Vào nåm 1950, ng߶i Pháp thành l§p mµt ð½n v¸ Thám Thính Xa cho Quân еi Qu¯c Gia Vi®t Nam. Ъn khi ð¤t nß¾c b¸ chia ðôi vào nåm 1954, binh chüng Thiªt Giáp g°m Læ Ðoàn 3 Thiªt Giáp và 4 thiªt ðoàn bi®t l§p. Cho t¾i ð¥u nåm 1955, B± Chï Huy Thiªt Giáp Binh m¾i ðßþc chính thÑc thành l§p cùng v¾i n«n ð® nh¤t Cµng Hòa.

Nhæng chiªn xa ð¥u tiên cüa binh chüng Thiªt Giáp ð«u thuµc loÕi M-24 Chaffees nh©, thiªt xa M8 loÕi nØa bánh nØa xích. Vào nåm 1956, Thiªt Giáp Binh ðßþc t± chÑc theo tiêu chu¦n Hoa KÏ, g°m nhæng thiªt ðoàn kÜ binh, m²i thiªt ðoàn g°m 2 chi ðoàn trang b¸ chiªn xa M-8, M-3, và M-24.

Trong th¶i gian t× 1957 ðªn 1962, Thiªt Giáp Binh chï giæ mµt vai trò khiêm nh߶ng trên chiªn tr߶ng mi«n Nam vì các nhà quân sñ cho r¢ng Vi®t Nam v¾i nhi«u r×ng rú và sông rÕch ruµng v߶n l¥y lµi, không phäi là chiªn tr߶ng thích hþp cho chiªn xa di chuy¬n. Tuy nhiên, cùng v¾i sñ sôi ðµng cüa chiªn tr߶ng, nhæng thiªt v§n xa hay thiªt quân v§n M-113 ðßþc mang ra xØ døng thành công trong các cuµc hành quân tÕi Vùng 4. Sau ðó, các thiªt quân v§n M-113 ðßþc trang b¸ höa lñc mÕnh h½n và lá ch¡n ð¬ tr· thành mµt loÕi "chiªn xa" ða døng cüa Thiªt Giáp Binh (xin phân bi®t chiªn xa hay xe tång có nhi®m vø chính là dùng höa lñc tiêu di®t ð¸ch quân, còn thiªt quân v§n có møc ðích nguyên thüy là dùng ð¬ ch· quân ð± vào møc tiêu). Ъn nåm 1964, các chiªn xa Chaffees cû kÛ ðßþc thay thª b¢ng loÕi M-41A3 "Walker Bulldog" t¯i tân h½n. Chiªn xa M-41 chÆng bao lâu ðã tr· thành xß½ng s¯ng cüa Thiªt Giáp Binh v¾i 5 chi ðoàn và r¤t ðßþc các chiªn sî mû ðen ßa chuµng. LoÕi này tuy b¸ coi là nhö bé ch§t chµi ð¯i v¾i ng߶i tây phß½ng c°ng k«nh, nhßng ð¯i v¾i ng߶i Vi®t Nam nhö tác thì lÕi r¤t v×a v£n và hæu hi®u.

Vào nhæng nåm cu¯i cùng cüa cuµc chiªn, khi Cµng Sän B¡c Vi®t dùng các loÕi chiªn xa T-54 và PT-76 ð¬ y¬m trþ cho bµ binh xung tr§n, Thiªt Giáp Binh QLVNCH lÕi ðßþc canh tân qua chß½ng trình Vi®t Nam hóa v¾i các chiªn xa t¯i tân h½n nhß M-48 có máy nh¡m b¢ng Xenon. Trong các cuµc hành quân l¾n nhß vßþt biên qua Cam B¯t nåm 1970, HÕ Lào nåm 1971, và tr§n chiªn Mùa Hè Ðö LØa nåm 1972, các chiªn xa cüa ta ðã tö ra trµi vßþt so v¾i thiªt giáp cüa ð¯i phß½ng và gây cho chúng nhæng thi®t hÕi n£ng n«. Riêng trong tr§n xa chiªn ð¥u tiên v¾i chiªn xa cµng sän tÕi HÕ Lào vào nåm 1971, các chiªn xa M-41 cüa Læ Ðoàn 1 Thiªt KÜ (do ðÕi tá Nguy­n Tr÷ng Lu§t chï huy) ðã b¡n hÕ 6 chiªn xa T-54 và 16 PT-76 cüa ð¸ch mà không b¸ mµt t±n th¤t nào.

