y l mt bi t߶ng thut trn nh Vng R v pha M. Gii chc ch huy trn ny v pha Hi Qun Vit Nam, Ph Ы Яc H Vn K Thoi, cng pht biu nhng nguyn nhn v tr ngi v pha Hi Qun trong vic ngn chn s xm nhp bng ߶ng bin ca Cng Sn Bc Vit vo min Nam cng nh trong cuc hnh qun ti Vng R v ng cng nu ra nhng mu thun trong ph߽ng cch lm vic gia HQVN v cc "c vn M" . c qua bi t߶ng thut, chng ta nhn ra ngay rng Hi, Lc, Khng Qun Vit Nam Cng Ha b cc " c vn M"... phin trch nng n(sic). Nguyn vic qun bng LSM m cha c dn bi bng cc tu b nh hoc ghe Hi Thuyn v B Binh, n ni b phn pho bng sng nh m c nhng nhng rt ra nhiu ln, qu tht cnh y khng p mt cht no. y l mt trong nhng bi vit ca mt S Quan Hi Qun M, Hi Qun Trung T Shreadley, chng ta s cn c c rt nhiu nhng bi vit t߽ng t trong cc sch v vit v Brown Water Navy. Qu v c trch nhim trong Hi Qun Vit Nam v trong cuc hnh qun Vng R cn ln ting mnh m hn na bng cch c nhng bi vit, gp cho ng߶i M v nht l con em chng ta khi ng nhn th h cha anh qu...." vng v" qua cc ti liu, sch v ca Hi Qun M nhan nhn ti cc th vin v ti cc tr߶ng i Hc. Knh mong qu v gp phn tht tch cc vo cng vic quan trng ny bo ton danh d ca Qun Chng.
Vo lc 10:30 gi ngy 16 thng 2 nm 1965, Trung Uy B Binh James S. Bowers ang li chic trc thng HU 1B trn ߶ng bay t Quy Nhn trong mt phi v cp cu, pht gic ra mt hn o nh ang di ng ngay ti trung tm vnh Vng R, cch Nha Trang 50 dm v pha Bc , vi con mt nh ngh Bowers bit ngay l mt chic tu ang ngy trang v ng ta lp tc bo tin ngay v cho HQ Thiu T Harvey P. Rodgers, s quan c vn B Ch Huy Vng II Zuyn Hi.*
Thiu T Harvey lin thng bo cho HQ Thiu T H Vn K Thoi, Ch Huy Tr߷ng Vng II Zuyn Hi, v thu xp ngay mt phi v thm thnh. Chic tu l thuc loi tu chuyn ch hng nh, t bu, di khong 24 mt v trng ti khong 275 tn. Khu Trc C AD 1 Skyraiders ca Khng Qun Vit Nam c gi ti oanh kch. Sau t bom th ba, chic tu l b dt ln vng n߾c cn nm nghing v pha tri. t oanh tc th t nhm vo bi bc r v kh, v chnh ni ny phi c b sng nh bn ln.
Thiu T Thoi phi Hi Vn Hm Tin Giang trc ch Tuy Ho bc mt i еi thuc S on 23BB b Vng R. Cc ghe Hi thuyn thuc Zuyn on 24 c lnh tng phi ti ni xy ra cuc giao tranh , ton ng߶i nhi cng c yu cu trc vt chic tu l v thu hi v kh.
m hm o , 16 thng 2, d tr c thm cc phi v oanh kch v th ha chu ti khu vc Vng R, nhng phi c ca Khng Qun VN khng thy xut hin. Mi phi c quan st Hoa K bo co c nh n v nhng hot ng quanh chic tu b mc cn v khu bi bin tip gip.
Sng hm sau Hi Vn Hm Tin Giang HQ 405 li gh Tuy Ha bc mt i еi B Binh nh hoch nh, nhng n v tr߷ng ca n v ny t chi khng chu xut qun, ly l do Vit Cng phng th rt kin c ti khu vc Vng R v Mi Varella. Vo lc 14:30 ngy 17 thng hai, chic Tin Giang tr li Vng R vi tu trng v l do trn. c phi c oanh kch ym tr, chic Tin Giang tin vo hai ln Vnh b tht bi v ch dng sng t ng v v kh nh bn ra d di, phi lui ra v neo ngoi bin. m hm lch trnh khng kch ca KQVN b bi b khng mt li gii thch.
