góc ðµ an toàn trß¾c khi tiªn t¾i. T¥u c£p vào nh© nhß ð¬. Tôi khá run vì nghî bøng nªu hß c¥u hay thüng t¥u thì v×a b¸ tr÷ng c¤m v×a b¸ cách chÑc. Kinh nghi®m dùng neo này s¨ giúp tôi sau này khi v§n chuy¬n chiªc Nh§t L®, mµt chân v¸t trong các häi cäng h©p nhß Quy Nh½n và Ðà NÇng, nh¤t là khi gió l¾n ðáy nông có bùn, và có quá nhi«u t¥u neo ch¡n l¯i. Tôi ðã có nhæng chuyªn häi hành tu¥n dß½ng và hành quân t¯t ð©p trên chiªc Nh§t Täo. Trong chuyªn tu¥n dß½ng trøc b¡c, tôi ðßþc công ði®n cho hay Thü Tß¾ng Nguy­n Vån Khánh ðã ch¤p thu§n cho mµt s¯ sî quan c¤p úy ðßþc thång c¤p tá. Nhà tôi ðã mua lon mû m¾i ð¬ gØi ra Ðà NÇng cho tôi.

Nåm 1965 tôi ðßþc tuyên chuy¬n v« Trung Tâm Hu¤n Luy®n Häi Quân Nha Trang trong chÑ vø Chï Huy Phó. Lúc ðó v¸ chï huy trß·ng là Trung Tá Vß½ng Hæu Thi«u và Giám Яc Quân Hu¤n là Thiªu Tá Dß Trí Hùng. V¸ Chï Huy Trß·ng kª tiªp là Trung Tá Nguy­n ÐÑc Vân. Sau khi ông ðßþc thuyên chuy¬n v« Saigon thì tôi ðßþc b± nhi®m làm Quy«n Chï Huy Trß·ng vì lúc ðó tôi chï mang c¤p bñc thiªu tá.

Trong th¶i gian này Quân Lñc MÛ ð± v« Nha Trang khá ðông. Cån CÑ Løc Quân McDermott n¢m ngay sau lßng hàng rào cüa Trung Tâm Hu¤n Luy®n Nha Trang. Lúc này x¦y ra vø tranh ch¤p ð¤t ðai giæa MÛ và Vi®t Nam, mµt khoäng ð¤t có l¨ không quá 100 thß¾c vuông n¢m g¥n sân t§p Phòng Tai CÑu Höa. Ng߶i MÛ ðã ðem xe üi ð¤t làm ð߶ng vòng ðai và ðã l¤n ð¤t cüa mình. Tôi ðã phäi sang nói chuy®n v¾i ông tß l®nh cån cÑ ð¬ khiªu nÕi và giàn xªp vì ðã có lúc trß¾c thüy thü cüa mình ðã mang súng ra ð¬ ngån không cho xe üi ð¤t làm vi®c. Chü quy«n ð¤t nß¾c mà. Rút cøc m÷i vi®c ðã ±n thöa. Cûng trong th¶i gian này Trung Tâm Hu¤n Luy®n Cam Ranh còn trñc thuµc quy«n cüa Chï Huy Trß·ng TTHL/Nha Trang. Chúng tôi ðã phäi th߶ng xuyên lái xe xu¯ng Cam Ranh ð¬ tham dñ các l­ mãn khóa S½ Ðäng Chuyên Nghi®p và theo rõi sñ xây c¤t cüa Trung Tâm Hu¤n Luy®n m¾i do nhà th¥u RMK phø trách song song v¾i vi®c xây c¤t Quân Cäng, sân bay và cån cÑ Hoa KÏ trên bán ðäo Thüy Tri«u. V¸ Chï Huy Trß·ng Trung Tâm Hu¤n Luy®n Häi Quân Cam Ranh lúc b¤y gi¶ là Trung Tá Nguy­n Vån Hþp. Bên cÕnh TTHL/Cam Ranh là Trung Tâm Hu¤n Luy®n Ng߶i Nhái. Nhæng cån nhà ð° sµï ðßþc xây c¤t ð©p ð¨, các sân tr÷ng pháo, phòng tai ðßþc thiªt l§p.