V¸ tß l®nh cu¯i cùng cüa binh chüng Thiªt Giáp là chu¦n tß¾ng Phan Hòa Hi®p.

Binh Chüng Pháo Binh

Pháo binh Vi®t Nam xu¤t hi®n trên chiªn tr߶ng vào cu¯i nåm 1951 v¾i các ð½n v¸ ð¥u tiên ðßþc g÷i là Pháo еi Bi®t L§p (Batterie de tir autonome). Sau ðó, vào các nåm 1952-1953, các pháo ðµi này ðßþc t§p trung thành các ti¬u ðoàn pháo binh (Group d'artillerie). Các ti¬u ðoàn pháo binh Vi®t Nam, Pháo g÷i là GAVN, g°m 3 pháo ðµi v¾i 12 kh¦u ðÕi bác 105 ly. Sau ðây là danh sách các ti¬u ðoàn pháo binh ð¥u tiên v¾i ngày thành l§p:

- Ti¬u Ðoàn 3 Pháo Binh, thành l§p ngày 1 tháng 11 nåm 1952 tÕi B¡c Vi®t.

- Ti¬u Ðoàn 2 Pháo Binh, thành l§p ngày 1 tháng 3 nåm 1953 tÕi Trung Vi®t.

- Ti¬u Ðoàn 4 Pháo Binh, thành l§p ngày 1 tháng 3 nåm 1953 tÕi Cao Nguyên.

- Ti¬u Ðoàn 1 Pháo Binh, thành l§p ngày 1 tháng 5 nåm 1953 tÕi Nam Vi®t.

Tuy ðßþc thành l§p ðã lâu, nhßng mãi t¾i tháng 10 nåm 1954, các sî quan pháo binh Vi®t Nam m¾i ðäm nhi®m chÑc vø ti¬u ðoàn trß·ng. Và mãi ðªn tháng 3 nåm 1955, binh chüng Pháo Binh m¾i có v¸ chï huy trß·ng ð¥u tiên. Mµt trong nhæng v¸ chï huy trß·ng lúc ban ð¥u r¤t n±i tiªng cüa Pháo Binh là tß¾ng Nguy­n ÐÑc Th¡ng.

V« sau, cùng v¾i sñ bành trß¾ng cüa QLVNCH, binh chüng Pháo Binh cûng gia tång nhanh chóng v¾i các ð½n v¸ pháo binh di®n ð¸a và di ðµng ði theo các sß ðoàn t±ng tr× b¸ Dù và Thüy Quân Løc Chiªn. Vào nåm 1972, khi chß½ng trình hi®n ðÕi hoá QLVCH lên t¾i cao ðµ, có t¾i 58 ti¬u ðoàn Pháo Binh ð°n trú kh¡p n½i trên các vùng Chiªn Thu§t.

Pháo Binh, cùng v¾i Không Quân và Häi Quân, ðßþc coi nhß là nhæng v¸ cÑu tinh cüa các ti«n ð°n b¸ cô l§p hay các ð½n v¸ bµ binh ðang chÕm ð¸ch. V¾i nhæng kh¦u ðµi pháo b¡n t§p trung và tiêu di®t, lþi ði¬m cüa Pháo Binh là có th¬ tác xÕ y¬m trþ lâu dài và hæu hi®u dß¾i m÷i th¶i tiªt.

Nhßng r¤t tiªc khi chiªn cuµc Vi®t Nam g¥n tàn vào nhæng nåm 1973-1974, khä nång hoÕt ðµng cüa Pháo Binh không còn ðßþc hæu hi®u nhß trß¾c vì tình trÕng ðÕn dßþc b¸ hÕn chª. H½n næa, cä binh chüng Pháo Binh chï có mµt ti¬u ðoàn ðßþc trang b¸ ðÕi pháo 175 ly có t¥m b¡n tß½ng ðß½ng v¾i tr÷ng pháo 130 ly cüa ð¸ch quân lúc ðó ðang ð¥y rçy kh¡p chiªn tr߶ng. Ða s¯ ðÕi bác cüa ta là loÕi 105 ly và 155 ly v¾i t¥m b¡n ng¡n h½n tr÷ng pháo cüa ð¸ch. Do ðó, ð¸ch có th¬ pháo kích nhæng cån cÑ höa lñc hay n½i ð£t pháo mà ta không phän pháo ðßþc vì ngoài t¥m tác xÕ.

Ðoàn Næ Quân Nhân

Thiªt tß·ng khi ð« c§p ðªn l¸ch sØ cüa QLVNCH mà không nh¡c ðªn Ðoàn Næ Quân Nhân, có th¬ là mµt thiªu sót ðáng trách. Nhæng "ðóa hoa n· trên ð¥u súng" này, tuy không trñc tiªp xông pha n½i tuyªn ð¥u, nhßng cûng ðã góp ph¥n không nhö trong vi®c xây dñng ðÕi gia ðình quân ðµi.

Vào lúc cuµc chiªn giæa hai phe Qu¯c Gia và Cµng Sän ðang th¶i sôi ðµng nh¤t, khi "l¶i sông núi giøc vang b¯n phß½ng tr¶i," ðã có khá ðông phø næa ði theo bß¾c chân "Tri®u Trßng xßa ð©p gß½ng sáng muôn ð¶i," gia nh§p quân ngû ð¬ ðäm nhi®m nhæng công tác xã hµi.

S· xã hµi ðßþc thành l§p vào tháng 7 nåm 1952 v¾i khóa hu¤n luy®n Næ Trþ Tá ð¥u tiên ðßþc t± chÑc vào ngày 21 tháng 8 nåm 1952 tÕi tr߶ng H°ng Th§p Tñ Pháp. T× ðó, bóng dáng ng߶i phø næ Vi®t Nam trong quân phøc ðã tr· thành khá quen thuµc trong mµt t§p th¬ trß¾c ðây ðßþc coi là ðµc quy«n cüa nam gi¾i. Ðoàn Næ Quân Nhân ðßþc chia làm hai thành ph¥n chính: Næ Phø Tá (Personnel Auxilliaire Feminin, g÷i t¡t là PAF) ðäm nhi®m nhæng công tác vån phòng ð¬ nam quân nhân có th¬ c¥m súng ra tr§n. Næ Trþ Tá Xã Hµi (Assistance Sociale hay Auxiliaire Sociale) chuyên lo công tác xã hµi nhß cÑu trþ gia ðình hay sån sóc thß½ng b®nh binh.

S· Xã Hµi khi m¾i thành l§p do phu nhân cüa thiªu tß¾ng Nguy­n Vån Hinh là mµt ng߶i Pháp ði«u khi¬n. Ъn tháng 4 nåm 1954, S· Xã Hµi ðßþc m· rµng thành Nha Xã Hµi và Vån Hóa. V« sau này, các Næ Trþ Tá tr· thành các Næ Quân Nhân có m£t h¥u hªt trong các Quân Binh Chüng. Trong binh chüng Nh¦y Dù, thoÕt ð¥u các Næ Quân Nhân ðäm trách vi®c xªp dù, sau ðó h÷ h÷c nh¦y dù và thành l§p mµt toán Næ Quân Nhân chuyên bi¬u di­n nh¦y dù r¤t thành thÕo và ngoÕn møc.

Ðoàn Næ Quân Nhân QLVNCH có nhi«u c¤p chï huy r¤t n±i tiªng nhß bà trung tá V¨, bà trung tá Hß½ng, bà thiªu tá H¢ng. Tr߶ng Næ Quân Nhân sau này ðßþc thiªt l§p tÕi Phú Th÷. Khi tham dñ các cuµc di­n binh hay l­ l¾n, ðoàn Næ Quân Nhân th߶ng di­n hành r¤t hùng dûng và nh¸p nhàng, luôn luôn ðßþc hoan hô và tán thß·ng nhi«u nh¤t.

Quân chüng Không Quân Vi®t Nam (KQVN) ðßþc thành l§p b·i Dø S¯ 9 ngày 25 tháng 6 nåm 1951, nhßng mãi t¾i tháng 6 nåm 1952 m¾i b¡t ð¥u chính thÑc hoÕt ðµng tÕi Nha Trang, n½i ðßþc xem nhß là cái nôi cüa Không Quân.

ThoÕt tiên, KQVN ðßþc näy sinh ra t× lñc lßþng Không Quân Vi­n Ðông Pháp (Forces Aeriennes en Extreme Orient), b¡t ð¥u t× mµt trung tâm hu¤n luy®n ð£t tÕi b¶ bi¬n Nha Trang ð¬ hu¤n luy®n phi công và quan sát viên trên phi c½ Morane 500 (máy bay Bà Già!). Lúc ð¥u, h¥u hªt các hoa tiêu và c½ khí viên ð«u ðßþc gØi ði thø hu¤n tÕi các tr߶ng Không Quân · Pháp và B¡c Phi Châu nhß Salon, Fes, Marrakech, Rochefort. Quân s¯ Không Quân lúc thành l§p chï ðµ 3,000 ng߶i.

Bß¾c sang nåm 1961, vì nhu c¥u chiªn tr߶ng gia tång ð¬ ch¯ng lÕi các cuµc t¤n công cüa Cµng Sän, Không Quân Vi®t Nam ðßþc trang b¸ mµt cách tích cñc b¢ng nhæng loÕi phi c½ t¯i tân h½n và quân s¯ ðã gia tång g¤p 10 l¥n so v¾i lúc thành l§p. Nhi«u phi tr߶ng cûng ðßþc cäi tiªn ð¬ tiªp nh§n các oanh tÕc c½ hÕng n£ng. Phi ðÕo tÕi các phi tr߶ng l¾n nhß Tân S½n Nh¤t, Biên Hòa, Ðà NÇng ðßþc n¯i dài thành 10,000 bµ ð¬ tr· thành phi tr߶ng qu¯c tª hÕng A.

Trong ðþt ð¥u, vào nåm 1962, KQVN ðã có nhæng phi ðoàn sau ðây: Phi Ðoàn Khu Trøc trang b¸ phi c½ A-1H ð°n trú tÕi Ðà NÇng, Biên Hòa, và Bình Thüy. Ba (3) phi ðoàn v§n täi c½ C-47 cùng 2 phi ðoàn C-119 và C-123 ð°n trú tÕi Tân S½n Nh¤t. Nåm (5) phi ðoàn Quan Sát. Ba (3) phi ðoàn Trñc Thång. Và nhi«u phi ðoàn cho nhæng phi vø ð£c bi®t.

Sau này, các phi c½ cánh quÕt ðßþc thay thª b¢ng phi c½ phän lñc t¯i tân, cùng hàng tråm phi c½ trñc thång UH-1H và Chinook CH-47. Vào tháng 7 nåm 1964, Phi Ðoàn Khu Trøc 524 tÕi Nha Trang là phi ðoàn ð¥u tiên tiªp nh§n phi c½ A-37, là loÕi chiªn ð¤u phän lñc 2 ðµng c½, ðánh d¤u KQVN tiªn thêm mµt bß¾c næa vào "th¶i ðÕi phän lñc." Trong nhæng nåm kª tiªp, cån cÑ Không Quân Biên Hòa thành l§p thêm 3 phi ðoàn chiªn ð¤u c½ siêu thanh (supersonic fighter) F-5, là mµt trong nhæng loÕi hi®n ðÕi nh¤t vào th¶i ði¬m này. V« ngành v§n täi, Sß Ðoàn 5 Không Quân tÕi Tân S½n Nh¤t cûng ðßþc trang b¸ thêm 2 phi ðoàn v§n täi bán phän lñc v¾i loÕi phi c½ C-130 Hercules.

Ь bäo trì và sØa chæa các loÕi phi c½, mµt Không Quân Công Xß·ng cûng ðßþc thiªt l§p tÕi Biên Hòa. Không Quân Công Xß·ng này ðßþc trang b¸ r¤t t¯i tân v¾i nhæng chuyên viên bäo trì thuµc vào hàng giöi nh¤t vùng Ðông Nam Á.

Vào lúc cao ði¬m cüa chiªn tranh Vi®t Nam, Không Lñc Vi®t Nam có quân s¯ lên ðªn 60,000 ng߶i v¾i khoäng 1,860 phi c½ k¬ cä trñc thång. Không Quân Vi®t Nam ðã có lúc ðßþc coi là hùng h§u nh¤t Ðông Nam Á và ðÑng vào hàng thÑ tß trên thª gi¾i, ðßþc t± chÑc thành 6 Sß Ðoàn Không Quân Chiªn Thu§t, ph¯i trí nhß sau: Sß Ðoàn 1 Không Quân: Vùng 1 Chiªn Thu§t. Sß Ðoàn 2 và Sß Ðoàn 6 Không Quân: Vùng 2 Chiªn Thu§t. Sß Ðoàn 3 và Sß Ðoàn 5 Không Quân: Vùng 3 Chiªn Thu§t. Sß Ðoàn 4 Không Quân: Vùng 4 Chiªn Thu§t.

Vào khoäng ð¥u nåm 1951, tuy Häi Quân Vi®t Nam chßa chính thÑc ra ð¶i, nhßng ðã có nhi«u Liên Ðoàn Tu¥n Giang (tiªng Pháp g÷i là Garde Auxiliaire Escadrille Fluviale, g÷i t¡t là GAEF) ðßþc thành l§p ð¬ ðáp Ñng nhß c¥u hành quân trên sông ngòi toàn lãnh th± Vi®t Nam. Các Liên Ðoàn Tu¥n Giang (LÐTG) này ðßþc phân ph¯i nhß sau:

LÐTG s¯ 1, ð°n trú tÕi Sài Gòn, g°m có 4 Ðoàn Tu¥n Giang (ÐTG):

ÐTG 1 ðóng tÕi C¥n Th½.
ÐTG 2 ðóng tÕi MÛ Tho.
ÐTG 3 ðóng tÕi Vîng Long.
ÐTG 4 ðóng tÕi Sài Gòn.

- LÐTG s¯ 2, ð°n rú tÕi Huª, chï có mµt ÐTG ðµc nh¤t cûng ðóng tÕi Huª.

- LÐTG s¯ 3, ð°n trú tÕi Hà Nµi, g°m có 3 ÐTG:

ÐTG 1 ðóng tÕi Hà Nµi.
ÐTG 2 ðóng tÕi Häi Phòng.
ÐTG 3 ðóng tÕi Nam иnh.

Trên lý thuyªt, m²i Bµ Chï Huy LÐTG g°m 2 sî quan, 2 hÕ sî quan, 9 binh sî, và có mµt tàu chï huy. M²i ÐTG có 1 sî quan, 15 hÕ sî quan, 76 binh sî, và 6 t¥u Vedettes. Tuy nhiên, quân s¯ và chiªn ðînh thuµc m²i ÐTG ðßþc du di tùy theo nhu c¥u chiªn tr߶ng. Quân s¯ t±ng cµng cüa các LÐTG là 920 ng߶i. Vì lúc ðó Häi Quân chßa ðßþc thành l§p nên nhæng LÐTG ðßþc ð£t dß¾i quy«n cüa V® Binh Qu¯c Gia (GA). Có th¬ nói nhæng LÐTG là thüy t± cüa Häi Quân Vi®t Nam lúc chßa thành hình.

Tß·ng cûng nên nh¡c lÕi vào th¶i gian ðó cûng có nhæng ðÕi ðµi Commando chuyên ðánh thüy nhß các ðÕi ðµi Ouragan, Tempete, Jaubert, Montfort. Ta cûng có th¬ nói nhæng ðÕi ðµi "lính bµ ðánh thüy" này là ti«n thân cüa binh chüng Thüy Quân Løc Chiªn sau này.

Trß¾c ðó, vào nåm 1950, ðã có mµt s¯ thanh niên Vi®t Nam ðßþc gØi sang Pháp thø hu¤n các khóa ng¡n hÕn tÕi tr߶ng Häi Quân Brest. Trung Tâm Hu¤n Luy®n Häi Quân (TTHLHQ) Nha Trang ðßþc kh·i công xây c¤t vào tháng 11 nåm 1951. Sau ðây là nhæng th½i ði¬m chính trong l¸ch sØ hình thành Häi Quân Vi®t Nam (HQVN).

- Ngày 6 tháng 3 nåm 1952: Häi Quân Vi®t Nam ðßþc chính thÑc thành lâp b·i Dø S¯ 2.
- Ngày 20 tháng 5 nåm 1952: Thành l§p Bµ Tß L®nh HQVN.
- Ngày 12 tháng 7 nåm 1952: Khánh thành TTHLHQ. Ðô ð¯c Ortoli (Pháp) chü t÷a.
- Tháng 9 nåm 1952: Khóa 1 SQHQ Nha Trang ra tr߶ng, g°m 9 sî quan.
- Tháng 10 nåm 1952: sáu ng߶i ðßþc tuy¬n ch÷n ði h÷c khóa SQHQ tÕi Brest (Pháp).

- Ð¥u nåm 1953: Hai ðoàn ti¬u ðînh ðßþc biªn cäi thành hai Häi Ðoàn Xung Phong ð¥u tiên ðóng tÕi C¥n Th½ và Vînh Long. Häi Ðoàn Xung Phong C¥n Th½ là ð½n v¸ Häi Quân ð¥u tiên có chiªn ðînh mang qu¯c kÏ Vi®t Nam trên kÏ ðài. Mãi ðªn ð¥u nåm 1954, mµt Häi Ðoàn Xung Phong thÑ ba m¾i ðßþc thành l§p ð¬ tham chiªn tÕi vùng trung châu B¡c Vi®t.

Tháng 4 nåm 1953: Pháp chuy¬n giao cho HQVN mµt Giang Pháo HÕm (Landing Ship Infantry Large, g÷i t¡t là LSIL). Chiªn hÕm này vçn mang c¶ Pháp.

- Ð¥u nåm 1954: Quân s¯ HQVN g°m có 22 sî quan và 984 hÕ sî quan và ðoàn viên.

- Ngày 30 tháng 6 nåm 1955, thü tß¾ng Ngô Ðình Di®m chï ð¸nh tß¾ng Tr¥n Vån Ðôn chï huy HQVN. Nhß v§y, tuy ðã chuy¬n gia mµt s¯ ð½n v¸ cho HQVN, sî quan Pháp vçn tiªp tøc chï huy HQVN cho ðªn ð¥u nåm 1955.

- Vào nåm 1950 ðã có 8 sî quan Häi Quân Hoa KÏ trong phái bµ MAAG (Military Assistance Advisory Group) nhßng mãi ðªn nåm 1954 m¾i có c¯ v¤n Hoa KÏ trong Häi Quân Vi®t Nam.

- Ngày 20 tháng 8 nåm 1955: Quân ðµi Pháp chính thÑc chuy¬n giao quân chüng Häi Quân cho QLVNCH (cùng ngày v¾i Không Quân). Häi Quân Thiªu Tá Lê Quang MÛ ðßþc thü tß¾ng Ngô Ðình Di®m b± nhi®m chÑc vø Tß L®nh Häi Quân ð¥u tiên (kiêm tß l®nh Thüy Quân Løc Chiªn).

- Ngày 7 tháng 11 nåm 1955: Pháp chuy¬n giao TTHL/HQ Nha Trang cho HQVN. Tính cho ðªn cu¯i nåm 1955, Pháp ðã chuy¬n giao cho HQVN nhæng ð½n v¸ sau ðây:

-- 4 Häi Ðoàn Xung Phong: HDXP 21 ðóng tÕi MÛ Tho, 23 ðóng tÕi Vînh Long, 24 ðóng tÕi Sài Gòn, 25 ðóng tÕi C¥n Th½.

-- 3 cån cÑ Häi Quân: Sài Gòn, Cát Lái, và Ðà NÇng.

-- 4 ð°n Häi Quân tÕi MÛ Tho, C¥n Th½, Vînh Long, và Long Xuyên.

-- Trung Tâm Hu¤n Luy®n Häi Quân Nha Trang.

-- Häi Quân Công Xß·ng Sài Gòn (Ba Son).

-- Kho ðÕn Thành Tuy HÕ.

Lúc ðó, HDXP 22 ðã ðßþc thành l§p và di chuy¬n t× mi«n B¡c vào, nhßng giang ðînh b¸ thi®t hÕi khá n£ng nên phäi giäi tán và sát nh§p vào HDXP 21.

- Tháng 7 nåm 1955: Bäng c¤p s¯ lý thuyªt cüa Häi Quân ðßþc ch¤p thu§n, tång quân s¯ lên 4,250 ng߶i. Lúc ðó, quân s¯ Häi Quân ðã có 3,858 ng߶i phân chia nhß sau:

-- Häi Quân chính thÑc: 2,567 ng߶i g°m 190 sî quan, 2,377 hÕ sî quan và ðoàn viên.

-- Thüy Quân Løc Chiªn: 1,291 ng߶i, g°m 43 sî quan, 257 hÕ sî quan và 991 binh sî.

Sau khi ðßþc chuy¬n giao, HQVN chia thành ba lñc lßþng chính sau ðây:

1. Häi Tr¤n: G°m 4 Duyên Khu (Phú Qu¯c, Nha Trang, Vûng T¥u, Ðà NÇng). TTHL/HQ Nha Trang và ba Thüy Xß·ng (mi«n ðông: Sài Gòn, mi«n tây: C¥n Th½, mi«n trung: Ðà NÇng).

2. Häi Lñc: G°m có các chiªn hÕm tu¥n ti­u hay y¬m trþ ven bi¬n:

- 5 tu¥n duyên hÕm (PC - Patrol Craft): HQ 01 Chi Lång, HQ 02 VÕn Kiªp, HQ 04 Tøy еng, HQ 05 Tây Kªt, HQ 06 Vân аn.

- 3 trøc lôi hÕm (YMS - Yatch Mine Sweeper - tàu rà mìn): HQ 111 Hàm TØ, HQ 112 Chß½ng Dß½ng, HQ 113 BÕch Тng.

- 2 Trþ Chiªn HÕm (LSSL - Landing Ship Support Large): HQ 225 Nö Th¥n, HQ 226 Linh Kiªm.

- 5 Giang Pháo HÕm (LSIL - Landing Ship Infantry Large): HQ 327 Long Ðao, HQ 328 Th¥n Ti­n, HQ 329 Thiên Kích, HQ 330 Lôi Công, HQ 331 T¥m Sét.

- 4 Häi V§n HÕm (LSM - Landing Ship Medium): HQ 400 Hát Giang, HQ 401 Hàn Giang, HQ 402 Lam Giang, HQ 403 Ninh Giang.

3. Giang Lñc: g°m mµt s¯ t¥u trøc v¾t trong sông và quân v§n ðînh (LCU - Landing Craft Utility) và nåm Häi Ðoàn Xung Phong ðßþc phân ph¯i nhß sau:

- HDXP 21 ðóng tÕi MÛ Tho.
- HDXP 23 ðóng tÕi Vînh Long.
- HDXP 24 ðóng tÕi Sài Gòn.
- HDXP 25 ðóng tÕi C¥n Th½.
- HDXP 26 ðóng tÕi Long Xuyên.

(Lúc ðó vì HDXP 22 b¸ thi®t hÕi n£ng ngoài B¡c Vi®t, nên khi di chuy¬n vào Nam ðßþc sát nh§p vào HDXP 21).

Tháng 5 nåm 1957: Các sî quan HQ Pháp cu¯i cùng r¶i khöi TTHL/HQ Nha Trang. SQHQ Vi®t Nam hoàn toàn ðäm trách vi®c hu¤n luy®n.

Nåm 1958: Khóa 8 Ю Nh¤t H± Cáp là khóa SVSQ/HQ ð¥u tiên ðßþc chính SQ Häi Quân VN tuy¬n mµ và hu¤n luy®n.

Trong khoäng 10 nåm t× 1958 t¾i 1968, Häi Quân Vi®t Nam tiªp tøc bành trß¾ng mÕnh m¨, cä v« quân s¯ lçn chiªn hÕm. Nhi«u nhân viên ðßþc gØi ði thø hu¤n tÕi ngoÕi qu¯c và Hoa KÏ cûng chuy¬n giao nhi«u chiªn hÕm. Vào tháng 11 nåm 1969, trong khuôn kh± kª hoÕch "Vi®t Hóa Cuµc Chiªn" (Vietnamization) và "Chuy¬n Giao C¤p T¯c" (Accelerated Turn Over to the Vietnamese - ACTOV), chï trong mµt th¶i gian ng¡n, HQVN nh§n ðßþc trên 500 chiªnhÕm và chiªn ðïnh ðü loÕi. Cho t¾i tháng 4 nåm 1975, quân s¯ cüa Häi Quân lên ðªn g¥n 43,000 ng߶i v¾i khoäng 1,600 chiªn hÕm và chiªn ðïnh ðü loÕi.

Tß·ng cûng nên nh¡c nh· là Häi Quân Công Xß·ng (còn ðßþc g÷i là S· Ba Son) là môt thüy xß·ng ðßþc thiªt l§p ngay trên b¶ sông Sài Gòn t× thª kÖ thÑ 19, trên mµt khu ð¤t rµng ch×ng 53 mçu tây. Thüy xß·ng này có nhi«u ø n±i ðü sÑc tân trang và ðÕi kÏ nhæng chiªn hÕm cÞ l¾n.

Các ðÕi ð½n v¸ thuµc quân chüng Häi Quân ðßþc t± chÑc nhß sau.

Bµ Tß L®nh Hành Quân Sông, g°m có:

1. Vùng III Sông Ngòi ðóng tÕi Sài Gòn, chï huy các Giang Ðoàn Xung Phong.

2. Vùng IV Sông Ngòi ðóng tÕi C¥n Th½, chï huy các Giang Ðoàn Xung Phong.

3. Lñc Lßþng Thüy Bµ (LL Уc Nhi®m 211) ðóng tÕi Bình Thüy, chï huy các Giang Ðoàn Thüy Bµ.

4. Lñc Lßþng Tu¥n Thám (LL Уc Nhi®m 212) ðóng tÕi Châu Яc, chï huy các Giang Ðoàn Tu¥n Thám.

5. Lñc Lßþng Trung ¿½ng (LL Уc Nhi®m 214) ðóng tÕi аng Tâm, chï huy các Giang Ðoàn Ngån Ch§n.

Bµ Tß L®nh Hành Quân Bi¬n, g°m có:

1. HÕm еi: Chia thành Häi еi I Tu¥n Duyên, Häi еi II Chuy¬n V§n, và Häi еi III Tu¥n Dß½ng, g°m nhi«u chiªn hÕm ðü loÕi, ðü cÞ hoÕt ðµng trong sông cûng nhß ngoài bi¬n, t× vî tuyªn 17 ðªn V¸nh Thái Lan.

2. Các vùng duyên häi: Chï huy các Duyên Ðoàn, Giang Ðoàn, Ðài Ki¬m Báo, Häi еi Duyên Phòng, Ti«n Doanh Y¬m Trþ. M²i vùng duyên häi ch¸u trách nhi®m mµt vùng b¶ bi¬n.

- Vùng I Duyên Häi, ðóng tÕi Ðà NÇng, ch¸u trách nhi®m t× vî tuyªn 17 ðªn Quäng Ngãi.

- Vùng II Duyên Häi, ðóng tÕi Cam Ranh, ch¸u trách nhi®m t× Bình иnh ðªn Phan Thiªt.

- Vùng III Duyên Häi, ðóng tÕi Vûng Tàu, ch¸u trách nhi®m t× Phß¾c Tuy t¾i Kiªn Hòa.

- Vùng IV Duyên Häi, ðóng tÕi Phú Qu¯c, ch¸u trách nhi®m t× Mûi Cà Mau ðªn biên gi¾i Miên-Vi®t trong v¸nh Thái Lan.

- Vùng V Duyên Häi, ðóng tÕi Nåm Cån, ch¸u trách nhi®m vùng bi¬n Ba Xuyên, An Xuyên, mµt ph¥n tïnh Kiên Giang và các häi ðäo nhß Poulo Obi.

Kªt lu§n