Ngy hm sau, 18 thng 2, mt cuc hp Hnh Qun ti Nha Trang , d߾i quyn ch ta ca Thiu T߾ng William E. DuPuy, s quan hnh qun ca i T߾ng Westmoreland. Hin din trong bui hp c i din S on 23BB, Lc Lng Уc Bit, Hi Qun Vit Nam v Hoa K. K hoch c vch ra l dng hai Tiu on BB n ng dc theo Quc L s 1, mt i еi s tin dc theo b bin t cn c o C. Mt i еi Lc Lng Уc Bit, cng mt lc s c trc thng vn xung i Lnh, pha Nam Vng R, sau Hi vn Hm Tin Giang s ch i i ny b gn ngay chic tu VC b chm.
Khi cuc hp ang tin hnh, Hi Vn Hm Tin Giang c tng vin bng chic H Tng Hm Chi Lng II (HQ 08). Thiu T H Vn K Thoi ra lnh cho hai chin hm tin vo Vnh Vng R. Khng gp phi sc khng c no, hai chin hm n n quanh khu vc tu chm, sau rt ra. Chic Tin Giang gh ai Lnh bc ton Lc Lng Уc Bit.
m , 18 rng 19 thng 2, H Tng Hm sn Tim Thy nh Ty еng, HQ 04 ch 15 ng߶i nhi v HQ i Uy Franklin W. Anderson, s quan c vn ca n v ny ti tng vin ti Vng R. Tng sng khong sau 8:00 gi, tt c ba chin hm tin vo vinh Vng R. Sau khi c phi c oanh tc dn bi. HVH Tin Giang lp tc chun b i vo b, nhng va ti tm 500 yards, b n trong b bn ra. Chin hm phi li my v cuc b tm thi b nh hon.** Cuc b th hai c din ra sau vi ting ng h, cng gp phi sc khng c cm chng ca ch, chin hm li phi li ra ln na. Sau cng lc 11:00 gi, cuc b thnh cng, ch bn s l t, nhng vo khong gia tra, khu vc chung quanh chic tu chm c n nh. Ton LLDB bt u thu dn chin li phm.
Khng xa ni b, LLDB khm ph mt m v kh ln gm 4,000 sng tr߶ng v bn t ng, c ngn kt thuc nv mt s ln thuc men. m hm , mc nhng li bn, ra tn vo ca cc c vn M rng l trn b cn mt s v kh , chic Tin Giang v i i LLDB ko nhau rt ra khi bi v ri khu vc. S quan i еi Tr߷ng LLDB bo co rng ng ta khng th no canh gi bi qua m v vi "s v kh v n dc cn qu t" cn trn bi, khng ng b li thm mt ln na.
Thiu T Thoi, c s biu ng tnh ca gii chc HQ, t chi qun ln bi tr li. Mc du vy ,vo lc 02:15 sng hm sau, lnh t Ph Ы Яc Chung Tn Cang nhn c l phi thi hnh qun ngay lp tc.
Tr߾c 06:00 gi sng ngy 20 thng 2, cc ton qun c iu ng tr li bi. Vin i еi Tr߷ng Lc Lng Уc Bit t ra rt chn ch trong vic x dng binh s ca ng ta trong vic di chuyn chin li phm xung bi, v t chi ra lnh cho binh s ca ng ngng vic hi thuc men.
Chiu hm , thm nhiu m v kh , n dc c khm ph. Cuc hnh qun lc sot c tip tc cho n ngy 24 thng 2 . v c thi hnh mt cch rt chm chp. Sut mt ngy cui cng, mt s n dc c khm ph v ph hy.
Tng s v kh v tip liu thu hi c trn 100 tn, v ti liu hi hnh tch thu c khm ph ra chnh chic tu ny tng xm nhp min Nam tip t v kh cho Vit Cng 22 chuyn.