TÕi Trung Tâm Hu¤n Luy®n Häi Quân, tôi nh§n th¤y sinh viên sî quan và ðoàn viên ån u¯ng quá kh± s· nên ðã có vài bi®n pháp ð¬ cäi tiªn vi®c ¦m thñc. Cûng trong th¶i gian này các c¯ v¤n Hoa KÏ b¡t ð¥u thiªt kª vi®c thành l§p tr߶ng Ði®n TØ tÕi Nha Trang. Câu LÕc Bµ Sinh Viên Sî Quan cûng ðßþc xây c¤t trong d¸p này. Hai khóa 14 và 15 ðang thø hu¤n. V¸ Chï Huy Phó Trung Tâm Hu¤n Luy®n Nha Trang lúc ðó là thiªu tá Vû Tr÷ng Ю, Giám Яc Quân Hu¤n là thiªu tá Bùi Tiªn Rûng và ti¬u ðoàn trß·ng Sinh Viên Sî Quan là ÐÕi Úy Lê Phøng, chi nhánh trß·ng Anh Ngæ Quân еi là ÐÕi Úy Giang. V¸ Quy«n Tß L®nh Häi Quân lúc b¤y gi¶ là ÐÕi Tá Tr¥n Vån Ph¤n. Trong hai tháng ð¥u sau khi tôi nh§m chÑc, Tß L®nh Häi Quân ðã ra viªng thåm Trung Tâm b¯n l¥n. Tß L®nh ðã duy®t quân, ðã thanh tra các phòng ¯c l¾p h÷c, nhà ån, b®nh xá, câu lÕc bµ. Nhân d¸p này ðang có các cuµc thñc t§p hành quân thüy bµ cho sinh viên sî quan. Sinh viên sî quan hai khóa ðã ðßþc ð± bµ lên Hòn Tre b¢ng các ti¬u v§n ðïnh LCVP và b¢ng phi c½ trñc thång HU 34 do Không Ðoàn 62 cho mßþn. Sñ giao häo giæa TTHL/HQ Nha Trang và các quân tr߶ng bÕn tÕi Nha Trang cûng r¤t t¯t ð©p các v¸ chï huy trß·ng ð«u ðßþc m¶i tham dñ các l­ mãn khóa cüa quân tr߶ng bÕn. TÕi vùng Khánh Hòa có các Trung Tâm Hu¤n luy®n sau ðây: Häi Quân, Không Quân, Pháo Binh (Døc MÛ), HÕ Sî Quan (аng Ъ). Ngoài ra tÕi ðây còn có Cån CÑ Không Quân cüa Không Ðoàn 62 và Bµ Chï Huy Tiªp V§n 5.

Trong th¶i gian tôi phøc vø tÕi Nha Trang, các khóa sî quan häi quân có th¶i gian hu¤n luy®n hai nåm. Sau vài tháng ð¥u các sinh viên ðßþc ðeo phù hi®u alpha, cu¯i nåm thÑ nh¤t ðßþc mang c¤p bñc chu¦n úy, và cu¯i nåm thÑ hai, khi ra tr߶ng ðßþc mang c¤p bñc thiªu úy. ÐÕi Úy L® Phøng là cñu sinh viên tr߶ng Häi Quân Brest Pháp, nên ông cûng cho các sinh viên áp døng mµt s¯ các hình thÑc ðã có t× lâu tÕi quân tr߶ng Pháp nhß nhæng truy«n th¯ng, trong ðó có vi®c hu¤n nhøc. Các sinh viên khóa ðàn anh có quy«n t§p cho khóa ðàn em ðÑc tính nhçn nhøc ch¸u ðñng và vâng l¶i c¤p trên trong các tháng ð¥u khi ðeo c¥u vai ðen không có d¤u hi®u. Các hình thÑc hu¤n nhøc g°m có chÕy vòng quanh sân v§n ðµng, hít ð¤t, nh¦y lò cò, ån các thÑc ån b¸ pha trµn, khóc nhß có cha m© chªt, h÷c và ð÷c thuµc lòng mµt tài li®u do ðàn anh chï th¸; ð÷c thñc ð½n thành l¶i ca, b¸ dñng d§y nØa ðêm và t§p hþp ngoài sân ð¬ thao di­n cån bän quân sñ... Sau này mµt vài ðàn anh ðã làm quá tr¾n, nhß b¡t n¢m ph½i n¡ng trên vï s¡t. Nhæng hình phÕt nguy hi¬m cho sÑc khöe và tính mÕng cüa ðàn em ðã làm cho m¤t ý nghîa cüa vi®c hu¤n nhøc và gây nên nhæng m¯i cåm thù giæa mµt s¯ sinh viên. Sau th¶i gian hu¤n nhøc các sinh viên ðßþc mang phù hi®u alpha, và ðßþc ði b¶ ra Nha Trang hay xu¯ng Chøt, C¥u Ðá l¥n ð¥u tiên. Và t× ðó ðàn anh tr· thành nhæng ng߶i bÕn t¯t, dçn d¡t chï bäo cho ðàn em thành công tÕi quân tr߶ng. Khöang cu¯i nåm 1966, Trung tá Ðinh MÕnh Hùng t¯t nghi®p khóa chï huy tham mßu cao c¤p tÕi Naval War College, New Port, Rhode Island v« nß¾c. Ông ðã ðßþc b± nhi®m v« quân tr߶ng Nha Trang làm chï huy trß·ng. Còn tôi ðßþc g÷i v« trình di®n Bµ Tß L®nh Häi Quân. Trung Tá Ánh lúc ðó làm Tham Mßu Trß·ng có cho tôi biªt là tôi ðßþc chï ð¸nh lãnh chiªc Nh§t L®, mµt thß½ng thuy«n t¸ch thu cüa chª ðµ cû, ðang ðßþc trang b¸ làm t¥u ch· ðÕn tiªp tª cho hai Vùng Chiªn Thu§t I và II.

T× nåm 1966 ðªn 1969, tôi th߶ng xuyên nh§n hàng tÕi Nhà Bè t× các xà lan ðßþc kéo ra t× Thành Tuy HÕ ð¬ ch· ra Nha Trang, Quy Nh½n và Ðà NÇng. Trong th¶i gian trên chiªc Nh§t L®, tôi tr· thành "quan t¥u", mµt quân nhân ðµc nh¤t trên con t¥u toàn dân chính. V¸ C½ Khí Trß·ng cüa tôi là ông Яt, mµt kÛ sß höa xa chï quen thuµc v¾i máy h½i nß¾c. Tôi ðã có ba nåm yên hàn có th¶i gi¶ ði h÷c và l¤y ðßþc 6 chÑng chï v« Anh Vån và Vån Chß½ng Qu¯c Âm cüa ÐÕi H÷c Vån Khoa Saigon. Th¶i gian · Saigon giæa hai chuyªn công tác chï có hai tu¥n, nhßng tôi ðã ði h÷c hàng ngày và ng°i bàn ð¥u ð¬ cho các giáo sß biªt m£t. Tôi ðã xin bài làm cho b¯n tu¥n trß¾c khi ra kh½i và nµp bài khi tr· v«. Ð¥u hè thi mµt chÑng chï và cu¯i hè thi chÑng chï thÑ hai. Có l¥n v×a thi viªt chßa có kªt quä ðã xin th¥y cho thi v¤n ðáp ð¬ k¸p lên ð߶ng.

Cu¯i nåm 1969 tôi g£p ông Dß Trí Hùng, ông bäo tôi: "C§u tr· v« Häi Quân ði, ði t¥u buôn nhß v§y ðü r°i.". Tôi v« trình di®n Tß L®nh Häi Quân lúc ðó là ÐÕi Tá Tr¥n Vån Ch½n. Thiªu tá Nguy­n Ng÷c QuÏnh ðã có sñ vø l®nh ði h÷c · Monterey, California c¥n ng߶i thay thª.

Tôi ðßþc v« giæ chÑc trß·ng phòng Quân Hu¤n Häi Quân. Phòng Quân Hu¤n lúc b¤y gi¶ còn trñc thuµc Kh¯i Nhân Viên v¾i Tham Mßu Phó Nhân Viên là Trung Tá Nguy­n Xuân S½n. Kh¯i Nhân Viên lúc ¤y có Phòng T±ng Quän Tr¸ do ông PhÕm Vån C±n làm Trß·ng Phòng, Phòng Nh¤t do ông Nguy­n Vån Nhñt và Phòng Quân Hu¤n.

Tôi v« Quân Hu¤n ðúng lúc có sñ bành trß¾ng Quân Lñc và Vi®t Nam hóa chiªn tranh. Kª hoÕch ACTOV (Accelerated Turn Over to Vietnam) ðã ðßþc kh·i sñ v¾i sñ chuy¬n giao các PBR cho Häi Quân Vi®t Nam. Vån Phòng cüa Tham Mßu Phó Nhân Viên chång ð¥y nh×õng s½ ð° t± chÑc và trang b¸ nhân viên. Vi®c tuy¬n mµ phäi ðßþc tång c߶ng song song v¾i vi®c hu¤n luy®n. Khi tôi nh§n phòng Quân Hu¤n, quân s¯ không quá 36 nhân viên, g°m có ban Ði«u Hu¤n và ban Du H÷c. Ngay sau ðó có th¬ nói là chúng tôi và Trung Tá S½n phäi h÷p liên miên v¾i nhân viên cüa Vån Phòng c¯ v¤n trß·ng. Thiªu tá Anderson ðßþc b± nhi®m làm c¯ v¤n cüa tôi, và c¯ v¤n trß·ng là mµt ðÕi tá và cu¯i cùng vào nåm 1971-72 thì nâng lên c¤p tß¾ng ðó là Admiral Rauch. Trong hai nåm rßÞi chúng tôi phäi hu¤n luy®n 27.000 sî quan và nhân viên ð¬ nh§n lãnh hªt m÷i chiªn hÕm, chiªn ðïnh, và cån cÑ do Hoa KÏ chuy¬n giao. Vì tß¾ng Häi Quân Hoa KÏ chï huy các lñc lßþng Häi Quân Hoa KÏ tÕi Vi®t Nam lúc ðó là Ðô Яc Elmo Zumwalt, mµt ng߶i lãnh ðÕo r¤t thß½ng lính và có nhi«u cäi tiªn cho quân chüng này. Ы D¯c Ch½n cûng làm vi®c r¤t ån kh¾p v¾i ông ta.

Ь có ðü quân s¯ cho vi®c hu¤n luy®n và trang b¸, phòng tuy¬n mµ ðã phäi sang bµ binh ð¬ kiªm ng߶i. Các khóa sî quan Thü ÐÑc có ng߶i qua Häi Quân r¤t nhi«u mi­n là có b¢ng tú tài II, nh¤t là toán. Cûng c¥n nh¾ r¢ng ð¬ ðßþc thø hu¤n khóa Sî Quan Tr× B¸ Thü ÐÑc, ði«u ki®n chï ðòi höi Ñng viên có b¢ng tú tài I. Các sî quan bµ binh có quan ni®m sang Häi Quân có chæ th÷ h½n nên vi®c tuy¬n mµ r¤t d­ dàng. V« ph¥n thüy thü, quân tr߶ng Cam Ranh lúc ðó ðã nh§n hu¤n luy®n t¤t cä các khóa cån bän quân sñ và s½ ðÆng chuyên nghi®p. Trung Tâm Hu¤n Luy®n Nha Trang chï ðào tÕo sî quan và hÕ sî quan. D¥n d¥n khä nång hu¤n luy®n cån bän quân sñ cüa Cam Ranh cûng không cung Ñng n±i cho vi®c ðào tÕo thüy thü và sî quan. Các ng߶i b¸ ðµng viên các l¾p sau phäi ðßþc gØi ði Quang Trung ð¬ hu¤n luy®n quân sñ, do ðó m¾i n¦y ra danh t× "Các Khóa Lßu Ð¥y" là các khóa Häi Quân do bµ binh ðào tÕo Cån Bän Quân Sñ. Tr߶ng HÕ Sî Quan tÕi Nha Trang ðßþc thành l§p, các hÕ sî nh¤t ðßþc gØi ði h÷c ð¬ ra tr߶ng v¾i c¤p b§c trung sî. Tr߶ng này cûng ðào tÕo các sî quan ðòan viên là các thßþng sî ð¬ tr· thành các chu¦n úy ðoàn viên. TÕi Saigon, bên trong vòng thành Häi Quân Công Xß·ng, Trung Tâm Hu¤n Luy®n B± Túc ðßþc thành l§p. Lúc ð¥u trung tâm này ðäm trách vi®c hu¤n luy®n b± túc cho các chiªn hÕm sau khi ðÕi kÏ và hu¤n luy®n ngoài kh½i v¾i sñ hþp tác cüa các toán UDT (Underway Training Teams) cüa Hoa KÏ. Sau này Tr߶ng Chï Huy Tham Mßu Häi Quân ðßþc thành l§p và cûng ðßþc ð£t trñc thuµc Trung Tâm này. TÕi Cát Lái, Trung Tâm Hu¤n Luy®n Cát Lái ðuþc thành l§p. Trung tâm này ð£c trách hu¤n luy®n v« häi thuy«n. Ðây là th¶i gian bành trß¾ng các cån cÑ häi thuy«n, các ghe ferro ciment ðßþc ðóng tÕi Häi Quân Công Xß·ng và sau ðó là các ghe Yabuta, ghe chü lñc.. TÕi ðây cûng có các khóa hu¤n luy®n ng߶i nhái vì có b¬ xâu có kính ch¸u áp xu¤t ð¬ dÕy v« scuba. Vì Tr߶ng Sinh Ngæ Quân еi không cung Ñng k¸p th¶i cho nhu c¥u ðào tÕo Ñng viên du h÷c cho Häi Quân, v¾i sñ tài trþ cüa Häi Quân MÛ, chúng ta ðã thành l§p riêng bi®t Tr߶ng Anh Ngæ Häi Quân tÕi ð߶ng Tr¥n T¤n Phát. TÕi ðây các giáo sß MÛ ðã ðào tÕo m²i 6 tháng mµt khóa Anh Ngæ du h÷c. Các khóa sinh Häi Quân th߶ng chï trong vòng 6 tháng là thi ðü ði¬m ð¬ du h÷c. Lúc ðó hàng nåm Quân Hu¤n Häi Quân gØi ði Hoa KÏ khoäng 3,000 ng߶i. Ngoài mµt s¯ sî quan h÷c các khóa chï huy tham mßu cao c¤p tÕi New Port Rhode Island, các khóa Line Officer, Engineering, Management, Operation Analysis tÕi Monterey, California, còn có mµt ng߶i h÷c tÕi tr߶ng Häi Quân Hoa KÏ Anapolis là anh Tr¥n Vån Trñc, con Ðô Яc Tr¥n Vån Ch½n. Ngoài ra ð¬ cung Ñng c¤p t¯c cho ðü sî quan trang b¸ cho các t¥u bè m¾i các khóa sî quan OCS ðßþc thành hình sau khi tôi và phái ðoàn Häi Quân ði công du nåm 1969. Phái ðoàn có Trung Tá Khß½ng Hæu Ba, c¯ù thiªu tá Hà Ng÷c Lß½ng sau khi ði thåm các quân tr߶ng Hoa KÏ ðã v« New Port Rhode Island ð¬ soÕn thäo chß½ng trình hu¤n luy®n các sî quan tÕi tr߶ng Officer Candidate School trong th¶i gian sáu tháng. Sau khi t¯t nghi®p · ðây các sî quan ðßþc gØi ði h÷c v« chiªn tranh sông ngòi (Brown Water Navy Operation) tÕi Oakland, California. Các chiªn ðïnh sông ngòi ðßþc ðóng ra m¾i nh¤t ðã ðßþc mang ra thØ nghi®m tÕi ðây và các nhân viên Vi®t Nam ðã ðßþc làm quen v¾i các t¥u này t× nhæng Command, Monitor, ðªn LCVP, LCM, PCR, và cä các chiªn ðïnh ngoài bi¬n nhß PCF cûng ðßþc hu¤n luy®n tÕi ðây. Trên 1100 sî quan t¯t nghi®p các khóa OCS cüa MÛ. V« ph¥n ðoàn viên, h÷ ðßþc gØi ði thø hu¤n tÕi các trung tâm hu¤n luy®n Hoa KÏ · Great Lakes, Michigan, và San Diego, California v« các l¾p B1 và B2 các ngành phòng tai, tr÷ng pháo, thám xu¤t, giám lµ, c½ khí, v..v.. Ь nh§n lãnh các chiªn hÕm m¾i, lúc ð¥u các sî quan và ðoàn viên ðßþc gØi ði h÷c trß¾c khi h÷ ðßþc ðßa v« San Diego hay Norfolk ð¬ lãnh t¥u. Th¶i gian hu¤n luy®n thay ð±i tùy theo chuyên nghi®p, t× vài tháng ðªn mµt nåm. Vi®c chu¦n b¸ länh t¥u co(tm) th¬ chiªm t¾i 2 nåm tr¶i t× khi gØi ði cho ðªn khi t¥u v« c£p bªn Saigon.

Ngoài hàng ngàn chiªn ðïnh ðü loÕi chúng ta nh§n lãnh r¤t nhi«u chiªn hÕm m¾i và các chiªc cu¯i là các Tu¥n Dß½ng HÕm WHEC do Lñc Lßþng Duyên Phòng Hoa KÏ. Chúng ta ðã bö ra cä hai nåm ð¬ hu¤n kuyªn các DER HQ 1 nhß ðã nói · trên v« th¶i gian hu¤n luy®n tÕi b¶ cüa sî quan và thüy thü ðoàn trß¾c khi lãnh t¥u. Vì nhu c¥u trang b¸ kh¦n trß½ng, chúng ta ðã b¡t buµc phäi hu¤n luy®n theo phß½ng pháp thñc t§p tÕi ch² (OJT: On-the -job Training). Chúng tôi ðã theo hai chiªc WHEC sang vùng bi¬n Phi Lu§t Tân ð¬ hu¤n luy®n Häi Pháo tác xÕ b¶. Theo chß½ng trình chuy¬n giao, các thành ph¥n n°ng c¯t nh¤t cüa mµt chiªn hÕm ðßþc ðßa xu¯ng t¥u ð¥u tiên, nhß hÕm trß·ng hÕm phó, giám lµ, quän nµi trß·ng, sî quan häi pháo v..v... M²i khi nhân viên Vi®t Nam ðã thông thÕo ph¥n vø cüa mình thì nhân viên MÛ ðßþc thuyên chuy¬n ði n½i khác. Và cÑ tu¥n tñ nhß tiªn cho ðªn khi toàn th¬ thüy thü ðoàn không còn ng߶i MÛ nào hªt. Dî nhiên chúng ta cûng trang b¸ thành ph¥n n°ng c¯t b¢ng các sî quan, hÕ sî quan và thüy thü có kinh ngi®m, ðã ðßþc hu¤n luy®n v« ngành cüa mình và nh¤t là thÕo Anh Ngæ ð¬ giúp cho vi®c hu¤n luy®n ðßþc xúc tiªn nhanh chóng. Do ðó vào nhæng nåm 1971 và 1972 chúng ta ðã hu¤n luy®n các thüy thü ðoàn các chiªn hÕm l¾n trong vòng 2 ðªn 5 tháng. Ðây th§t là mµt kÖ løc khiªn cho ng߶i MÛ phäi thán phøc tài h÷c nhanh cüa ng߶i Vi®t Nam. Ь ðäm bäo cho vi®c di«u hành hu¤n luy®n ðßþc hi®u quä, phòng Quân Hu¤n ðßþc nâng lên thành Kh¯i Quân Hu¤n và tách r¶i ra khöi Kh¯i Nhân Viên vào nåm 1970. Trß·ng Phòng Quân Hu¤n tr· thành Tham Mßu Phó Quân Hu¤n Häi Quân v¾i c¤p s¯ là mµt Phó Ы Яc. Sau ba nåm ði chiªc Nh§t L® không ðßþc phê ði¬m và thång thؽng, tôi ðßþc thång c¤p Trung Tá vào nåm 1970, và ÐÕi tá Nhi®m ChÑc vào nåm 1971.

Kh¯i Quân Hu¤n ðßþc t± chÑc lÕi thành ba phòng: Ði«u Hu¤n, Nghiên Hu¤n, và Trþ Hu¤n. Phòng Ði«u Hu¤n, b§n rµn nh¤t v¾i các khóa h÷c trong nß¾c và ngoài nß¾c. Ь có th¬ gØi ði MÛ cä 3.000 khóa sinh mµt nåm, ban Du H÷c ðã làm vi®c r¤t v¤t vä trong vi®c kiªm ng߶i có ðü v¯n Anh Ngæ và lo sñ vø lêän cho h÷, trong ðó có cä v¤n ð« ITO (Individual Travel Order), khám sÑc khöe, may qu¥n áo và ð±i ti«n.

Phòng Nghiên Hu¤n lo vi®c nghiên cÑu các khóa h÷c m¾i (Chï Huy Tham Mßu Häi Quân, Lãnh DÕo Chï Huy) các tài li®u hu¤n luy®n m¾i, và các chß½ng trình hu¤n luy®n cho ðúng tiêu chu¦n cüa m²i ngành. Phòng cûng ð« ngh¸ các c½ c¤u t± chÑc các Quân Tr߶ng Häi Quân. Phòng Trþ Hu¤n lo vi®c ¤n hành Уc San Quân Hu¤n và d¸ch thu§t các tài li®u chiªn thu§t, kÛ thu§t và hu¤n luy®n c¥n thiªt cho các chiªn hÕm, chiªn ðïnh, và cån cÑ. Trong 3 nåm 1970-1973 trên 600 tài li®u khoäng 22 tri®u chæ ðã ðßþc mµt ban phiên d¸ch chuy¬n ngæ sang tiªng Vi®t. T¤t cä các tài li®u này ðã ðßþc phòng Trþ Hu¤n ¤n loát và phát hành. Công tác này s· dî có th¬ thñc hi®n ðßþc vì khi Häi Quân Hoa KÏ rút ra chúng ta ðã v§n ðµng ð¬ ðßþc chuy¬n giao t¤t cä phß½ng ti®n ¤n loát, phim änh cüa h÷ ð¬ lÕi. Hai chiªc TÕm Trú HÕm APL ð§u tÕi c¥u C, mµt chiªc ðã ðßþc trang b¸ thành Trung Tâm Trþ Hu¤n v¾i ð¥y ðü døng cø t¯i tân v« ¤n loát offset, phòng t¯i v..v..

Chï trong mµt nåm, quân s¯ cüa Kh¯i Quân Hu¤n tång g¤p ba. Con s¯ c¯ v¤n MÛ b± nhi®m cho Kh¯i cûng gia tång. V¸ c¯ v¤n ð¥u tiên là Trung tá Anderson,và kª tiªp là Trung Tá Arthur Ward. Trong th¶i gian hu¤n luy®n tÕi ch² trên các PBR và PCF ð£c bi®t là tÕi các cån cÑ, sñsô sát giæa MÛ Vi®t ðã lên t¾i cao ðµ. Có ch² thüy thü MÛ ðã ném thüy thü Vi®t Nam nhß bao cát chuy¬n tay. Tôi ðã thuyªt trình v« tình trÕng này cho Ðô Яc Zumwalt lúc ðó là Tß L®nh các Lñc Lß½nïg Häi Quân tÕi Vi®t Nam (ComNavForV: Commander Naval Forces Vietnam) trß¾c sñ hi®n di®n cüa Ðô Яc Tr¥n Vån Ch½n, Tß L®nh Häi Quân Vi®t Nam. Sau khi nghe bài thuyªt trình cüa tôi, Ðô Яc Zumwalt ðã yêu c¥u ÐÕi Tá Nghiêm Vån Phú lúc ðó là Tß L®nh Lñc Lßþng Tu¥n Thám và tôi cùng v¾i các sî quan Hoa KÏ thñc hi®n mµt cu¯n phim hu¤n luy®n cho t¤t cä sî quan và ðoàn viên Hoa KÏ phäi xem trß¾c khi qua làm vi®c v¾i Vi®t Nam. Cu¯n phim này ðßþc thñc hi®n tÕi tß gia cüa ông giám ð¯c hãng Shell · g¥n Tr߶ng ÐÕi H÷c Lu§t Khoa Saigon. Cu¯n phim nh¤n mÕnh ðªn phép xØ thª và gi¾ùi thi®u truy«n th¯ng vån hóa cüa Vi®t Nam.

Trong th¶i gian làm vi®c chung v¾i Hoa KÏ, tôi ðã có cái may m¡n là ðßþc h÷ tin tß·ng tuy®t ð¯i. Kª hoÕch hu¤n luy®n ACTOV ðã ðßþc ng߶i Hoa KÏ tán ð°ng nh¤t là giai ðoÕn hu¤n luy®n OJT. C¯ v¤n trß·ng Häi Quân, Ы Яc Rauch, lúc ðó ðã buµc bµ tham mßu cüa ông ðßa tôi thông qua các vån thß cüa ông trß¾c khi ông ký. Chæ ký t¡t cüa tôi ðã có trên r¤t nhi«u công vån cüa Häi Quân Hoa KÏ. Lúc ðó g¥n nhß tôi xin gì cûng ðßþc. Các khóa h÷c OCS, vi®c chuy¬n giao v§t li®u ¤n loát cho chúng ta thay vì cho Trung Tâm „n Loát cüa T±ng Tham Mßu, và nh¤t là ngân khoän hu¤n luy®n vào nåm chót, nåm 1972 cä m¤y chøc tri®u MÛ Kim.

Cu¯i nåm 1972 sau khi t± chÑc hu¤n luy®n 27.000 sî quan và thüy thü ð¬ nh§n lãnh t¤t cä t¥u bè và cån cÑ cho Häi Quân Hoa KÏ trao lÕi. Tôi ðä ðßþc g÷i lên trình di®n Ðô Яc Tß L®nh Häi Quân. Khi vào vån phòng cüa Tß L®nh tôi ðã th¤y có Ðô Яc Zumwalt hi®n di®n. Tß L®nh Ch½n ðã bäo tôi: "Ông ðã thi hành mÛ mãn nhi®m vø giao phó. Nh¶ ông mà Häi Quân Hoa KÏ ðã có th¬ rút ra khöi Vi®t Nam trß¾c kÏ hÕn. Vi®c Vi®t Nam Hóa chiªn tranh phía Häi Quân ðã xong trß¾c Không Quân và Løc Quân. Ь tß·ng thß·ng cho ông, ÐÕi tá Thß, ông mu¯n ðßþc thång c¤p hay mu¯n ði h÷c theo ð« ngh¸ cüa Ðô Яc Zumwalt?" Tôi ðã thßa ngay và không c¥n suy nghî là tôi mu¯n ði h÷c.

Tß·ng cûng nên nói thêm là ngay t× nåm 1971, chúng tôi ðã ð« ngh¸ và ðã ðßþc ch¤p thu§n nghiên cÑu dñ án 10 nåm thành l§p Vi®n ÐÕi H÷c Häi Dß½ng tÕi Cam Ranh. Dñ án này ðã ðßþc sñ ch¤p thu§n cüa Trung Tß¾ng Phan Tr÷ng Chinh, T±ng Cøc Trß·ng Cøc Quân Hu¤n, Bµ Qu¯c Phòng, Bµ Qu¯c Gia Giáo Døc và Häi Quân Hoa Ky, gi¾i tài trþ ngân khoän.

Vi®n ÐÕi H÷c Häi Dß½ng s¨ g°m có nhi«u tr߶ng hay phân khoa: Tr߶ng Sî Quan Häi Quân, Tr߶ng Hàng Häi Thß½ng Thuy«n, Tr߶ng Ngß Nghi®p, Tr߶ng Kiªn Trúc T¥u Bè, và Vi®n Häi Dß½ng H÷c. Cä 5 phân khoa này s¨ cùng sØ døng chung mµt thß vi®n và các phòng thí nghi®m v« bi¬n. ÐÕi H÷c Häi Dß½ng s¨ là ÐÕi H÷c l¾n nh¤t Ðông Nam Á v« các ngành liên quan ðªn bi¬n. Trß¾c ðó v« Häi H÷c chï có tÕi Phi Lu§t Tân m¾i có c½ s· dÕy môn Marine Biology. Do ðó tôi ðã xin ði h÷c tiªn sî v« Quän Tr¸ Giáo Døc ð¬ tr· v« ði«u hành ðÕi h÷c này. Cùng ði du h÷c v¾i tôi vào ð¥u nåm 1973 có 20 sî quan c¤p úy tuy¬n lña trong các thü khoa các khóa OCS. H÷ ðßþc gØûi ði h÷c · South Carolina ð¬ l¤y các b¢ng BS và MA. Các sî quan này ðã chiªm hàng ð¥u trong các sinh viên tÕi ðÕi h÷c này. Trß¾c ðó chï có ng߶i Trung Hoa h÷c ðßþc straigth Ás. Khi có các sî quan Häi Quân Vi®t Nam qua thì h÷ ðÑng ð¥u l¾p. Ða s¯ chï h÷c 28 tháng là xong b¢ng BS, và hai nåm sau h÷ ð«u có b¢ng Masters.

Xßa kia ði du h÷c chï có con nhà gi¥u có hay cha chú có piston. Còn vào Häi Quân nªu Anh NgØ giöi là ðßþc ði không có gì khó khån, tr× khi có tr· ngÕi v« an ninh. Có mµt ng߶i bÕn ðªn nhà xin tôi cho cháu ông ði h÷c MÛ. Nhßng cháu ông thi dß ði¬m Anh Vån và ông không xin nó cûng ðßþc ði. Bà cô tôi cûng cho tôi hai chøc xoài tßþng ð¬ xin cho ng߶i quen. Tôi ðem trä và cô tôi gi§n tôi luôn. Thành th§t là nhß v§y, vi®c ði MÛ lúc ðó quá d­, ðâu có c¥n phäi chÕy ch÷t. Có th¬ vi®c chÕy ð¬ ðßþc ð±i t× bµ binh sang Häi Quân còn khó h½n nhi«u. Lúc ðó Häi Quân có tiªng là có chæ "Th÷" nên thiên hÕ ùa sang cä ð¯ng. Tuy nhiên chúng ta cûng gi¾i hÕn · ch² là các sî quan bµ binh mu¯n qua Häi Quân b¡t buµc phäi có b¢ng tú tài toán.

Khi tôi ði h÷c Hoa KÏ vào ð¥u nåm 1973, kh¯i Quân Hu¤n ðßþc trao lÕi cho ÐÕi Tá Tr¸nh Xuân Phong. Trong biªn c¯ 1975, chúng ta tñ hào là HÕm еi Vi®t Nam dã tr§t tñ ra ði. T¤t cä t¥u bè khi¬n døng ð«u ðã lên ð߶ng ch· theo cä 40.000 ð°ng bào t¸ nÕn. T¤t cä ðoàn t¥u ngoÕi tr× chiªc Lam Giang HQ 402 b¸ b¡n chìm ngoài kh½i Côn S½n, t¤t cä ðã c§p bªn Subic Bay và ðã ðßþc trao v« cho chü cû là Häi Quân Hoa KÏ. Tôi ðang · MÛ lúc ðó nên không phäi chÑng kiªn cänh ðau lòng khi toàn th¬ nhân viên Häi Quân Vi®t Nam ðã tháo bö huy hi®u vÑt xu¯ng bi¬n và hÕ qu¯c kÏ l¥n cu¯i trên nhæng con kình ngß mµt th¶i ngang d÷c trên toàn lãnh häi Vi®t Nam Cµng Hòa.

Khi tôi ðßþc cØ làm T±ng Hµi Trß·ng T±ng Hµi Häi Quân và Hàng Häi VNCH tôi ðã xúc tiªn vi®c soÕn thäo Häi SØ. Kh·i sñ là bài phöng v¤n Ы Яc Lâm Nguôn Tánh, Ю Nh¤t T±ng Hµi Trß·ng. Ngoài ra, Ðô Яc Tr¥n Vån Ch½n trong chuyªn viªng thåm Virginia, và trong bæa c½m do Ðô Яc Zumwalt, Cñu Tß L®nh Häi Quân Hoa KÏ thiªt ðãi ðã nh¡c nh· tôi phäi viªt v« Kª HoÕch Hu¤n Luy®n cüa Häi Quân trong các nåm 1969-1973. Bao nåm qua tôi quá b§n v¾i công vi®c nhà tr߶ng, viªt lách bài cho các báo Công Giáo và Hoa Th¸nh Яn Vi®t Báo cùng xu¤t bän vaiø cu¯n sách chuy¬n ngæ. Hè này nh¶ có chút thì gi¶ và v¾i sñ yêu c¥u cüa ông Tr¥n Ch¤n Häi, ðß½ng kim T±ng Hµi Trß·ng, và ông Phan LÕc Tiªp, Trß·ng Ban Häi SØ, tôi ðã g¤p rút hoàn t¤t bài này. Hy v÷ng ðóng góp ph¥n nào vào vi®c soÕn thäo cu¯n Häi SØ ph¥n Hu¤n Luy®n. ¿¾c mong các niên trß·ng và các bÕn khác ðã phøc vø tÕi các quân tr߶ng, Bµ Tß L®nh, và các lñc lßþng trong th¶i gian hu¤n luy®n ð¬ nh§n lãnh t× tay ng߶i Hoa KÏ s¨ b± túc ð¬ cho bài này ðßþc ð¥y ðü và chính xác h½n. Nªu có sñ gì s½ xu¤t hay thiªu sót xin cÑ sØa sai.

Bùi Hæu Thß
( Email: tbui@marshallhs.fcps.k12.va.us)