HQ Thiu T H Vn K Thoi, ng߶i tng l SQ Ty Vin ca Tng Thng Ng nh Dim, sau ny ߽c thng cp Ph Ы Яc. ng sng st sau cuc chin v o thot khi VN hin ang t nn Cng Sn ti Hoa K. Trong cuc phng vn ngy 20 thng 9 nm 1975. ng ch trch cc c vn My, khi ng k li nhng g ng nh c trong trn Vng R:
" Cc s quan Hoa K ny, h chng c c vn g cho ti c. Sau khi chng ti b v tch thu c hn 1,000 v kh em ln chin hm. i еi LLDB yu cu chng ti gip a h ra khi bi qun. Ngoi vic chng ti tc x ln b v bn trng vi ch du v kh lm cho cc v c vn ny rt l vui trong bui hp ti hm . H l s quan v ti chng hiu h t u ti, nhng h lm nh ra lnh: "Ti sao cc anh khng b v em tt c v kh ln tu?" Nhng nhng kho v kh ny tn trn nh ni, s߶n rt cheo leo, Ti khng ngh l ai c th leo ln v mang tt c s v kh y xung c.
" Chng ti em c khong 100 tn v kh v tu, chng ti lm tt c hai ba chuyn nh vy. Nhng cn vi hm v kh trn mi tn nh ni, ti ch ra lnh tc x ph hy, v vy ti lm cho cc c vn M khng hi lng, v h mun em tt c v kh v."
" C mt cuc tranh ci duy nht gia ti v Rodgers, c vn tr߷ng ca ti, trong ngy cui ca cuc hnh qun, ng ta bay t Nha Trang vi T Lnh Hi Qun Chung Tn Cang... H bt u hi ti, ti sao anh khng lm th ny, ti sao li lm khc, v vv..vv. Bi vy ti mi ni: '' Nu cc anh cn ch ngi trn trc thng, cm phin lm n em ng c vn ny v nh dm."
"..... y l chuyn xm nhp min Nam ln th 23 ca chic tu ny. Chng ti tch thu c ti liu. V lc mi vng Zuyn Hi ch c mt hai chin hm v mt s ghe Hi Thuyn tun tiu, nn VC c th xm nhp bt c lc no h mun..."
Bin c Vng R xc quyt s xm nhp v kh v tip liu t min Bc vo min Nam. Loi sng 7.62 mi c pht hin cng mt lc ti mt vng zuyn hi khc l bng chng l vng ny cng nhn c v kh bi ߶ng bin. Hn th na, s thi hnh cng tc ca Qun i VNCH ti Vng R lm tng thm s nghi ng v s quyt tm hoc kh nng ca h trong vic ngn chn s xm nhp bng ߶ng bin.
CDR R. L. Schreadley, USN(Ret)
From the Rivers to the Sea, US Naval Institute Annapolis, Maryland, 1992, p78-p82.
-----------------------------------
*Theo anh o K trong ton ng߶i nhi nm trn HQ 08. Mt phi c hun luyn T28 ca Khng Qun VNCH pht hin ra chic tu VC xm nhp ny.
m 16 thng 2, anh Hunh Lim, Khng Tun Vin Hi Qun thuc P 3/BTL/HQ, bay khng tun trn P2V Neptune yu cu phi cng M bay thp st mc tiu quan st cho r, th b n d߾i tu Vit Cng bn ln trng ch ngi ca anh v phi cng M. C hai phi bay v Bnh Vin iu tr.
**Anh o K cho bit, nu ton Vit Cng phng th quanh bi hng quyt tm chng tra bng v kh nng nh SKZ, B 40 hoc mn, th h c th bn chm HQ 405, HQ 08 d dng, v cc chin hm ny i gia cc vch ni cao sng sng. Sau khi vin s quan tr߷ng khu 76.2 sn mi HQ 08 b th߽ng ngay mi, B Ch Huy lin ri i Ch Huy xung khoang d߾i. n thng lin ca Vit Cng bn trng l߶n tu nghe nh ma ri xung mi tn.
S c gi gh thm: